از پارچه ترمه چه محصولاتی تولید می شود؟

پارچه ترمه چیست؟ ترمه پارچه ای ظريف و لطيف است كه از دو سري نخ تار وپود بافته شده است. در پارچه ترمه، پود در پشت پارچه و به صورت آزاد قرار دارد به طوری که تراكم پودي آن زياد می باشد. جنس این پارچه از كرك، پشم يا ابريشم است که با طرح هاي اصيل و سنتي ايرانی تزئین می شود.

ترمه بافی چه جایگاهی در صنعت بافندگی و هنرهای دستی دارد؟ ترمه بافی جزو صنایع نفیس ایران است به طوری که ترمه با طرح‌های بسیار متنوعی در نقاط مختلف ایران بافته می‌شود. ترمه یزد و سپس ترمه اصفهان در تنوع نقش و نگار و کیفیت بسیار معروف هستند. از ابریشم و پشم مرغوب با الیاف بلند در ترمه بافی استفاده می‌کنند. نخ‌های ترمه با رنگ‌های گیاهی، مواد مصنوعی، مواد طبیعی و  اغلب به رنگ‌های قرمز، عنابی ، سبز، مشکی و نارنجی رنگرزی می‌شوند.

رنگ ترمه های ایرانی معمولا از گیاهان طبیعی تهیه می شود .این رنگ اغلب از ریشه ، تنه ، برگ ها ، گل ، میوه و یا پوست گیاهان به دست می آید . چون حفظ پارچه های ترمه پشمی بسیار مشكل است به طوری که در اثر رطوبت و بید آسیب می بینند.

بافت این پارچه شامل چندین مرحله است به عنوان مثال در مرحله اول تهیه مواد اولیه مد نظر است و در مرحله دوم شستن پشم و سپس سفید کردن پشم لحاظ می گردد. بعد از این مراحل نوبت به مرحله ثابت کردن رنگ و رنگرزی می رسد. رنگرزی این پارچه به وسیله رنگ های طبیعی و گیاهی صورت می گیرد. فروش ترمه با کیفیت و مرغوب در سایت ما به فروش می رسد

تاریخچه ترمه بافی

اوج شکوفایی ترمه بافی در دوران صفویه

در مورد تاریخچه ترمه بافي در ايران باید بگوییم که ترمه بافی به اوايل دوره صفويه برمی گردد. البته برخی معتقدند که زادگاه اصلي ترمه بافی  آسياي مركزي و ارتفاعات كشمير است، همچنین عده اي نيز  معتقدند كه ترمه بافي در ابتدا درايران آغاز گرديد و بعدها به كشمير راه يافته است .

ترمه بافی در میان زرتشیان

از شواهد تاریخی اینطور پیداست که زرتشتیان پایه گذار هنرترمه بافی هستند. آنها از ترمه برای دوخت شلوارها و جامه های سنتی و مذهبی خود استفاده می کردند. زرتشیان این قبیل لباس ها را در مراسم و جشن های خود استفاده می كردند به عنوان مثال زرتشیان كه ترمه راه راه به عنوان شال كمر استفاده می کردند. طرح های ترمه خاص و منحصر به فرد هستند به گونه ای که پارچه های ترمه را با بته جقه های آن می شناسند.

ذوق و سليقه و ابتكار ايرانيان در ظرافت بافت ،جنس و طرح هاي خيال انگيز ترمه در جهان كم نظير و فوق العاده مي باشد. هنر ترمه بافی در دوره شاه عباس صفوي به اوج شكوفايي و تكامل خود رسید تا جایی كه شهره جهان گشت و به يكي از محصولات صادراتي ايران تبدیل شد .

نقش های متنوع

نقش‌های متنوع ترمه بافی شامل بته جقه، بته خرقه، گل‌های شاه عباسی، شاخ گوزنی ، راه راه (محرمات)، بته سروی و بته بادامی می باشد. در گذشته نقش‌ و نگارهای پارچه ترمه را به روش انگشتی ایجاد می‌کردند ولی در حال حاضر از دستگاه چهاروردی استفاده می‌شود.

پارچه ترمه انواع مختلفی دارد به طوری که در بازار پارچه و در صنعت ترمه بافی انواع سوزنی و بقچه ای، انواع شال ترمه شامل راه راه و محرمات، انواع شال چارقدی، شال بندی، شال اتابكی، شال كشمیری و شال یزدی عرضه می شود. یکی از متداول ترین نقش های به كار رفته در ترمه ها بته جقه گوزنی درختی و گل بنفشه می باشد.

انواع پارچه ترمه

در حال حاضر، در بعضی از استان های کشورمان ترمه تولید می گردد. با این وجود بزرگ ترین تولیدکننده این محصول استان یزد می باشد. بافندگان انواع ترمه مرغوب ایرانی در تولید این محصول به ویژگی هایی همچون طرح و رنگ توجه می نمایند.

