نمونه درخواست اجراییه چک صیادی
نمونه درخواست اجراییه چک صیادی
وصول وجه چک برگشتی یکی از چالش های رایج در مراودات مالی است که می تواند منجر به نگرانی های حقوقی برای دارنده چک شود. قانون جدید صدور چک صیادی، ابزاری قدرتمند و سریع را در اختیار دارندگان چک های برگشتی قرار داده است: امکان درخواست مستقیم صدور اجراییه از مراجع قضایی. این روش، فرایند وصول مطالبات را به طور چشمگیری تسهیل و تسریع می بخشد و نیاز به طی کردن مراحل طولانی دادرسی را مرتفع می سازد.
این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای شما تنظیم شده است تا با تمامی ابعاد درخواست اجراییه چک صیادی، از شرایط و مدارک مورد نیاز گرفته تا مراحل گام به گام و نکات کلیدی حقوقی، آشنا شوید. ما در تلاشیم تا با تشریح دقیق هر بخش، ابهامات شما را برطرف کرده و شما را در مسیر تنظیم و ثبت یک نمونه درخواست اجراییه چک صیادی صحیح و مؤثر یاری رسانیم. با مطالعه این راهنما، قادر خواهید بود تا با آگاهی کامل و بدون اتلاف وقت و هزینه، برای احقاق حق خود اقدام نمایید و مطالباتتان را از طریق مسیر قانونی کارآمد وصول کنید.
۱. اجراییه چک صیادی چیست و چه تفاوتی با سایر روش ها دارد؟
اجراییه چک صیادی، یک فرایند حقوقی است که به دارنده چک برگشتی صیادی امکان می دهد تا بدون نیاز به طرح دعوای حقوقی و اخذ حکم قضایی، مستقیماً از طریق دادگاه، برای وصول وجه چک اقدام کند. این سازوکار نوین، که با اصلاحات قانون صدور چک در سال ۱۳۹۷ محقق شد، چک صیادی را به سندی با قدرت اجرایی بالا تبدیل کرده است.
۱.۱. تعریف اجراییه چک صیادی و ماهیت حقوقی آن
با تصویب ماده ۲۳ قانون صدور چک اصلاحی سال ۱۳۹۷، چک های صیادی که در سامانه صیاد ثبت و تأیید شده اند، در صورت برگشت خوردن، وضعیت «سند لازم الاجرا» پیدا می کنند. این بدان معناست که دارنده چک می تواند با ارائه گواهی عدم پرداخت از بانک، مستقیماً به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای صدور اجراییه نماید، همانند اسناد رسمی که نیاز به اثبات بدهی در یک دادرسی طولانی ندارند. هدف از این قانون، کاهش پرونده های حقوقی در دادگستری و افزایش سرعت وصول مطالبات مرتبط با چک است.
۱.۲. مزایای کلیدی درخواست اجراییه مستقیم برای چک صیادی
درخواست اجراییه مستقیم برای چک صیادی، چندین مزیت برجسته نسبت به روش های سنتی وصول مطالبات دارد که آن را به گزینه ای جذاب برای دارندگان چک های برگشتی تبدیل می کند:
- سرعت بالا: این روش به طور قابل توجهی سریع تر از طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه چک است. فرایند دادرسی و صدور حکم در دعاوی حقوقی می تواند ماه ها یا حتی سال ها به طول انجامد، در حالی که در اجراییه چک صیادی، دادگاه بدون نیاز به تشکیل جلسه دادرسی و صرفاً با بررسی مدارک، اجراییه را صادر می کند.
- کاهش هزینه ها: از آنجا که نیاز به طرح دعوای حقوقی نیست، هزینه های دادرسی، از جمله حق الوکاله وکیل (در صورت استفاده)، به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. همچنین، نیازی به پرداخت هزینه ابطال تمبر دعاوی مالی نیست که خود یک صرفه جویی عمده محسوب می شود.
- سادگی فرایند: تشریفات پیچیده و مراحل متعدد دادگاه در این روش حذف شده است. دارنده چک صرفاً با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه مدارک، درخواست خود را ثبت می کند و دیگر نیازی به حضور در جلسات دادرسی یا ارائه لوایح متعدد نیست.
