چک لیست نگهداری آسانسور : از کنترل های ایمنی تا تعویض قطعات

نگهداری آسانسور یکی از مهم ترین مسائل در تضمین ایمنی کارایی و عمر مفید این تجهیزات پیچیده است. یک آسانسور با نگهداری منظم به درستی کار کرده و از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری می کند. در این مقاله با اصول عملکرد آسانسورها اجزای اصلی آنها و نحوه نگهداری صحیح آشنا می شویم و در ادامه به چک لیستی جامع از مواردی که باید در برنامه نگهداری لحاظ شوند اشاره خواهیم کرد.

نحوه عملکرد آسانسور

آسانسور یک سیستم پیچیده مکانیکی و الکتریکی است که وظیفه جابه جایی عمودی افراد و بار را در ساختمان ها دارد. دو نوع اصلی آسانسور وجود دارد : آسانسورهای هیدرولیکی و آسانسورهای کششی.

آسانسور هیدرولیکی

آسانسورهای هیدرولیکی با استفاده از فشار سیال پیستون های هیدرولیک را حرکت داده و اتاقک آسانسور را جابه جا می کنند. اصل کار این نوع آسانسور بر اساس اصل پاسکال است؛ هنگامی که فشاری بر مایع غیرقابل تراکم وارد می شود این فشار به طور یکنواخت به تمام جهات منتقل می شود​​.

آسانسور کششی

در آسانسورهای کششی از کابل ها و وزنه های تعادل استفاده می شود. موتور الکتریکی کابل ها را می چرخاند و وزنه ها به تعادل نیروهای جابه جایی کمک می کنند. این نوع آسانسورها به دلیل استفاده از سیم های فولادی و موتورهای برقی برای ساختمان های بلند مناسب ترند که میتوانید برای تهیه این نوع آسانسور به سایت فروش آسانسور سر بزنید.

اجزای اصلی آسانسور

۱. موتور آسانسور

در آسانسورهای کششی موتور الکتریکی نقش کلیدی در حرکت کابین دارد. در آسانسورهای هیدرولیکی نیز پمپ هیدرولیکی مسئول ایجاد فشار در سیستم است​.

۲. تابلو فرمان

تابلو فرمان مغز کنترل کننده آسانسور است. این تابلو به سنسورها سیستم های ایمنی و دکمه های کنترل در هر طبقه متصل است.

۳. ریل ها و وزنه های تعادل

ریل ها نقش هدایت کننده کابین را دارند و وزنه های تعادل در آسانسورهای کششی به صرفه جویی در انرژی و کارایی سیستم کمک می کنند.

۴. کابین آسانسور

کابین قسمتی است که افراد یا بار را حمل می کند. طراحی و جنس کابین به نوع استفاده از آسانسور و همچنین ارتفاع ساختمان بستگی دارد​.

کنترل های ایمنی مهم

۱. ترمز اضطراری

یکی از مهم ترین اجزای ایمنی در آسانسورها سیستم ترمز اضطراری است. این سیستم در مواقعی که کابین آسانسور به دلایل فنی یا برقی از کنترل خارج شود به طور خودکار عمل می کند.

۲. سنسور درب

سنسورهای درب وظیفه اطمینان از بسته بودن کامل درب را پیش از حرکت آسانسور دارند. این سیستم جلوی حرکت آسانسور در صورتی که درب به درستی بسته نشده باشد را می گیرد.

۳. سوئیچ های محدود کننده

این سوئیچ ها به منظور کنترل حرکت آسانسور در محدوده های مشخص نصب می شوند و جلوی تجاوز از سرعت یا مسیر تعیین شده را می گیرند​.

چک لیست نگهداری آسانسور

بخش	عملیات نگهداری
موتور آسانسور	بررسی دوره ای سیم ها اتصالات و عملکرد موتور. تعویض روغن در آسانسورهای هیدرولیکی هر ۶ ماه یکبار.
تابلو فرمان	بررسی عملکرد سنسورها و تعویض قطعات معیوب. کنترل عملکرد مدارهای برقی.
کابین آسانسور	بررسی وضعیت کفپوش دیواره ها و درب های کابین. اطمینان از عدم وجود صداهای غیرعادی در هنگام حرکت.
ریل ها و کابل ها	بررسی سایش یا خرابی در کابل ها و ریل ها. اطمینان از وضعیت صحیح روغن کاری ریل ها و اتصالات.
سیستم ایمنی	تست عملکرد ترمز اضطراری و سنسورهای درب. کنترل کارکرد سوئیچ های محدود کننده و تنظیم آنها.

نگهداری پیشگیرانه

نگهداری پیشگیرانه شامل برنامه ای منظم از چک کردن و تعمیرات کوچک است تا از خرابی های بزرگ تر جلوگیری شود. این روش نه تنها موجب کاهش هزینه های تعمیرات سنگین می شود بلکه از بروز حوادث و توقف های غیرمنتظره آسانسور نیز جلوگیری می کند.

تکنولوژی های پیشرفته در نگهداری آسانسور

در نگهداری آسانسورهای مدرن استفاده از سیستم های پایش از راه دور بسیار رایج شده است. این سیستم ها به کمک سنسورهای اینترنت اشیا (IoT) وضعیت اجزای مختلف آسانسور را به صورت لحظه ای پایش می کنند و در صورت بروز مشکل اطلاع رسانی می کنند.

استانداردهای بین المللی نیز در طراحی و نگهداری آسانسور ها بسیار اهمیت دارند. به عنوان مثال استاندارد EN ۸۱ یکی از مهم ترین استانداردهای اروپایی است که به مسائل ایمنی و فنی در طراحی و نگهداری آسانسور ها می پردازد.

مثال هایی از کاربردهای صنعتی

1. صنایع خودرو : در بسیاری از کارگاه های صنعتی و خودروسازی ها از آسانسورهای هیدرولیکی برای جابه جایی خودروها استفاده می شود​.
2. ساختمان های اداری و تجاری : در برج های تجاری آسانسورهای کششی به دلیل سرعت بالا و کارایی بیشتر در ارتفاع های بلند مورد استفاده قرار می گیرند.
3. مراکز درمانی : آسانسورها در بیمارستان ها باید قابلیت حمل بارهای سنگین و جابه جایی بیماران با تخت را داشته باشند. بنابراین ایمنی و سرعت بالا از نکات مهم در این زمینه است.

نتیجه گیری

نگهداری منظم و پیشگیرانه از آسانسور یکی از عوامل کلیدی در افزایش عمر مفید و کاهش هزینه های تعمیرات است. با توجه به حساسیت این تجهیزات برنامه های چک لیست منظم و انجام تعمیرات به موقع نه تنها ایمنی را تضمین می کند بلکه از خرابی های غیرمنتظره جلوگیری می کند.

پرسش و پاسخ

۱. هر چند وقت یکبار باید آسانسور را سرویس کرد؟

بهترین زمان برای سرویس آسانسور هر ۶ ماه یک بار است. اما بسته به تعداد استفاده و نوع آسانسور ممکن است این زمان تغییر کند.

۲. چگونه می توان فهمید که آسانسور نیاز به تعویض قطعه دارد؟

صدای غیرعادی توقف های ناگهانی یا کاهش سرعت در هنگام حرکت نشانه هایی از نیاز به تعویض قطعات هستند.

۳. آیا استفاده از تکنولوژی های پایش از راه دور مقرون به صرفه است؟

بله این سیستم ها می توانند با شناسایی مشکلات کوچک قبل از خرابی کامل هزینه های تعمیرات و زمان توقف آسانسور را به طور قابل توجهی کاهش دهند.