دیگ چدنی بخریم یا فولادی کدامیک بهتر و اقتصادی است ؟

مقدمه 

امروزه به دلیل افزایش بی حد و مرز دیگ های چدنی آبگرم و نظر به اینکه تنها دو شرکت تولید کننده در کشور برای آن وجود دارد(شوفاژکار و لوله ماشین سازی ) و عدم رقابت موجود به دلیل کم بودن تولید کننده به منظور ایجاد قیمت رقابتی ، متاسفانه دیگ های چدنی با قیمت های فضایی و سرسام آور حتی در ظرفیت پایین  روانه بازار شده که در این 3  سال گذشته تقریبا 300 درصد افزایش قیمت داشته اند ، در حالی که دیگ های فولادی آبگرم که متریال آن نیزبه مراتب وابسته تر به قمیت ارز می باشد.

این چنین تغییر قیمتی نداشته اند ، چون تولید کننده دیگ های فولادی به شدت زیاد و قیمت دیگ فولادی  را بازار تعیین می کند  نه شرکت های تولید کننده و هرکجا که بازار قیمت گذاری کند با ثبات تر خواهد بود ، برعکس آنچیزی که در دیگ چدنی توسط شوفااژکار و MI3 به طور فصلی قیمت گذاری شده و کاملا قیمت ارز را بهانه می کنند

شما اگر به روند تولید دیگ چدنی نگاهی کوتاه بیاندازید متوجه میشوند که ضایعات آهن را کیلویی 14000 تومن حتی کمتر خریده و در کوره ها ذوب با مقداری کربن مخلوط کرده و به صورت مذاب وارد قالب هایی که به صورت پره است می کنند ، وتمام این پروسه بدون نیاز به نیروی متخصص قابل انجام شدن می باشد ، لذا ملاحظه می کنید که هیچ گونه جوشکاری ، تست ، عایق بندی ، نصب ورودی خروجی و حتی مونتاژ هم ندارند

این روند افزایش قیمت دیگ های چدنی باعث شده ، کارفرما قیمت موتورخانه و گرمایش آب استخر خود را بزند و به پکیج های زمینی  و ادوات گرمایشی پیش ساخته  که از آن به عنوان سرطان تاسیسات یاد می شوند رو اورند ، در حالیه که با کمی تامل می توان با استفاده دیگ های فولادی موتورخانه کوچک و کم هزینه ای جمع اوری کنید، امروزه هزینه یک دستگاه فولادی 80 هزار کیلوکالری 15میلیون 500 هزار تومان است.

ولی همین ظرفیت در دیگ های چدنی 30 میلیون تومان آب می خورد که  به 15 میلیون ما به التفاوت می توانید حداقل دو  تجهیز بزرگ موتورخانه ،مانند منبع دو جداره ، پمپ سیرکولاتور را خریداری کنید. این مطلب را هم به تمام مشترریان دیگ های فولادی  عرض کنم راندمان و پرت حرارتی در دیگ های چدنی و فولادی یکسان است و مراقب ترفند های تبلیغاتی شرکت های سازنده دیگ های چدنی باشد که راندمان بالا را بهانه می کنند.

لزوم استفاده از دیگ یا بویلر در موتورخانه حرارت مرکزی

دیگ های حرارتی که امروزه به عنوان مولد اصلی تولید آبگرم در موتور خانه های حرارت مرکزی از آن استفاده می شود براساس نوع جنس و متریال به کاررفته به دودسته بزرگ فولادی و چدنی تقسیم می شوند که هرکدام بدون در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی برای هر اقلیم  دارای مزایا و معایب خاصی می باشند، بدون شک مهمترین پارمتر درانتخاب یک دیگ حرارت مرکزی به عنوان هسته اصلی یک موتورخانه آبگرم طول عمر و تعیمرات نگهداری کمتر در دوره کارکرد خود می باشد، زیرا دیگ های حرارتی موتور اصولا نباید به طور مدام تحت هر شرایطی جهت تعمیرات باز و بسته شوند،لذا طول عمر آن فاکتور بسیار مهمی به عنوان وجه تمایز آن می باشد.

متاسفانه به دلیل تبلیغات اقتصادی انجام شده روی هر دو مدل دیگ های حرارت مرکزی ، مشتریان هنگام خرید آن دچار نوعی سردر گمی شده و انتخاب برایشان سخت می شود ،باید این نکته راه به خاطر داشته باشید مهمترین پارامتر و فاکتور انتخاب یک بویلر حرارتی برای موتورخانه ، اقلیم منطقه نصب هم از نظر شرایط آب و هوایی و هم از نظر خدمات پس از فروش می باشد ،دراین مقاله سعی شده است کلیه نقاط مثبت ، مزایا و معایب دیگ های فولادی و چدنی به صورت منطقی و کارشناسی بیان شود تا کاربر محترم بهترین انتخاب را انجام دهد

