وظایف مراکز درمانی در حفاظت و حراست از اطلاعات پزشکی بیماران چیست؟

به گزارش تکنونامه، هرچند که فروش اسناد حاوی اطلاعات بیماران به عنوان کاغذ باطله از سوی مدیرعامل بیمارستان رضوی مشهد تکذیب شد و وی تاکید کرد که «امحای اسناد نیز پس از ۱۰ سال و تحت نظارت صورت می‌گیرد و این اسناد به خمیر تبدیل خواهند شد.» اما همین موضوع بهانه‌ای شد برای یادآوری اینکه اصل «محرمانه بودن اطلاعات پزشکی بیماران در مراکز و موسسات درمانی» از اهمیت بالایی برخوردار است و از جوانب مهم حفاظت از حقوق بیماران است. این اطلاعات از تاریخچه بیماری و نتایج آزمایش‌ها و تشخیص‌ها و درمان‌های انجام شده تا اطلاعات هویتی بیمار را شامل می‌شود.

بنابراین از حقوق اولیه بیماران آن است که اطمینان داشته باشند اطلاعات هویتی و پزشکی آنها در مراجعه به مراکز و موسسات درمانی محرمانه تلقی شده و به جایی دیگر منتقل نمی‌شود. از طرفی هم دسترسی به چنین اطلاعاتی می‌تواند زمینه سوء استفاده از بیمار و اطلاعات وی را از سوی افراد سودجو به دنبال داشته باشد.

همچنین رعایت اصل محرمانگی اطلاعات پزشکی بیماران از منظر حفظ اعتماد عمومی به سیستم بهداشت و درمان نیز  اهمیت بسیاری دارد؛ چراکه در غیر این صورت این خطر وجود دارد که فرد از مراجعه به مراکز درمانی خودداری کند؛ موضوعی که می‌تواند تبعات جبران‌ ناپذیری نیز برای سلامت عمومی جامعه به دنبال داشته باشد.

در همین راستا و درباره اهمیت رعایت اصل «رازداری و محرمانگی» در ارایه خدمات درمانی به بیماران از سوی مراکز درمانی و مطب‌ها با دکتر سعید بیرودیان – رییس انجمن علمی اخلاق پزشکی کشور و مدیر دبیرخانه اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی به گفت‌وگو نشستیم که در پی می‌خوانید:

دکتر سعید بیرودیان – رییس انجمن علمی اخلاق پزشکی ایران در گفت‌وگو با تکنونامه، درباره اهمیت رعایت اصل «محرمانگی» در ارایه خدمات درمانی به بیماران از سوی مراکز و موسسات درمانی گفت: حفظ اسرار بیماران و رعایت حریم خصوصی آنان از مهمترین مسایل مطرح و مورد تاکید در حوزه اخلاق حرفه‌ای در پزشکی است. به همین جهت بر اساس ماده ۵ راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلین حرف پزشکی و وابسته سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، “لازم است شاغلان حِرَف پزشکی و وابسته، اطلاعات ضروری مربوط به خدمات سلامت ارائه شده به بیماران و مراجعه‌کنندگان به خود را، به‌نحو کامل و خوانا، در پرونده مربوط به آن، ثبت کنند. نگهداری پرونده‌ها در مؤسسات پزشکی، بر عهده‌ مسؤول مؤسسه و در مطب‌ها و دفاتر کار، بر عهده حرفه‌مندِ صاحبِ پروانه است.”

