در دنیای امروز که ایمنی ساختمان ها بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد، درب ضد حریق به یکی از اجزای حیاتی هر پروژه ساختمانی تبدیل شده است. این نوع درب ها نه تنها نقش محافظ در برابر آتش و دود دارند، بلکه با ایجاد تأخیر در گسترش شعله، زمان طلایی نجات جان افراد و کنترل حادثه را فراهم می کنند. در واقع، وجود یک درب ضد حریق استاندارد می تواند مرز میان یک حادثه قابل مهار و یک فاجعه ی بزرگ باشد. در ادامه این مقاله به صورت جامع بررسی می کنیم که درب ضد حریق چیست، چه نقشی در ایمنی دارد، از چه اجزایی تشکیل شده و در صورت نبود آن، چه خطراتی ممکن است رخ دهد.

فهرست مطالب

1. درب ضد حریق چیست؟

2. نقش درب ضد حریق در ایمنی ساختمان

3. ساختار و اجزای درب ضد حریق

4. اگر درب ضد حریق نباشد چه اتفاقی می افتد؟

5. انواع درب های ضد حریق

6. استانداردها و مدت زمان مقاومت در برابر آتش

7. کاربرد درب ضد حریق در ساختمان ها

8. نکات مهم در خرید و نصب درب ضد حریق

9. جمع بندی

---

1. درب ضد حریق چیست؟

درب ضد حریق (Fire Rated Door) نوعی درب ایمنی است که با استفاده از مواد نسوز و مقاوم در برابر حرارت ساخته می شود تا در زمان آتش سوزی بتواند برای مدت مشخصی از گسترش آتش و دود جلوگیری کند.
این درب ها معمولاً در مسیرهای فرار، ورودی واحدها، یا بین فضاهای مختلف ساختمان (مثل پارکینگ و راه پله) نصب می شوند تا فرصت تخلیه و عملیات امداد فراهم شود.

---

2. نقش درب ضد حریق در ایمنی ساختمان

نقش اصلی درب ضد حریق، جلوگیری از گسترش آتش و دود از یک بخش ساختمان به بخش دیگر است.
در شرایط بحرانی، هر ثانیه ارزش دارد؛ درب ضد حریق می تواند ۳۰ تا ۹۰ دقیقه (و گاهی بیشتر) مقاومت کند تا:

• مسیر خروج ساکنان ایمن بماند،

• نیروهای آتش نشانی بتوانند وارد شوند،

• و از سرایت آتش به طبقات دیگر جلوگیری شود.

به زبان ساده، درب ضد حریق جان انسان ها را می خرد.

---

3. ساختار و اجزای درب ضد حریق

درب های ضد حریق از ترکیب چند لایه ی مقاوم ساخته می شوند:

جزء درب	جنس یا ویژگی	کارکرد
هسته داخلی	پشم سنگ فشرده یا تخته گچی نسوز	عایق حرارت و صدا
ورق فلزی یا MDF نسوز	پوشش داخلی دو طرف درب	جلوگیری از اشتعال
رنگ و پوشش بیرونی	رنگ پودری الکترواستاتیک مقاوم به حرارت	حفظ ظاهر و دوام
نوار درزگیر دود و حرارت (Intumescent Seal)	فوم حرارتی مخصوص	در دمای بالا منبسط می شود و مانع عبور دود
چهارچوب فلزی گالوانیزه یا فولادی	ضخامت ۱.۵ تا ۲ میلی متر	مقاومت مکانیکی بالا
لولا و قفل ضد حریق	یراق آلات مقاوم تا دمای ۸۰۰ درجه	حفظ عملکرد در زمان آتش سوزی

4. اگر درب ضد حریق نباشد چه اتفاقی می افتد؟

نبود درب ضد حریق در ساختمان، در زمان وقوع آتش سوزی می تواند عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد:

🔥 ۱. گسترش سریع شعله و دود:
آتش از طریق درب های معمولی (چوبی یا PVC) در چند دقیقه به سایر بخش ها سرایت می کند. دود حاصل از سوختن پلاستیک و مواد شیمیایی خطرناک تر از خود شعله است.

💨 ۲. مسدود شدن مسیر خروج:
اگر درب معمولی در برابر حرارت ذوب یا تاب بردارد، مسیر فرار بسته می شود و افراد در ساختمان محبوس می مانند.

🏢 ۳. فروپاشی سازه ای سریع تر:
گسترش آتش به اتاق ها و طبقات دیگر، دمای کلی ساختمان را بالا می برد و خطر تخریب کلی را افزایش می دهد.

🚒 ۴. دشواری برای آتش نشانان:
در نبود درب مقاوم، عملیات امداد پیچیده تر می شود چون آتش به سرعت در کل ساختمان پخش می شود.

به همین دلیل است که طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران، نصب درب ضد حریق در فضاهای مشترک، راه پله های فرار و پارکینگ ها الزامی است.

---

5. انواع درب های ضد حریق

1. درب فلزی ضد حریق:
   از ورق فولادی و عایق پشم سنگ ساخته می شود؛ رایج ترین نوع در فضاهای عمومی.

2. درب چوبی ضد حریق:
   دارای مغزی پشم سنگ و پوشش رنگ نسوز است؛ برای فضاهای داخلی و اداری.

3. درب شیشه ای ضد حریق:
   از شیشه های لمینیت مقاوم تا ۶۰۰ درجه ساخته می شود؛ در پروژه های خاص تجاری.

---

6. استانداردها و مدت زمان مقاومت

درب های ضد حریق معمولاً طبق استانداردهای بین المللی و داخلی ساخته می شوند:

• BS 476 (استاندارد انگلستان)

• UL 10C (استاندارد آمریکا)

• EN 1634 (استاندارد اروپا)

مدت زمان مقاومت در برابر آتش به نوع درب و ضخامت بستگی دارد:

• ۳۰ دقیقه (EI30)

• ۶۰ دقیقه (EI60)

• ۹۰ دقیقه (EI90)

• ۱۲۰ دقیقه (EI120)

---

7. کاربرد درب ضد حریق در ساختمان ها

✅ راه پله های فرار و خروج اضطراری
✅ ورودی پارکینگ ها و موتورخانه ها
✅ بین انبار و بخش اداری
✅ مراکز درمانی، هتل ها و بیمارستان ها
✅ ورودی واحدها در برج ها و ساختمان های مرتفع

---

8. نکات مهم در خرید و نصب درب ضد حریق

• از برگه تأییدیه سازمان آتش نشانی اطمینان حاصل کنید.

• ضخامت ورق و کیفیت پشم سنگ درونی را بررسی کنید.

• نوار دودبند و لولاهای مقاوم در برابر حرارت از ملزومات اصلی هستند.

• درب باید به صورت یکپارچه با فریم فلزی مخصوص نصب شود.

• برندهایی را انتخاب کنید که گواهی مقاومت حرارتی و خدمات پس از فروش معتبر دارند.

---

9. جمع بندی

 

درب ضد حریق، صرفاً یک وسیله ی لوکس یا تزئینی نیست؛ بلکه بخشی حیاتی از سیستم ایمنی و جان پناه ساختمان است.
در هنگام آتش سوزی، وجود چنین دربی می تواند تفاوت بین نجات جان انسان ها و فاجعه ای بزرگ باشد.
نبود آن مساوی است با گسترش سریع آتش، بسته شدن مسیر خروج، و خسارت های سنگین مالی و جانی.
بنابراین در طراحی و اجرای ساختمان ها، نصب درب ضد حریق استاندارد یک انتخاب نیست — یک ضرورت قانونی و انسانی است.