راهنمای جامع معرفی و کاربرد انواع سمانهای دندانپزشکی
معرفی انواع سمانهای دندانپزشکی
مقدمه
سمانها (Cement) یکی از مواد پرکاربرد و حیاتی در دندانپزشکی به شمار میآیند که نقش مهمی در حفظ و نگهداری ترمیمهای دندانی دارند. با توجه به پیشرفتهای علمی در حوزه دندانپزشکی، انواع مختلفی از سمانها با خواص و کاربردهای متفاوت در دسترس قرار گرفتهاند که هر یک برای شرایط خاصی طراحی شدهاند. شناخت انواع سمانهای دندانپزشکی و کاربردهای آنها نه تنها برای دندانپزشکان بلکه برای بیمارانی که به ترمیم و درمان دندانهای خود نیاز دارند، ضروری است.
برای خواندن مقاله های بیشتر از سایت لوتوس طب دنتال اینجا کلیک کنید.
انواع سمانهای دندانپزشکی
سمانهای دندانپزشکی به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای منحصر به فردی دارند. در ادامه به بررسی انواع سمانهای پرکاربرد در دندانپزشکی میپردازیم.
- سمانهای زینک فسفات یکی از قدیمیترین انواع سمانهای دندانپزشکی که برای چسباندن روکشها و پلها به کار میرود، سمان زینک فسفات است. این نوع سمان دارای استحکام خوبی است، اما ممکن است حساسیت به حرارت و رطوبت داشته باشد.
- سمانهای پلیکربوکسیلات این نوع سمان با ترکیبی از پودر زینک و پلیاکریلیک اسید ساخته میشود و به دلیل پیوند شیمیایی با بافت دندان، به ویژه در دندانهای دارای ترمیمهای حساس بسیار کارآمد است. مزیت این نوع سمان کاهش حساسیت پس از استفاده است.
- سمانهای گلاس آینومر سمانهای گلاس آینومر به دلیل آزادسازی فلوراید که باعث تقویت بافتهای دندانی و پیشگیری از پوسیدگی میشود، بسیار محبوب هستند. این نوع سمانها عموماً برای ترمیم دندانهای خلفی و به عنوان لایه زیرین پرکردگیها به کار میروند.
- سمانهای رزینی این نوع سمانها از جنس رزین کامپوزیت ساخته شدهاند و به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر رطوبت، برای ترمیمهای پیچیده مانند اتصال ونیرها و بریجهای بزرگ استفاده میشوند. سمانهای رزینی نیز میتوانند رنگ دندان را بهتر تقلید کنند که باعث زیبایی بیشتر میشود.
- سمانهای زینک اکساید اوژنول این نوع سمانها دارای خاصیت ضدالتهابی هستند و بیشتر به عنوان سمان موقت یا در مواردی که نیاز به ترمیمهای موقتی است، استفاده میشوند. اوژنول موجود در این سمانها به کاهش درد و التهاب کمک میکند.
جداول مقایسهای
نوع سمان |
کاربرد اصلی |
مزایا |
معایب |
زینک فسفات |
روکشها، پلها |
استحکام بالا |
حساسیت به رطوبت و حرارت |
پلیکربوکسیلات |
ترمیمهای حساس |
پیوند شیمیایی با بافت دندان |
استحکام کمتر نسبت به دیگر سمانها |
گلاس آینومر |
ترمیم دندانهای خلفی |
آزادسازی فلوراید، مقاوم به پوسیدگی |
حساسیت به رطوبت در مراحل اولیه |
رزینی |
ونیرها، بریجها |
استحکام بالا، زیبایی بیشتر |
پیچیدگی استفاده، هزینه بیشتر |
زینک اکساید اوژنول |
ترمیمهای موقت |
خاصیت ضدالتهابی |
مناسب برای ترمیمهای دائم نیست |
کاربردهای سمانها در دندانپزشکی
هر نوع سمان دارای ویژگیهای خاص خود است و بسته به نوع درمان دندانپزشکی، از یکی از این انواع استفاده میشود. به عنوان مثال، در ترمیمهای موقتی از سمان زینک اکساید اوژنول استفاده میشود زیرا علاوه بر کارایی بالا، به دلیل خاصیت ضدالتهابی به کاهش درد کمک میکند. از سوی دیگر، برای درمانهای دائمی مانند نصب روکشهای دائمی، سمانهای رزینی به دلیل مقاومت بالا و استحکام مناسب انتخاب میشوند.
آمار و دادهها
مطالعات نشان داده است که استفاده از سمانهای رزینی در درمانهای پیچیده دندانپزشکی طی 10 سال گذشته بیش از 30 درصد افزایش یافته است. این افزایش به دلیل توانایی این سمانها در تقلید رنگ دندان و مقاومت بالا در برابر شرایط دهانی است.
نتیجهگیری
انتخاب نوع سمان مناسب برای هر نوع درمابالایی برخوردار است. دندانپزشکان باید با توجه به شرایط بیمار، نوع ترمیم و ویژگیهای سمانها، بهترین گزینه را انتخاب کنند تا ضمن حفظ سلامت و زیبایی دندانها، طول عمر ترمیمها را نیز افزایش دهند.
پرسش و پاسخ
- کدام سمان برای ترمیمهای موقت مناسبتر است؟ سمان زینک اکساید اوژنول به دلیل خاصیت ضدالتهابی و کاهش درد، گزینه مناسبی برای ترمیمهای موقت است.
- آیا سمانهای گلاس آینومر به دلیل آزادسازی فلوراید مفید هستند؟ بله، سمانهای گلاس آینومر با آزادسازی فلوراید به تقویت دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک میکنند.
چرا از سمانهای رزینی در ترمیمهای پیچیده استفاده میشود؟ به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر رطوبت و قابلیت تطابق با رنگ طبیعی دندانها، سمانهای رزینی انتخاب مناسبی برای ترمیمهای پیچیده هستند【