مدیر دبیرخانه اخلاق پزشکی سازمان نظام پزشکی در پاسخ به این سوال که وظایف مراکز درمانی در حفاظت و حراست از اطلاعات پزشکی بیماران چیست؟ توضیح داد: در مواد ۷۶ تا ۷۹ راهنمای اخلاقی سازمان نظام پزشکی (فوق الذکر) تاکید شده است که محرمانه بودن همه اطلاعات بیماران، اعم از اطلاعات حساس و غیرحساس که به هر شکل، در مراحل مختلف تشخیصی و درمانی، جمع‌آوری می‌شود و یا به هر ترتیب در اختیار تیم درمانی قرار ‌می‌گیرد، از حقوق اولیه و اساسی بیماران است و تنها آن دسته از شاغلان حِرَف پزشکی و وابسته، که عضو تیم درمانی بیمار هستند، اجازه دسترسی به اطلاعات مرتبط با تشخیص و درمان هر فرد را دارند.

دکتر بیرودیان گفت: همچنین «نقض اصل رازداری» از سوی شاغلان حِرَف پزشکی و وابسته، تنها به مواردی محدود است که در قانون، به صراحت ذکر شده باشد که در چنین مواردی نیز، پیش از جمع‌آوری اطلاعات مربوط به آن، بیمار تا حد ممکن، باید از الزام قانونی مذکور، آگاه گردد. ضمنا الزام شاغلان حِرَف پزشکی و وابسته، به ارائه‌ اطلاعات بیماران به مراجع قضایی و انتظامی، تنها منوط به استعلام رسمی دادگاه است.

این عضو هیات علمی گروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: اهمیت موضوع رازداری تا آنجاست که ارائه هر نوع اطلاعات به رسانه‌ها از سوی شاغلان حرف پزشکی، تنها در صورتی موجه است که به هیچ وجه دربردارنده‌ی نقض حریم خصوصی بیماران نباشد و به فاش شدن اطلاعات پرونده‌ سلامت آنان نیانجامد. در ماده ۶۵ راهنمای اخلاق حرفه‌ای نظام پزشکی تاکید شده است که در صورت درخواست، رونوشت اطلاعات درخواستی از سوی بیمار که در پرونده سلامت وی ثبت شده است، در هر جایی (از جمله بیمارستان، ‌مطب، درمانگاه و مانند آن)، به بیمار یا نماینده‌ قانونی وی تحویل داده شود. برای اجابت این درخواست، به مجوز هیچ مرجعی (از جمله مرجع قضایی و غیرقضایی) نیاز نیست.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که در صورت تخلف و افشای اسرار بیمار از سوی مرکز درمانی، به هر دلیل، به لحاظ اخلاق پزشکی و همچنین مبانی حقوقی، نحوه برخورد با آن مرکز چگونه خواهد بود؟ به تکنونامه گفت: بر اساس آنچه گفته شد، افشای اسرار بیماران و محتویات و مندرجات پرونده‌های بیمارستانی و غیر بیمارستانی بر اساس اصول مسلم و پذیرفته شده، مذموم و غیر اخلاقی قلمداد می شود. در سازمان نظام پزشکی در کمیسیون‌های کارشناسی اخلاق پزشکی که ذیل هیات‌های انتظامی تشکیل شده‌اند به شکایت‌های واصله در این زمینه از منظر عدم رعایت شئون حرفه‌ای رسیدگی می شود.

دکتر بیرودیان در این باره افزود: از منظر حقوقی نیز در ماده ۴ آیین نامه رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای شاغلان حرفه‌های پزشکی و وابسته، مصوب ۱۳۷۸ هیأت وزیران ذکر شده است که” شاغلان حرفه‌های پزشکی و وابسته، حق افشای اسرار و نوع بیماری بیمار مگر به موجب قانون را ندارند”. ضمنا برای نقض رازداری در پزشکی در ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ مجازات‌هایی در نظر گرفته شده ‌است که در صورت بروز آسیب و خسارت به بیماران از این رهگذر، دادگاه می‌تواند پس از احراز ورود ضرر مادی یا معنوی و رابطه سببیت بین فعل نامشروع پزشک یا موسسه پزشکی مربوطه و ضرر وارده، با استناد به ماده یک قانون مسوولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹ خاطی را مکلف به جبران خسارت نماید.

انتهای پیام