از ترمه به عنوان نوعی پارچه‌ گران‌بها نام برده می شود که از الیاف لطیف و طبیعی بافته می‌شود. در حال حاضر، ترمه در طرح‌های بسیار متنوعی و در بخش‌های مختلف ایران بافته می‌شود که در این میان ترمه‌ یزد به زیبایی شهرت دارد. همچنین ترمه‌ بافی، این هنر اصیل و زیبا به عنوان یکی ازصنایع دستی اصیل ایران معرفی شده است و از محبوبیت بسیاری برخوردار است. از انواع پارچه ترمه ایرانی و کشمیری می توان به شال چهار قدی، شال راه راه، شال اتابکی، شال بندی، شال محرمات، شال کشمیری، شال کرمان، شال زمردی، شال یزدی و شال اعلا اشاره کرد.

ترمه اصل

بر روی ترمه اصل با سرمه اصل (سیم نقره با روكش آب طلا) دوخت سرمه دوزی انجام می شود. قیمت این دست بافته ها گاهی تا چند میلیون تومان و حتی بیشتر می رسد و ارزش فراوانی در گذر زمان پیدا كرده اند.

ترمه پلی استر

البته اگر قصد خرید ترمه زیبا و در عین حال ارزان قیمت را دارید، ترمه پلی استر  انتخاب مناسبی به شمار می رود. لازم به ذکر است که اگر در بافت ترمه پلی استر از تراکم بالا و تعداد رنگ بیشتر استفاده شده باشد، این نوع ترمه از کیفیت خوبی برخوردار است.

ترمه های ابریشمی

ترمه ابریشم بهترین کیفیت را دارد چون برای بافت ترمه از الیاف ابریشم در تراکم بالا و تعداد رنگ زیاد استفاده می شود. به عبارت دیگر، ترمه ابریشمی  مرغوب ترین نوع ترمه می باشد. از نظر ارزش، ترمه های ابریشمی در رده دوم قرار می گیرند. ترمه های ابریشمی در مدل های گوناگون و تنوع رنگ و نقش و به صورت ماشینی در پهناهای مختلفی بافته می شوند. لازم به ذکر است که قیمت ترمه ها با توجه به جنس و الیاف بكاررفته در آن ها و همچنین تراكم و تعداد رنگ بكار رفته در آن ها متفاوت است.

قدیمی ترین طرح های ترمه

طرح هایی از قبیل شال های چارقدی، شال های نازک راه راه، شال های محرمات نازک و شال های گلدار را به اوایل قرن هفدهم نسبت داده اند، به عبارت دیگر،  از این طرح ها به عنوان قدیمی ترین طرح های ترمه نام برده می شود. همچنین شال های قدیمی پشمی بسیار لطیف هستند و شبیه به ابریشم می باشند.  نقش و طرح این شال ها کاملا شبیه به نقوش دوران صفوی است.

ترمه بافی هنر نفیس و گرانبها

رونق و محبوبیت هنر ترمه بافی را به دوران صفویه نسبت داده اند. امروزه در شهرهای یزد، کاشان، کرمان، اصفهان و تهران کارگاه‌های ترمه‌بافی وجود دارد.

ترمه های قدیمی در رده  ترمه اصل  قرار می گیرند چون ترمه های قدیمی از جنس كرك و پشم بافته می شدند. ترمه های قدیمی بسیار نفیس و ارزشمند محسوب می شوند چون دستباف می باشند و همچنین قدیمی بودن و شناسنامه دار بودنشان باعث شده که از ترمه به عنوان كالایی گرانبها و نفیس نام برده شود.

ارزش گذاری ترمه

امروزه ترمه‌ها بر اساس تعداد رنگ نخ استفاده شده در بافت آن‌ها و همچنین تراکم بافت، ارزش‌گذاری می‌شوند. به عبارت دیگر، هرچه تعداد رنگ استفاده شده در یک ترمه بیشتر باشد، ارزش آن ترمه نیز بالاتر می‌رود. همچنین در بین ترمه‌هایی که از تعداد رنگ یکسانی برخوردار هستند، طرح و تراکم بافت تعیین کننده‌ ارزش ترمه است یعنی هرچه تنوع رنگ و تراکم ترمه بیشتر باشد ارزش ترمه هم بیشتر می‌شود.

کاربرد

از جمله کاربرد پارچه ترمه در محصولاتی متنوعی همچون رومیزی ترمه، کوسن ترمه ، تابلو ترمه،  رانر ترمه، جانماز ترمه ، روتختی ترمه، کراوات ترمه، سرمه دوزی و البسه ترمه می باشد.