- قدرت اجرایی بالا: به محض صدور اجراییه، امکان توقیف اموال صادرکننده چک و حتی درخواست جلب او (در صورت عدم وجود اموال یا عدم پرداخت) فراهم می شود. این قدرت اجرایی، تضمینی قوی برای وصول سریع تر مطالبات است.
۱.۳. مقایسه با سایر روش های وصول وجه چک
برای درک بهتر مزایای اجراییه چک صیادی، مقایسه آن با سایر روش های متداول وصول وجه چک ضروری است:
۱.۳.۱. دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک
در این روش، دارنده چک باید دادخواست مطالبه وجه را در دادگاه حقوقی مطرح کند. این فرایند شامل تشکیل جلسات دادرسی، ارائه دلایل و مدارک، و در نهایت صدور حکم است. پس از صدور حکم قطعی، نوبت به مرحله اجرای احکام می رسد. این مسیر طولانی تر، پرهزینه تر و با پیچیدگی های بیشتری همراه است. البته، در دادخواست حقوقی امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک تا زمان وصول کامل وجه نیز وجود دارد که در روش اجراییه مستقیم، این امکان وجود ندارد و باید دادخواست جداگانه برای آن ارائه شود.
۱.۳.۲. شکایت کیفری چک
شکایت کیفری زمانی مطرح می شود که چک دارای شرایط قانونی لازم برای تعقیب کیفری باشد (مثلاً عدم گذشت ۶ ماه از تاریخ صدور و عدم طرح دعوای حقوقی پیش از آن). در این روش، هدف اصلی، مجازات صادرکننده چک (حبس) است و وصول وجه، هدف ثانویه محسوب می شود. بسیاری از چک های برگشتی، به دلیل عدم احراز شرایط، قابلیت پیگیری کیفری را ندارند. این روش نیز پیچیدگی های خاص خود را دارد و لزوماً به وصول سریع وجه منجر نمی شود.
۱.۳.۳. اجراییه ثبتی چک
اجراییه ثبتی برای چک هایی که به موجب قانون اسناد لازم الاجرا محسوب می شوند، قابل اعمال است. در این روش، دارنده چک با مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک و تکمیل فرم های مربوطه، تقاضای صدور اجراییه می کند. این روش نیز می تواند سریع و کارآمد باشد، اما اجراییه چک صیادی از طریق دادگاه، به دلیل اختیارات گسترده تر واحد اجرای احکام دادگستری (مانند امکان جلب صادرکننده چک)، در برخی موارد قدرتمندتر تلقی می شود.
| ویژگی | اجراییه چک صیادی (دادگاه) | دادخواست حقوقی | شکایت کیفری | اجراییه ثبتی |
|---|---|---|---|---|
| سرعت | بالا (بدون دادرسی) | پایین (نیاز به دادرسی) | متوسط (نیاز به تحقیقات) | بالا |
| هزینه | متوسط (کمتر از حقوقی) | بالا | متوسط | متوسط |
| پیچیدگی | پایین | بالا | متوسط | پایین |
| امکان مطالبه خسارت تأخیر | خیر (نیاز به دادخواست جدا) | بله | خیر | خیر (نیاز به دادخواست جدا) |
| امکان جلب صادرکننده | بله (در صورت عدم وجود اموال) | بله (پس از صدور حکم قطعی) | بله (مجازات حبس) | خیر |
۲. شرایط لازم برای درخواست صدور اجراییه چک صیادی
برای اینکه یک چک صیادی قابلیت صدور اجراییه مستقیم از طریق مراجع قضایی را داشته باشد، باید شرایط خاصی را دارا باشد. این شرایط به دو دسته کلی، مربوط به خود چک و مربوط به دارنده چک، تقسیم می شوند.
۲.۱. شرایط مربوط به خود چک صیادی
پیش از هر اقدامی، بررسی دقیق خود چک و تطابق آن با شرایط قانونی الزامی است:
- صیادی بودن چک: مهم ترین شرط این است که چک از نوع صیادی باشد؛ یعنی دارای شناسه ۱۶ رقمی مندرج در سمت راست بالای چک و ثبت شده در سامانه یکپارچه صیاد (سامانه صیاد بانک مرکزی) باشد. چک های قدیمی که فاقد این ویژگی ها هستند، مشمول این قانون نمی شوند.
