نحوه محاسبه تعرفه برق
اگر می خواهید بدانید که چرا در بعضی مواقع در قبض برق منزل یا محل کارتان با ارقام نجومی و سرسام آور روبرو می شوید، این مطلب را بخوانید. نحوه محاسبه قبض برق طبق فرمول خاصی حساب می شود که برای این منظور باید ابتدا با چند مفهوم آشنا شویم. فرقی نمی کند که از سیستم خود برای کارهای روزانه استفاده می کنید، تلویزیون تماشا می کنید یا در حال ماینینگ ارزهای دیجیتال هستید، همیشه محاسبه مصرف برق به شما کمک خواهد کرد تا روی هزینه های انرژی خود مدیریت بهتری داشته باشید. در آموزش ۴ روش محاسبه مصرف برق به صورت دستی و آنلاین ما به شما کمک می کنیم تا این مدیریت را به نحو احسن انجام دهید.
کیلو وات ساعت
یک قبض برق بردارید و ارقام روی آن را به دقت نگاه کنید، همانطور که می بینید روی قبض برق زیاد با واژه کیلو وات ساعت برخورد خواهید کرد. یک کیلو وات ساعت (kwh) در واقع مقدار مصرف یک وسیله برقی ۱۰۰۰ واتی در مدت زمان یک ساعت است. مثلاً اگر ما ۱۰ عدد لامپ ۱۰۰ وات رشته ای را به مدت یک ساعت روشن کنیم، یعنی یک کیلو وات ساعت برق مصرف کرده ایم و در این صورت کنتور برق یک شماره می اندازد. یا اینکه اگر یک کولر گازی ۲۰۰۰ وات را نیم ساعت روشن کنیم، یعنی یک کیلو وات ساعت برق مصرف کرده ایم . پس هر شماره ای که کنتور می اندازد، یعنی یک کیلو وات ساعت برق مصرف شده است.
همان طور که در تصویر بالا می بینید، در کنتورهای برق قدیمی، مقدار کیلو وات ساعت مصرفی به صورت یکسری اعداد روی کنتور نشان داده می شود و یک صفحه نقره ای گردان در داخل کنتور هست که به ازای هر ۳۷۵ دوری که میزند، یعنی شما یک کیلو وات ساعت برق مصرف کرده اید.
محاسبه قبض برق برای کنتورهای تک زمانه
اصطلاحاً به کنتورهای قدیمی که تصویر آنها را در بالا مشاهده کردید، کنتورهای تک زمانه می گویند. به این خاطر به آن تک زمانه گفته می شود چون در آنها هیچ زمان سنجی تعبیه نشده است و برق مصرفی در هر ساعتی از شبانه روز که مصرف شده باشد قابل تفکیک نیست. یعنی این کنتورها نمی توانند بفهمند که برق مصرف شده در ساعت های اوج بار بوده یا ساعت های کم باری. پس اگر کنتور برق شما از مدلهای قدیمی ست. تمام مصرف برق شما به صورت میان باری محاسبه خواهد شد.
به قبض زیر نگاه کنید. و مقدار کیلو وات ساعت مصرفی را روی آن پیدا کنید (مصرف کل دوره). این قبض برای یک کنتور تک زمانه صادر شده است.
برای بهتر دیده شدن تصاویر روی آنها کلیک کنید.
همان طور که در تصویر بالا می بینید، در کنتورهای برق قدیمی، مقدار کیلو وات ساعت مصرفی به صورت یکسری اعداد روی کنتور نشان داده می شود و یک صفحه نقره ای گردان در داخل کنتور هست که به ازای هر ۳۷۵ دوری که میزند، یعنی شما یک کیلو وات ساعت برق مصرف کرده اید.
محاسبه قبض برق برای کنتورهای تک زمانه
اصطلاحاً به کنتورهای قدیمی که تصویر آنها را در بالا مشاهده کردید، کنتورهای تک زمانه می گویند. به این خاطر به آن تک زمانه گفته می شود چون در آنها هیچ زمان سنجی تعبیه نشده است و برق مصرفی در هر ساعتی از شبانه روز که مصرف شده باشد قابل تفکیک نیست. یعنی این کنتورها نمی توانند بفهمند که برق مصرف شده در ساعت های اوج بار بوده یا ساعت های کم باری. پس اگر کنتور برق شما از مدلهای قدیمی ست. تمام مصرف برق شما به صورت میان باری محاسبه خواهد شد.
به قبض زیر نگاه کنید. و مقدار کیلو وات ساعت مصرفی را روی آن پیدا کنید (مصرف کل دوره). این قبض برای یک کنتور تک زمانه صادر شده است.