محصولات ترمه

امروزه از ترمه انواع محصولات مانند کیف و کفش ترمه تولید می شود. به طور مثال در زمینه کیف انواع کیف های ترمه از جمله کیف دانشجویی ترمه، کیف پول ترمه، کیف مجلسی ترمه، کوله پشتی ترمه تولید و عرضه می شود. امروزه روفرشی ترمه، روبالشتی ترمه، پشتی ترمه، پرده ترمه و پارچه ترمه جزو محصولات محبوب و پرطرفدار ترمه محسوب می شوند.

کوسن ترمه

کوسن ها دارای چندین طرح و مدل می باشند که یکی از آن ها، کوسن ترمه می باشد. این مدل از کوسن، دارای الیاف می باشد و از جنس ترمه است که در شکل و انواع زیادی تولید می شود.

در انتخاب کوسن ترمه ای مبل مواردی همچون رنگ، شکل، اندازه، طرح و تعداد را لحاظ نمایید. به عنوان مثال اگر تعداد کوسن از حدی بیش تر شود هم مبل و هم کوسن جذابیت خود را از دست می دهند. بنابراین باید در انتخاب کوسن، به مدل و رنگ مبل هم دقت داشته باشید، در غیر این صورت کوسن به شکل بد فرم، خود را نشان می دهد.

نگهداری و شستشو

رومیزی های ترمه و کوسن های ترمه اغلب یکی از لوازم تزئینی منازل ایرانیان محسوب می شود. بنابراین برای مراقبت و حفظ دوام طرح و رنگ این پارچه های حساس و دوست داشتنی رعایت نکاتی لازم و ضروری است.

پارچه های ترمه اغلب از ابریشم طبیعی تهیه می شوند بنابراین بهتر است که شستشوی آن را به خشکشویی بسپارید. شاید در نگاه اول ضخامت پارچه های ترمه این باور را ایجاد کند که این پارچه در مقابل شستشو دوام خوبی دارد در حالی که بافت ظریف ترمه و جنس لطیف آن در برابر نور و رطوبت نیز آسیب پذیر است.

با این وجود اگر قصد شستن پارچه را در منزل دارید بهتر نکاتی را رعایت نمایید تا در هنگام شستشو آسیب کمتری به بافت پارچه ترمه برسد. از آب ولرم برای شستشو استفاده کنید و از سفید کننده ها و شوینده های حاوی آنزیم استفاده نکنید. شوینده های ملایم گزینه مناسبی محسوب می شود. از چلاندن پارچه و چنگ زدن در حین شستشو خودداری کنید. با فشار خیلی کم پارچه ترمه را شستشو دهید. اگر روی ترمه لکه و کثیفی ماندگار شده است می توانید مدت بیشتری آن را در آب ولرم و مقداری شوینده ملایم قرار دهید تا کثیفی و لکه ها پاک شوند.

خشک کردن پارچه ترمه

رطوبت به بافت ترمه آسیب می زند بنابراین می توانید آن را درون حوله ای بپیچید تا آب آن گرفته شود. ترمه را در معرض مستقیم نور آفتاب قرار ندهید چون باعث تغییر رنگ و رنگ و رو رفتگی پارچه می شود. بهتر است که در یک سطح افقی صاف، پارچه ترمه را پهن کنید تا خشک شود.

برای اتو کردن پارچه ترمه بهتر است که پارچه ترمه را به پشت قرار دهید و یک پارچه سفید نخی روی آن بگذارید و سپسترمه بافی

ترمه بافی یکی از دست بافته های بسیار ظریف و محبوب ایران است که با دستگاه چهاروردی نساجی سنتی بافته می شود. می توان با اطمینان گفت که بافت ترمه از اوایل دوره صفویه در ایران رواج داشته و در دوران حکومت شاه عباس صفوی به اوج شهرت و شکوفایی دست یافته و به یکی از صنایع دستی صادراتی ایران بدل گشته است؛ درباره تاریخچه و خاستگاه این هنر زیبا پژوهشگران به یک نظر واحد دست نیافتند؛ بعضی بر این باورند که پیدایش ترمه در ایران بوده و بعد به کشمیر راه یافته است و بعضی دیگر کشمیر را زادگاه این هنر می دانند.

هم اینک یزد و کرمان از مراکز مهم تولید ترمه است. شیوه بافت ترمه دستی در گذشته دو نفره بود؛ به این صورت که بافنده ایی در پایین دستگاه نساجی قرار می گرفت و شماره ها را می-گفت و شخصی به نام “گوشواره کش” که در بالای دستگاه نساجی مستقر می شد گوشواره را می کشید و نخ های مخصوص را انتخاب می کرد و سپس بافنده پایین دستگاه “ماکو” را می انداخت، نخ پود را رد می کرد و عمل بافت را انجام می داد. در واقع برای بافتِ تنها یک متر ترمه روزها وقت و صبر خرج می شده است.