هرآنچه باید در مورد ساختار فیزکی دیگ های فولادی بدانید

1. دیگ فولادی همانگونه که از اسمش برمی آید از جنس فولادی و  ورق های فولادی ساخته شده است ،که قسمت های اصلی آن شامل بدنه ، لوله ، صفحات نگهدارنده لوله ها و کوره  و درب های عقب و جلو می باشند می باشد که تمام از جنس فولادی می باشند
2. کوره دیگ عنوان هسته مرکزی دیگ فولادی بوده و اطراف لولهای فولادی روی صفحه نگهدارنده در جلو وعقب دیگ فولادی جوش داده می شوند ،مهمترین نکته در ساخت دیگ های فولادی استفاده از لوله های بدون درز با استاندارد رده 40 می باشند ،که باید باتوجه به ظرفیت دیگ تعداد آن مشخص گردد
3. اطراف کوره در دیگ فولادی تعدادی لوله ی مانیسمان بدون درز قرار گرفته که محل عبور محصولات احتراق در اثر بخورد شعله به درب عقب دیگ می باشد که بهمین دیگ به آن فایر تیوب یعنی آتش در لوله گفته می شود
4. پوسته یا همان محل قرار گیری آب دیگ می باشد که از این پوسته اصولا از جنس ورق فولادی با روکش گالواینزه یا استیل می باشد که در بر گیرنده کوره و لولهای فولادی می باشند.
5. درب جلو و عقب باید مسلح به بتن نسوز بوده و به عنوان برگشت دهنده شعله و هدایت آن به داخل لوله های مانیمسان اطراف کوره می باشد که وقتی شعله به درب عقب ، بر خورد میکند، محصولات احتراق به داخل لولها برگشت داده شده و باعث گرم شدن آن درون پوسته میشوند

نکات مهم که باید در مورد انتخاب و ساختار  دیگ چدنی بدانید

• دیگ های چدنی همانطور که از نامشان برمی آید از جنس چدن خاکستری آتشخوار بوده وبه صورت چدن مذاب به صورت ریخته گری در قالب های مخصوص تولید می گردد ،در واقع پایه تولید دیگ های چدنی فرایند ریخته گیری می باشند
• لازم به ذکر است که فرایند تولید چدن که خیلی ساده از ذوب کردن ضایعات آهن صورت گرفته و با اضافه کردن مقدار زیادی کرین ،چدن تشکیل می شود ،شکنندگی چدن نیز به خاطر وجود کربن می باشد
• هرپره دارای چدن مخصوص و وزن معینی می باشد که با توجه به ظرفیت حرارتی و حجم محفظه احتراق آن تعیین می شود
• طراحی داخلی نوع پره از نظر تعدادفین ها و شیار های داخلی و همچین معابر عبور ،چرخش و گردش محصولات احتراق داخل پره که محفظه احتراق نامیده صورت می پذیرد
• دیگ های چدنی به صورت پره ای تولید شده و از کنار هم قرار گرفتن تعدادی پره دیگ شوفاژ چدنی ، ظرفیت حرارتی مشخص و دیگ چدنی کامل می شود
• هرپره دارای چدن مخصوص و وزن معینی می باشد که با توجه به ظرفیت حرارتی و حجم محفظه احتراق آن تعیین می شود
• طراحی داخلی نوع پره از نظر تعدادفین ها و شیار های داخلی و همچین معابر عبور ،چرخش و گردش محصولات احتراق داخل پره که محفظه احتراق نامیده صورت می پذیرد
• دیگ های چدنی به صورت پره ای تولید شده و از کنار هم قرار گرفتن تعدادی پره دیگ چدنی ، ظرفیت حرارتی مشخص و دیگ چدنی کامل می شود
• هر دیگ چدنی از تعدادی پره وسط ،یک پره جلو ،یک پره عقب ،یک روکش و لوازمات جانبی نصب مانند پیچ و مهره و…. تشکیل می شوند
• دیگ های چدنی با حداقل 5 پره و تا حداکثر 20 پره نهایتا می تواندد مونتاژ شوند که در مورد تعداد پرهای مناسب دیگ جلوتر به آن خواهیم پرداخت

معایب و نکات منفی دیگ های چدنی حرارت مرکزی

1. مشکلات اصلی این دیگ ها ترک برداشتن جداره پره دیگ چدنی در اثر تنش های حرارتی ، فشار زیاد سیستم وایجاد رسوب روی سطوح داخلی می باشد
2. سه عامل گفته شده در بالا ، یعنی تنش حرارتی ، فشار زیاد روی سیستم و رسوب روی سطوح داخلی به عنوان قاتل دیگ های چدنی می باشد که تقریبا در دیگ های فولادی می توان گفت اثر مخربشان خیلی خیلی پاینتر می باشد
3. در مناطق سرد سیر که امکان شوک حرارتی به سیستم در اثر اختلاف زیاد دمای رفت و برگشت آب وجود دارد استفاده از دیگ های چدنی جایز نیست
4. طراحی و حجم محفظه احتراق که برای بویلر مهمترین و آسیب پذیر ترین نقطه آن می باشد در دیگ های چدنی بسیار کم بوده به همین دلیل اکثرا ظرفیت مشعل را کنتر از ظرفیت دیگ باید در نظر گرفت
5. مقوامت دیگ های چدنی در صورت ماندن بدون اب بسیار پایین است ، در صورتیکه بیش از 5 دقیقه بدون آب بماند باید حداقل دو پره را تعویض کرد
6. پدیده کندانس یا کاهش دمای دود در اثر پایین آمدن دمای خروجی محصولات احتراق که باعث ایجاد ترکیبات اسیدی می شود به سرعت و به شدت دیگ چدنی را تصاعدی مرخص می کند
7. دیگ های چدنی باز دید دوره ای ندارند و تاز مانیکه که سوراخ نشده اند نمی تواند دیگ را باز کرد و پرهای آن را کنترل کرد ،زیرا دیگ های چدنی مشکل آبندی و دودبندی دارند.