- برگشت خوردن چک: چک باید توسط بانک محال علیه برگشت خورده و گواهی عدم پرداخت (یا همان برگشتی) با ذکر دلیل عدم پرداخت و کد رهگیری ۱۶ رقمی صادر شده باشد. این گواهی، مهم ترین مدرک برای اثبات بلامحل بودن چک است.
- عدم مشروط بودن وصول وجه: وجه چک نباید به هیچ قید و شرطی مشروط شده باشد. به عنوان مثال، اگر در متن چک قید شده باشد وجه این چک پس از انجام معامله پرداخت شود، این چک مشروط تلقی شده و قابلیت صدور اجراییه مستقیم را نخواهد داشت.
- عدم صدور بابت تضمین یا امانت: اگر در متن چک یا در قرارداد مربوطه صراحتاً قید شده باشد که چک بابت تضمین، امانت، یا انجام تعهدی صادر شده است، قابلیت صدور اجراییه مستقیم را نخواهد داشت. در این موارد، ابتدا باید اثبات شود که شرط یا تعهد اصلی محقق نشده است که این امر مستلزم طرح دعوای حقوقی است.
- عدم درخواست مستقیم صاحب حساب برای عدم پرداخت: اگر صاحب حساب خود به بانک دستور عدم پرداخت وجه چک را داده باشد (مثلاً به دلیل مفقودی یا سرقت چک)، این چک مشمول قانون اجراییه مستقیم نمی شود. در چنین مواردی، دارنده چک باید ابتدا دستور عدم پرداخت را از طریق دادگاه باطل کرده و سپس برای وصول وجه اقدام کند.
- تاریخ سررسید چک و مهلت اقدام: بر اساس ماده ۲۳ مکرر قانون صدور چک، دارنده چک باید ظرف مدت شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، برای درخواست اجراییه اقدام نماید. گذشت این مدت، به معنای سلب صلاحیت دادگاه برای صدور اجراییه نیست، اما می تواند برخی امتیازات قانونی را تحت تأثیر قرار دهد و مسیر را پیچیده تر کند.
۲.۲. شرایط مربوط به دارنده چک
علاوه بر شرایط مربوط به چک، هویت و وضعیت دارنده چک نیز در این فرایند اهمیت دارد:
- هویت دارنده: درخواست اجراییه فقط توسط فردی می تواند ارائه شود که نام او به عنوان دارنده در گواهی عدم پرداخت صادره از بانک درج شده است. این فرد می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
- تکلیف چک های پشت نویسی شده/انتقال یافته: در خصوص چک های صیادی، بر خلاف چک های قدیمی، صرفاً صادرکننده مسئول پرداخت وجه چک است و پشت نویسی (ظهرنویسی) برای انتقال، فقط به معنای انتقال مالکیت چک است و ظهرنویس ضامن پرداخت محسوب نمی شود. بنابراین، درخواست اجراییه تنها علیه صادرکننده چک قابل طرح است و به نام کسی است که چک را به بانک ارائه کرده و گواهی عدم پرداخت به نام او صادر شده است. اگر چک پس از برگشت به شخص دیگری منتقل شده باشد، دارنده جدید نمی تواند با آن درخواست اجراییه دهد، مگر اینکه ابتدا چک را به نام خود در سامانه صیاد ثبت و سپس برگشت زده باشد و گواهی عدم پرداخت به نام او صادر شده باشد.
مطابق با قانون اصلاحی صدور چک، قابلیت اجراییه مستقیم تنها برای چک های صیادی که در سامانه صیاد ثبت و تأیید شده اند، وجود دارد و این امر یک تحول اساسی در فرایند وصول مطالبات محسوب می شود.
۳. مراحل گام به گام درخواست صدور اجراییه چک صیادی
ثبت درخواست اجراییه چک صیادی یک فرایند مشخص و مرحله بندی شده است. آشنایی با این مراحل به دارنده چک کمک می کند تا با آمادگی کامل و بدون سردرگمی، برای وصول مطالبات خود اقدام کند:
۳.۱. گام اول: مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت
اولین و ضروری ترین گام، مراجعه به بانک محال علیه (بانک صادرکننده دسته چک) است. حتی اگر می دانید که حساب صادرکننده چک موجودی ندارد، باید چک را به بانک ارائه دهید. بانک پس از بررسی و اطمینان از عدم موجودی یا عدم کفایت موجودی، یک گواهی عدم پرداخت (برگشتی) صادر می کند. در این گواهی باید اطلاعات زیر درج شده باشد:
- تاریخ برگشت چک.
