زمزمه‌های برقراری آتش بس در غزه/ گامی به سوی صلح یا تنفسی دیگر به اسرائیل؟
مهسا مژدهی: نزدیک شدن به ماه رمضان باعث شده تا کشورهای غربی دنبال یک آتش‌بس در غزه باشند. بایدن می‌گوید توافق پاریس در حال رسیدن به نتیجه است و احتمال دارد تا روز دوشنبه آتش‌بسی ۴۰ روزه آغاز شود. از طرف دیگر برخی از مقامات اسراییلی به خوش بینی بایدن بدبین شده‌اند. با این حال جلسه کابینه جنگ اسراییل در روز چهارشنبه نشان می‌دهد خبرهایی وجود دارد و تلاویو موضوع را نادیده نگرفته است. از طرف دیگر نظر نهایی حماس هم مطرح است.
درخبرآنلاین با صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد احتمال یک آتش‌بس در باریکه غزه به گفتگو نشسته‌ایم:
رئیس‌جمهور آمریکا به‌نحوی از آتش‌بس ۴۰ روزه در غزه صحبت می‌کند که به‌نظر می‌رسد بیشتر مسیر طی شده و هر لحظه ممکن است بمباران غزه برای مدتی متوقف شود. آیا ما به آتش‌بس در غزه نزدیک شده‌ایم؟
در طول دهه های گذشته مهمترین موضوعی که نادیده گرفته شده بحث فلسطین و اشغال آن بوده است. ملتی به نام فلسطین بوده که یا تبعید یا اخراج یا کشته شده‌اند. این افراد حق و حقوقی دارند. تمام طرح‌هایی که داده می‌شد ناظر به حل مساله مردم فلسطین و سرزمین فلسطین نبوده و برای حل و کاهش مشکلات اشغالگر این سرزمین است. یعنی اسراییل به جاهایی می‌رسد که مشکلاتش افزون می‌شود یا اسیر اسراییلی پیدا می‌شود و غربی‌ها در به در دنبال این هستند که اسیر آزاد شود. دهه‌هاست مردم فلسطین اسیر گرفته شده و مورد پاکسازی نژادی قرار گرفتند اما هیچ‌کدام از این مسائل به عنوان موضوع اساسی برای امریکا و حتی انگلیس تلقی نشده است. یا اسیری وجود داشته یا مردم فلسطین شروع به مقاومت کرده‌اند و کشورهای غربی شروع به همکاری با اسراییل کرده‌اند.
طرحی که بایدن می‌دهد ممکن است در چشم برخی از کشورهای غربی قدم به جلو تلقی شود. اما این قدم به جلو نیست بلکه کاهش دادن التهابات و اعتراضاتی است که علیه اسراییل وجود دارد. ممکن است برای چند روزی درگیری‌ها فروکش کند ولی مساله حل نمی شود.
در حال حاضر نزدیک به ۳۰ هزار شهید در غزه وجود دارد. در چنین شرایطی احتمالا پایان جنگ چقدر است؟ آیا ما شاهد پایان این وضعیت خواهیم بود یا نتانیاهو به دلیل مشکلات داخلی که دارد ترجیح می‌دهد هر طور شده وضعیت جنگی را حفظ کند؟
فشارها بر اسراییل زیاد شده. هم در داخل جامعه اسراییلی و هم در ان‌جی‌اوها و در سراسر جهان. تنها امریکا و انگلیس هستند که به جای کمک‌رسانی به مردم آواره فلسطین و غزه و رفح و ارسال کمک یا بازکردن مسیر کمک رسانی به مردم؛ به تسلیح اسراییل کمک می‌کنند. هر رژیمی که به‌جای اعمال فشار بر او و افزایش فشار برای برقراری آتش‌بس تسلیحات فراوان دریافت کند، مشخص است که هرگونه دعوت برای توقف جنگ گوش‌شنوایی در بین سران رژیم اسراییل نخواهد داشت. به‌عنوان یک حرکت نمایشی آنهم در آستانه ماه رمضان که احساسات مسلمانان به شدت بالا رفته و مسائل انسانی به شدت طرفدار پیدا می‌کند، بایدن دنبال خاموش کردن احساسات انسان‌دوستانه ملت‌های مسلمان است.
نتانیاهو تصمیم داشت که به رفح حمله کند. این تصمیم به شدت از سوی جامعه جهانی سرزنش شد. حالا بحث امکان آتش‌بس مطرح است. آیا نتانیاهو از حمله به رفح چشم‌پوشی کرده است؟
در رفح عملیات درحال انجام است اما به‌صورت گسترده که روزانه هزاران نفر کشته شوند نیست اما روزانه کشته می‌دهد. اعمال فشار بر مردمی که در گوشه‌ای از رفح حضور دارند، در حال انجام است. حمله به رفح به‌صورت تدریجی در حال انجام است و نیاز به اقدامات بازدارنده جدی از سوی کشورهای عربی و همه مسلمانان دارد که کشتار را می‌بینند و باید به فریاد رفح برسند.
قطر و مصر از طرف کشورهای عربی در طرح آتش‌بس نقش دارند. آیا دلیل رفتار آنها و شرکتشان در رایزنی ها تمایلشان به عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی است؟
رفتار مصر مشخص است. روابط خود را با اسراییل عادی سازی کرده و از این فرصت بهره میبرد. اینکه تا چه حد به خواسته‌های مردم فلسطین توجه کند جای فکر دارد. قطر هم از این فرصت برای خودش استفاده می‌کند. خود نشستن در کنار نمایندگان آمریکا و اسراییل و فرانسه و انگلیس و… را یک امتیاز سیاسی می‌بینند. قطر با گروه‌های مقاومت فلسطین روابط مشخص و روشنی دارد. اما اینکه این حضور به نفع فلسطین باشد باید دید و منتظر ماند.
در هفته‌های اخیر بحث دو کشوری در سرزمین اشغالی پررنگ شد. آیا غرب به دنبال این ماجراست؟
بحث دو کشوری از سوی امریکا مطرح است و کشورهای اروپایی هم آنرا مطرح می‌کنند. کشورهایی مانند مصر و قطر هم آنرا می‌پذیرند و حتی عربستان هم با آن موافق است. اما مشکل این طرح‌ها این است که فلسطین در آن غایب است. مساله آنها این است که چطور اسراییل را به چنین طرحی راضی کرد. یعنی راضی کردن یک دزد و …
این راه‌حل و این روش به تقویت تداوم حضور و اشغال‌گری توسط اسراییل کمک خواهد کرد. به هر ترتیب تفکر راه‌حل‌های کوچک و مقطعی و اندک جوابگوی مشکل فلسطین نخواهد شد و ادامه همان روندهای مادرید، کمپ‌دیوید و … است. فلسطینی‌ها بخشی از زمین خود را از دست داده‌اند و تعداد زیادی از مردمشان را از دست داده اند. این طرح هم ادامه طرح‌های دیگر است که نمایش همراهی و سمپاتی نشان دادن با مردم فلسطین برای ساکت کردن افکار عمومی است.
۳۱۱۳۱۲