امروزه عمده تولید بافت ترمه به صورت صنعتی و نیمه صنعتی انجام می شود. نمونه ایی از دستگاه سنتی ترمه بافی در زندان اسکندر شهر یزد برای بازدید علاقه مندان قرار گرفته است. الیاف مورد استفاده در ترمه، ابریشم و پشم مرغوب با الیاف بلند است.

تهیه پشم مناسب شستشو با قابلیت رنگرزی و تابیدن آن اهمیت زیادی دارد. رنگرزی با استفاده از گیاهان و مواد معدنی طبیعی صورت می گیرد. رنگ های مورد مصرف و گیاهانی که رنگ ها را در ترمه می سازند عبارتند از: رنگ عنابی: برگ چای، پوست بلوط و برگ سماق؛ رنگ قرمز: حنا و روناس؛ رنگ سبز: اسپرک؛ رنگ نارنجی: روناس؛ رنگ مشکی: کنده درخت بقم؛ رنگ زرد: برگ توت و زردچوبه و رنگ آبی از گل زعفران تهیه می شود؛ طرح های ترمه عبارتند از: بته جقه، بته خرقه، شاخ گوزنی، امیری، راه راه(محرمات)، بته سروی و بته بادامی. همچنین، از انواع ترمه می توان به شال چارقدی، شال راه راه، شال کشمیری، شال اتابکی، شال بندی، شال محرمات، شال زمردی، شال کرمان، شال امیری، شال یزدی، شال کمربندی، و شال رضوی اشاره کرد. از موارد مصرف این بافته نفیس می توان به کاربرد آن در طراحی لباس، دکوراسیون داخلی و بسته بندی اشاره کرد. همچنین، برای تولید محصولاتی مانند کیف،کفش، بند ساعت، عینک و غیره از این پارچه زیبا استفاده می شود. برای خرید رومیزی ترمه و استفاده بر روی میز ناهارخوری، نوع رانر توصیه می‌‌گردد که عرض کوتاه ولی طول بلندی دارد استفاده کنید

ترمه دوزی

منظور از این دوخت دوختن طرح های زینتی بر روی پارچه ترمه با استفاده از سرمه، منجوق و مروارید است. ترمه-دوزی بنا به گفته شاردن در دوره صفویه از رواج کافی برخوردار بوده است. از این دوخت برای تزیینِ البسه پرده، بقچه سوزنی، تابلوهای تزیینی، پیش بخاری و غیره استفاده می کردند.

با توجه به آثار باقی مانده از دوران افشار، زند و قاجار چنین بر می آید که این نوع دوخت در آن دوران از رواج کامل برخوردار بوده است. در اصطلاح عامیانه، هنر ترمه دوزی را با هنر سرمه دوزی یکسان می دانند؛ البته این درست است که در هنر ترمه دوزی از سرمه نیز استفاده می شود و بین نقوش و شیوه های اجرای کار مشابهاتی نیز دیده می شود، اما سرمه دوزی هنری است بسیار کهن که قدمت آن را به دوران اشکانیان و حتی پیش تر از آن نسبت می دهند. در واقع سرمه نوعی مفتول فلزی تو خالی از جنس نقره و گاه با روکش طلا بوده است که امروزه با مواد فلزی دیگر تهیه می شود. مواد و ابزار مورد نیاز ترمه دوزی شامل پارچه ترمه، سرمه اصفهان (الماسی یا طلایی)، نخ پنبه، پیله و پشم شیشه یا پنبه است. از انواع دوخت هایی که در آن به کار می رود می توان از ساقه دوزی، دوخت مورب و دوخت ساتن موازی نام برد.

دوخت ترمه به این صورت است که نخست طرح را روی کاغذ کشیده و به وسیله سوزن، سوراخ سوراخ می کنیم، پس از نقش پردازی در صورتی که بخواهیم دوخت حالت برجسته پیدا کند از پشم شیشه یا پنبه استفاده و روی طرح را برجسته می کنیم، سپس روی برجستگی ها را با استفاده از سرمه اصفهانی یا الماسی می دوزیم، گاهی ممکن است ترمه دوزی را با منجوق دوزی نیز تلفیق کنند.

بیشتر بدانید : fabric land

از نقوشی که در ترمه دوزی استفاده می شود می توان از انواع بته جقه ها، گل و بوته ها، گل و مرغ، گل های حاشیه ای، گل های گلدانی، شجری، مجالس شکارگاهی و غیره نام برد. این نوع دوخت اغلب در کرمان، اصفهان، کاشان، یزد، تهران، استان هرمزگان و چهار محال بختیاری رایج است.

 پارچه ترمه را اتو نمایید.