- کد رهگیری ۱۶ رقمی.
- مشخصات کامل صادرکننده چک.
- مشخصات کامل دارنده چک (که به بانک مراجعه کرده است).
- دلیل دقیق عدم پرداخت.
مدارک لازم برای ارائه به بانک شامل اصل چک و کارت شناسایی معتبر دارنده چک است.
۳.۲. گام دوم: ثبت نام در سامانه ثنا (در صورت عدم ثبت نام)
کلیه ابلاغ های قضایی در سیستم قضایی ایران از طریق سامانه ثنا انجام می شود. بنابراین، اگر هنوز در این سامانه ثبت نام نکرده اید، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و مراحل ثبت نام و احراز هویت را انجام دهید. این اقدام ضروری است زیرا اجراییه و سایر اوراق قضایی به نشانی الکترونیکی شما در سامانه ثنا ابلاغ خواهد شد.
۳.۳. گام سوم: مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
پس از دریافت گواهی عدم پرداخت و اطمینان از ثبت نام در سامانه ثنا، باید با در دست داشتن مدارک لازم (که در بخش بعدی به تفصیل ذکر خواهد شد) به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید. در این دفاتر، درخواست صدور اجراییه چک صیادی را ثبت می کنید. کارشناسان دفاتر، فرم های مربوطه را تکمیل کرده و مدارک شما را اسکن و به پیوست درخواست به دادگستری ارسال می کنند. نقش این دفاتر در تسهیل ارتباط مردم با سیستم قضایی بسیار حائز اهمیت است.
۳.۴. گام چهارم: صدور اجراییه توسط مرجع قضایی
پس از ثبت درخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده به دادگاه صالح (معمولاً دادگاه محل صدور گواهی عدم پرداخت یا محل اقامت صادرکننده چک) ارجاع می شود. دادگاه بدون نیاز به تشکیل جلسه دادرسی و صرفاً با بررسی مدارک ارائه شده و احراز شرایط قانونی، دستور صدور اجراییه را صادر می کند. این مرحله به دلیل حذف دادرسی، سرعت بالایی دارد.
۳.۵. گام پنجم: ابلاغ اجراییه به صادرکننده چک
اجراییه صادر شده، از طریق سامانه ثنا به صادرکننده چک ابلاغ می شود. از تاریخ ابلاغ، صادرکننده چک ۱۰ روز مهلت دارد تا نسبت به پرداخت وجه چک یا معرفی اموالی که قابلیت توقیف دارند، اقدام کند. این مهلت قانونی، فرصتی برای صادرکننده جهت تسویه بدهی و جلوگیری از اقدامات اجرایی بعدی است.
۳.۶. گام ششم: پیگیری در واحد اجرای احکام (در صورت عدم پرداخت)
اگر پس از گذشت مهلت ۱۰ روزه، صادرکننده چک وجه را پرداخت نکرد یا مالی معرفی ننمود، دارنده چک باید با مراجعه به واحد اجرای احکام دادگاه، پیگیری های لازم را انجام دهد. در این مرحله، دارنده چک می تواند:
- درخواست استعلام از مراجع مختلف (بانک مرکزی برای موجودی حساب ها، اداره ثبت اسناد برای املاک، پلیس راهور برای خودروها) را جهت شناسایی اموال صادرکننده چک مطرح کند.
- پس از شناسایی اموال، درخواست توقیف آن ها را ارائه دهد.
- در صورت عدم کشف اموال کافی، می تواند درخواست جلب صادرکننده چک را از دادگاه مطالبه کند تا او ملزم به پرداخت وجه یا معرفی اموال شود.
۴. مدارک مورد نیاز برای تنظیم و ثبت درخواست اجراییه چک صیادی
آماده سازی دقیق و کامل مدارک، نقش حیاتی در سرعت و موفقیت فرایند صدور اجراییه دارد. نقص در مدارک می تواند منجر به تأخیر یا رد درخواست شود. مدارک مورد نیاز به دو دسته اصلی و تکمیلی تقسیم می شوند:
۴.۱. مدارک اصلی و ضروری
این مدارک برای ثبت هر درخواست اجراییه چک صیادی الزامی هستند:
- اصل و کپی چک برگشتی صیادی: باید تصویر پشت و روی چک به وضوح تهیه شود. اطمینان حاصل کنید که شناسه صیادی و سایر جزئیات چک کاملاً خوانا هستند.