برای بهتر دیده شدن تصاویر روی آنها کلیک کنید.
قیمت برق
بر اساس نامه شماره ۱۴۰۱/۶۶۱۱۹/۲۰/۱۰۰ مورخ ۱۴۰۱/۱۲/۱۳ وزارت نیرو تعرفه برق مربوط به مصارف خانگی، مصارف عمومی، مصارف تولید (آب و کشاورزی)، مصارف تولید (صنعت و معدن) و سایر مصارف جهت اعمال از تاریخ ۱۴۰۱/۱۲/۰۱ به کلیه شرکت‌های تابعه ابلاغ شد. در تعرفه‌های جدید برق، قیمت تأمین برق که پایه محاسبات بسیاری از مشترکان است از ۳۰۷۵ ریال به ۴۴۲۵ ریال به ازای هر کیلووات ساعت افزایش یافته است.
قیمت برق در سال ۱۴۰۲ همچون تعرفه‌های برق پیشین بر اساس دسته‌بندی مشترکین خانگی، مصارف عمومی، تولید (صنعت و معدن)، تولید (آب و کشاورزی) و سایر مصارف توسط وزارت نیرو منتشر شده است. یکی از تغییرات مهم در نحوه محاسبه هزینه برق مربوط به انرژی راکتیو است.
در ماده ۸ شرایط عمومی تعرفه جدید برق (تعرفه برق ۱۴۰۲) حداکثر بهای انرژی راکتیو (در صورتی که قدرت قرائت مشترک کمتر از ۹۰% قدرت قراردادی آن باشد) به ازای هر کیلووار ساعت معادل با ۳ برابر هزینه تأمین برق (۱۳۲۷۵ ریال) در نظر گرفته شده است. این در حالی است که این عدد در تعرفه پیشین ۲۶۱۹ ریال بوده است. با توجه به تغییر در تعرفه انرژی راکتیو به نظر می‌رسد نصب تجهیزات اصلاحی توان راکتیو توجیه اقتصادی بیشتری برای مشترکین داشته باشد.
در زیر می‌توانید تعرفه برق منتشر شده را که از اول اسفند ۱۴۰۱ لازم الاجراست ملاحظه کنید.
انرژی راکتیو و هزینه های آن:
انرژی الکتریکی به دو بخش اکتیو و راکتیو تقسیم بندی می شود. انرژی الکتریکی اکتیو که واحد آن کیلووات ساعت است در اصل انجام دهنده کار بوده و تمامی فعالیت هایی که امروزه توسط تجهیزات الکتریکی در زندگی ما صورت می گیرد از انرژی الکتریکی اکتیو استفاده می کند. انرژی راکتیو (دارای واحد اندازه گیری کیلووار ساعت) آن بخش از انرژی الکتریکی است که به ناچار به همراه انرژی اکتیو بخصوص در الکتروموتورها انتقال پیدا کرده و منجر به اشغال خطوط انتقال برق و کاهش ظرفیت آن ها می شود. انرژی الکتریکی ظاهری (S) به جمع برداری انرژی الکتریکی اکتیو (P) و راکتیو (Q) گفته شده که بر اساس رابطه زیر محاسبه می گردد:
وزارت نیرو جهت کنترل میزان انرژی الکتریکی راکتیو مصرف شده توسط مصرف کنندگان دیماندی (با قدرت قراردادی بیش از ۳۰ کیلووات)، ضریب توان (کسینوس فی) را بصورت زیر تعریف کرده که مقدار آن نباید از ۰.۹ کمتر باشد، در غیر اینصورت مصرف کننده موظف به نصب جبران ساز (عمدتاً بانک خازنی) شده یا مشمول جریمه مصرف انرژی الکتریکی راکتیو می گردد.
محاسبه مصرف برق خانگی برای کنتورهای قدیمی
کنتورهای قدیمی که به عنوان کنتورهای تک زمانه شناخته می شود دارای زمان سنج نمی باشد و میزان مصرفی که دارید بر اساس زمان قابل تفکیک نیست. بنابراین میزان مصرف در ساعات اوج مصرف یا سایر ساعت ها قابل تشخیص نیست، در نتیجه مصرف برق کنتورهای قدیمی به صورت میان بار محاسبه خواهد شد.
به یک مثال بپردازیم. به قبض زیر که برای یک کنتور تک زمانه است نگاه کنید. مصرف کل دوره ۵۶ روزه معادل ۱۴۴ کیلو وات ساعت است.