- اصل و کپی گواهی عدم پرداخت (برگشت چک) دارای کد رهگیری: این گواهی توسط بانک صادر می شود و حاوی اطلاعات حیاتی از جمله تاریخ برگشت، کد رهگیری ۱۶ رقمی، مشخصات صادرکننده و دارنده چک و علت برگشت است. کد رهگیری برای پیگیری های بعدی بسیار مهم است.
- کارت ملی و شناسنامه خواهان (دارنده چک): برای احراز هویت دارنده چک که درخواست کننده اجراییه است.
- اطلاعات دقیق و کامل صادرکننده چک: شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی، آدرس دقیق محل سکونت و شماره تماس او. این اطلاعات برای ابلاغ اجراییه به صادرکننده چک از طریق سامانه ثنا حیاتی هستند.
- در صورت وجود، اطلاعات مربوط به اشخاص ثالث ضامن یا ظهرنویس (در صورت شمول): اگرچه در چک های صیادی جدید، مسئولیت ظهرنویسان تغییر کرده است، اما در موارد خاص یا برای چک های قدیمی تر، ممکن است این اطلاعات مورد نیاز باشد.
۴.۲. مدارک تکمیلی (در صورت لزوم)
این مدارک در همه موارد ضروری نیستند، اما در شرایط خاص می توانند به تقویت درخواست کمک کنند:
- وکالت نامه وکیل دادگستری: در صورتی که دارنده چک از طریق وکیل اقدام می کند، ارائه وکالت نامه رسمی وکیل الزامی است.
- سایر اسناد مرتبط: هرگونه سند یا مدرک دیگری که ارتباط چک با یک معامله یا قرارداد خاص را اثبات کند (مانند قرارداد اصلی مبادله چک، فاکتور، رسید). این مدارک به روشن شدن ماهیت حقوقی چک کمک می کنند، هرچند برای صدور اجراییه مستقیم لزوماً لازم نیستند، اما می توانند در مراحل بعدی اجرای حکم یا در صورت اعتراض صادرکننده به کار آیند.
- هرگونه دلیل اثباتی دیگر: ممکن است در موارد خاص، ارائه دلایلی مانند شهادت شهود (به صورت کتبی) یا اقرار کتبی صادرکننده چک، به اعتبار پرونده بیافزاید، هرچند مجدداً تأکید می شود که ماهیت اجراییه مستقیم، عدم نیاز به اثبات گسترده است.
نکته مهم: کلیه کپی های ارائه شده باید مصدق باشند، به این معنی که با اصل مطابقت داشته باشند. این کار معمولاً در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود.
۵. نمونه متن درخواست صدور اجراییه چک صیادی (با قابلیت دانلود)
یکی از اصلی ترین نیازهای دارندگان چک های برگشتی، دسترسی به یک نمونه درخواست اجراییه چک صیادی استاندارد و صحیح است. در ادامه، یک ساختار جامع و کامل از این درخواست ارائه می شود که با رعایت اصول حقوقی و رویه های قضایی تهیه شده است.
۵.۱. ساختار دقیق و کامل نمونه فرم
این فرم باید با دقت تکمیل و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شود:
بسمه تعالی
ریاست محترم مجتمع قضایی / دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان محل اقامت خوانده]
موضوع: تقاضای صدور اجراییه چک صیادی بابت مطالبه وجه چک
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل خواهان]
کد ملی: [کد ملی خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]
آدرس کامل: [آدرس پستی دقیق خواهان شامل استان، شهر، خیابان، کوچه، پلاک، کد پستی]
خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل صادرکننده چک]
کد ملی: [کد ملی صادرکننده چک]
شماره تماس: [شماره تماس صادرکننده چک (در صورت اطلاع)]
آدرس کامل: [آدرس پستی دقیق صادرکننده چک شامل استان، شهر، خیابان، کوچه، پلاک، کد پستی]
وکیل یا نماینده قانونی: [در صورت وجود: نام و نام خانوادگی، کد ملی، شماره پروانه وکالت، آدرس]
تعیین خواسته و بهای آن:
تقاضای صدور اجراییه نسبت به چک شماره [شماره سریال چک] مورخ [تاریخ سررسید چک] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال معادل [مبلغ چک به حروف] تومان بابت وجه بلامحل شده چک صیادی و همچنین توقیف اموال خوانده معادل مبلغ مذکور.
دلایل و منضمات:
۱. کپی مصدق چک صیادی شماره [شماره سریال چک]
۲. کپی مصدق گواهی عدم پرداخت شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] مورخ [تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت] دارای کد رهگیری [کد رهگیری ۱۶ رقمی] صادره از بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه]
۳. کپی مصدق کارت ملی خواهان
۴. کپی مصدق شناسنامه خواهان
۵. [در صورت وجود: کپی مصدق وکالت نامه وکیل]
۶. [در صورت وجود: سایر اسناد و مدارک مرتبط با ماهیت چک]
شرح درخواست:
ریاست محترم،
احتراماً به استحضار می رساند، اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان]، دارنده یک فقره چک صیادی به شماره سریال [شماره سریال چک] مورخ [تاریخ سررسید چک] به مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال، عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه]، که توسط آقای/خانم [نام و نام خانوادگی صادرکننده چک] فرزند [نام پدر صادرکننده چک] به کد ملی [کد ملی صادرکننده چک] صادر گردیده است.
متأسفانه، علی رغم مراجعت اینجانب به بانک محال علیه در تاریخ [تاریخ برگشت چک]، چک مذکور به دلیل [دلیل عدم پرداخت مانند: عدم موجودی/کسری موجودی]، بلامحل اعلام گردیده و بانک گواهی عدم پرداخت شماره [شماره گواهی عدم پرداخت] و کد رهگیری [کد رهگیری ۱۶ رقمی] را صادر نموده است.
نظر به اینکه چک فوق الذکر، یک سند لازم الاجرا محسوب می شود و شرایط قانونی ماده ۲۳ قانون اصلاح قانون صدور چک (مصوب ۱۳۹۷/۰۷/۲۹) برای صدور اجراییه مستقیم فراهم است، لذا با تقدیم این درخواست، مستنداً به ماده قانونی مذکور، تقاضای صدور اجراییه نسبت به وصول مبلغ [مبلغ چک به عدد] ریال وجه چک فوق الذکر را از محضر محترم دادگاه دارم.
همچنین، تقاضا می گردد در صورت عدم پرداخت وجه چک در مهلت قانونی پس از ابلاغ اجراییه، معادل وجه چک از اموال خوانده محترم [نام و نام خانوادگی صادرکننده چک] توقیف و جهت وصول طلب اینجانب به فروش رسد.
با احترام و تجدید مراتب،
امضاء متقاضی / وکیل:
[نام و نام خانوادگی]
[تاریخ]
۵.۲. نکات مهم برای تکمیل صحیح فرم
دقت در تکمیل این فرم بسیار حائز اهمیت است:
- دقت در وارد کردن مشخصات هویتی و شماره ها: تمامی اطلاعات مربوط به خواهان (دارنده چک) و خوانده (صادرکننده چک) باید با دقت و عاری از هرگونه اشتباه تایپی یا املایی وارد شود، به خصوص کد ملی، شماره چک و مبلغ آن.
- اهمیت کپی مصدق: همانطور که ذکر شد، تمامی مدارک پیوست باید کپی مصدق (برابر اصل) باشند. این کار معمولاً در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا دفاتر اسناد رسمی انجام می شود.
- تأکید بر تکمیل تمام بخش های مورد نیاز: اطمینان حاصل کنید که هیچ یک از بخش های فرم خالی نمانده باشد. عدم تکمیل بخش های ضروری می تواند به تأخیر در رسیدگی یا حتی رد درخواست منجر شود.
- اشاره به ماده ۲۳ قانون صدور چک: در بخش شرح درخواست، حتماً به ماده ۲۳ قانون اصلاح قانون صدور چک اشاره کنید تا مستند قانونی درخواست شما واضح باشد.
۵.۳. دانلود نمونه فرم اجراییه چک صیادی
برای سهولت استفاده، می توانید نمونه فرم های اجراییه چک صیادی را در قالب های مختلف دانلود کرده و با توجه به اطلاعات پرونده خود، آن ها را ویرایش و تکمیل نمایید:
- [لینک دانلود نمونه فرم در قالب Word] (جهت ویرایش آسان و شخصی سازی)
- [لینک دانلود نمونه فرم در قالب PDF] (جهت مشاهده سریع و اطمینان از ساختار)
این فرم ها با آخرین تغییرات قانونی به روزرسانی شده اند تا شما بتوانید با اطمینان کامل از آن ها استفاده کنید.
۶. هزینه های مربوط به درخواست و صدور اجراییه چک صیادی
آگاهی از هزینه های مرتبط با فرایند درخواست و صدور اجراییه چک صیادی، به دارنده چک کمک می کند تا برنامه ریزی مالی مناسبی داشته باشد. این هزینه ها شامل موارد زیر است:
۶.۱. هزینه دادرسی
هزینه دادرسی برای درخواست صدور اجراییه چک صیادی، بر اساس تعرفه های قانونی جاری محاسبه می شود. این مبلغ معمولاً به صورت درصدی از مبلغ اصلی چک تعیین می گردد، اما به دلیل ماهیت اجراییه مستقیم و عدم نیاز به دادرسی طولانی، معمولاً کمتر از هزینه دادرسی برای یک دادخواست حقوقی مطالبه وجه است. برای اطلاع دقیق از آخرین تعرفه ها، می توانید به وب سسایت قوه قضائیه یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایید.
۶.۲. هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
برای ثبت درخواست اجراییه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، باید هزینه های مربوط به خدمات این دفاتر را پرداخت کنید. این هزینه ها شامل حق الثبت، هزینه اسکن مدارک، و سایر خدمات اداری مرتبط با ثبت درخواست است.
۶.۳. حق الوکاله وکیل (در صورت انتخاب وکیل)
اگر تصمیم بگیرید که برای پیگیری پرونده خود از خدمات یک وکیل چک صیادی استفاده کنید، باید حق الوکاله وکیل را نیز در نظر بگیرید. حق الوکاله بر اساس توافق بین شما و وکیل، و با رعایت تعرفه های قانونی وکالت، تعیین می شود. اگرچه استفاده از وکیل در این روش الزامی نیست، اما می تواند به دقت و سرعت بیشتر فرایند کمک کند.
۶.۴. سایر هزینه ها
در مراحل اجراییه و پس از صدور آن، ممکن است هزینه های دیگری نیز به وجود آید، از جمله:
- هزینه استعلامات: در صورتی که برای شناسایی اموال صادرکننده چک نیاز به استعلام از مراجع مختلف (مانند اداره ثبت اسناد، راهور، بانک مرکزی) باشد، هزینه های مربوط به این استعلامات نیز باید پرداخت شود.
- هزینه کارشناسی (در موارد خاص): اگر در مراحل اجرا، نیاز به ارزیابی و کارشناسی اموال توقیفی باشد، هزینه کارشناسی نیز بر عهده متقاضی خواهد بود که در صورت وصول وجه، از محکوم علیه قابل مطالبه است.
تمامی این هزینه ها در نهایت از صادرکننده چک (محکوم علیه) قابل مطالبه است، اما در ابتدا باید توسط دارنده چک پرداخت شوند.
۷. پرسش های متداول (FAQ) پیرامون اجراییه چک صیادی
۷.۱. آیا اجراییه چک صیادی شامل مطالبه خسارت تأخیر تأدیه نیز می شود؟
خیر، صدور اجراییه مستقیم برای چک صیادی صرفاً به منظور وصول اصل وجه چک است. برای مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید تا زمان پرداخت کامل، باید یک دادخواست حقوقی جداگانه در دادگاه صالح ارائه شود.
۷.۲. در صورت انتقال چک صیادی، چه کسی می تواند درخواست اجراییه کند؟
فقط کسی که نام او به عنوان دارنده در گواهی عدم پرداخت بانک درج شده است، می تواند درخواست صدور اجراییه را ارائه کند. اگر چک پس از برگشت به شخص دیگری منتقل شده باشد، دارنده جدید نمی تواند درخواست اجراییه دهد، مگر اینکه چک ابتدا توسط او به بانک ارائه شده و گواهی عدم پرداخت به نام وی صادر شده باشد.
۷.۳. آیا چک های غیر صیادی مشمول قانون جدید اجراییه مستقیم می شوند؟
خیر، مزیت درخواست اجراییه مستقیم تنها شامل چک های صیادی است که در سامانه صیاد ثبت و تأیید شده اند. چک های قدیمی تر یا غیرصیادی باید از طریق روش های سنتی (دادخواست حقوقی یا اجراییه ثبتی) پیگیری شوند.
۷.۴. اگر صادرکننده چک اموالی نداشته باشد، چه اقدامی می توان انجام داد؟
در صورتی که پس از استعلامات و جستجو، اموالی از صادرکننده چک برای توقیف یافت نشود، دارنده چک می تواند از دادگاه درخواست جلب محکوم علیه را مطرح کند. در این صورت، صادرکننده چک تا زمان پرداخت وجه یا معرفی اموال، جلب و بازداشت خواهد شد.
۷.۵. آیا می توان جلوی صدور اجراییه را گرفت یا آن را باطل کرد؟
تنها راه جلوگیری از صدور اجراییه یا ابطال آن، پرداخت وجه چک توسط صادرکننده یا ارائه دلایل محکمه پسند و قانونی در دادگاه برای اثبات بی اعتباری چک یا عدم تحقق شرایط صدور اجراییه (مانند اثبات تضامنی بودن چک) است. این امر مستلزم طرح دعوای ابطال اجراییه یا ادعای اعسار در دادگاه می باشد.
۷.۶. مدت زمان تقریبی از ثبت درخواست تا صدور اجراییه چقدر است؟
مدت زمان دقیق بستگی به حجم کار دادگاه و سرعت عملکرد دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دارد، اما به طور کلی، این فرایند به مراتب سریع تر از دادرسی حقوقی است و معمولاً ظرف چند هفته اجراییه صادر می شود.
۷.۷. اگر آدرس صادرکننده چک را نداشته باشیم، چکار کنیم؟
در صورتی که آدرس دقیق صادرکننده چک را نداشته باشید، می توانید از دادگاه درخواست کنید تا از طریق سامانه های مربوطه (مانند سامانه ثنا یا اداره ثبت احوال) اقدام به استعلام آدرس او نماید. ابلاغ اوراق قضایی به نشانی ثبت شده در سامانه ثنا، حتی در صورت عدم حضور فرد در آن آدرس، ابلاغ قانونی محسوب می شود.
۷.۸. آیا برای این کار حتماً باید وکیل گرفت؟
خیر، الزامی برای گرفتن وکیل وجود ندارد و دارنده چک می تواند شخصاً مراحل را پیگیری کند. اما با توجه به پیچیدگی های احتمالی حقوقی و نیاز به دقت در تنظیم و پیگیری، توصیه می شود برای اطمینان بیشتر و تسریع در فرایند، با یک وکیل متخصص در امور چک و اسناد تجاری مشورت نمایید.
نتیجه گیری
نمونه درخواست اجراییه چک صیادی به عنوان یک ابزار قدرتمند و تحول آفرین در نظام حقوقی ایران، مسیر وصول مطالبات ناشی از چک های برگشتی را به شکل چشمگیری تسهیل و تسریع کرده است. این روش، با حذف تشریفات طولانی دادرسی و کاهش هزینه ها، گامی مؤثر در جهت احقاق حقوق دارنده چک و افزایش امنیت مبادلات مالی برداشته است.
مزایای سرعت، سادگی و قدرت اجرایی بالای این روش، آن را به گزینه ای مطلوب برای تمامی افراد حقیقی و حقوقی که با چالش چک برگشتی مواجه هستند، تبدیل کرده است. با آگاهی از شرایط، مدارک و مراحل قانونی که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، می توانید با اطمینان و اثربخشی بیشتری برای وصول مطالبات خود اقدام نمایید.
توصیه می شود همواره با دقت و هوشیاری، نسبت به تکمیل دقیق فرم ها و ارائه مدارک صحیح اقدام کنید. در صورت بروز هرگونه ابهام یا نیاز به راهنمایی تخصصی تر، مشاوره با یک وکیل متخصص در زمینه چک صیادی می تواند اطمینان خاطر بیشتری را فراهم آورد و به شما در طی کردن این مسیر قانونی یاری رساند. به یاد داشته باشید که احقاق حق در گرو آگاهی و اقدام به موقع است.