وظیفه کنتاکتور در تابلو برق

کنتاکتور قطعه ای الکتریکی به شمار می رود  که در مدارهای برقی به عنوان یک سوئیچ برای کنترل جریان الکتریکی استفاده می‌شود. این تجهیز به طور عمده برای کنترل و راه‌ اندازی موتور ها، دستگاه‌های الکتریکی و تجهیزات صنعتی کاربرد دارند. کنتاکتورها از قطب‌ های تماسی تشکیل شده است که با هم در تماس هستند تا جریان الکتریکی را از یک مدار به مدار دیگر منتقل کنند.

زمانی که یک جریان کنترلی به آن وارد شده، قطب‌ های تماسی آن باز یا بسته می‌شوند، به این ترتیب جریان الکتریکی را یا به مدار مورد نظر هدایت می کند یا قطع می ‌شود. Contactor معمولاً در اندازه‌ ها و ظاهر ‌های مختلف در دسترس می باشد و بر اساس نوع کاربرد و نوع جریان الکتریکی مورد نظر انتخاب می‌ شوند. در ادامه به وظیفه اصلی این تجهیز یعنی تابلو برق می پردازیم. با ما همراه باشید.

وظیفه کنتاکتور در تابلو برق

اصلی ترین وظیفه کنتاکتور ها در تابلو برق‌ می‌ باشد. این محصول با دریافت سیگنال از مدار فرمان به خاموش و روشن کردن مدار الکتریکی می پرازد تا برای محل‌‌هایی مناسب باشد که تعداد خطوط قدرت و خطوط فرمان بالا باشند. کنتاکتور به عنوان کلیدی اتوماتیک در تابلو برق قرار گرفته که با اعمال ولتاژ کنتاکت ها یا تیغه های آن وضعیت خود را تغییر می دهند. با توجه به اینکه در ابتدا چگونه در مدار قرار می گیرد و منطق سخت افزاری که مورد انتظار از کنتاکتور در تابلو برق است، انواع کاربرد این وسیله را مشخص میکند.

ساختمان کنتاکتور در تابلو برق

کنتاکتور تشکیل شده از دو هسته به شکل E یا U می باشد که یکى ثابت و دیگرى متحرک است. یک بوبین یا سیم پیچ درمیان هسته ثابت قرار گرفته است. زمانی که اتصال بوبین به برق مهیا می شود، با استفاده از خاصیت مغناطیسى، نیروى کششى فنر را خنثی کرده و هسته فوقانى را به هسته تحتانى اتصال می‌ دهد. همین امر باعث اتصال کنتاکت های عایق شده از یکدیگر به ترمینال‌هاى ورودى و خروجى و یا باعث بسته شدن کنتاکت های کنتاکتور باز می گردد. زمانی که مدار تغذیه بوبین کنتاکتور قطع می شود، هسته ى متحرک توسط  نیروى فنر نگهدار در داخل کلید دوباره به حالت اوّل باز می گردد.

استفاده از کنتاکتور در اصلی ترین محل ها

از اصلی ترین و مهم‌ ترین کاربرد کنتاکتور برق می توان به استفاده آن در تابلوهای برق اشاره کرد. اما علاوه بر تابلو برق ها این تجهیز در محل های دیگری و کاربردهای پرقدرت ‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند، که چند مورد از آن به شرح زیر است:

• موتورهای تک فاز و سه فاز
• خودروها
• سیستم تهویه هوا
• اتوماسیون چراغ‌ های روشنایی
• کلید ستاره مثلث

اجزای کنتاکتور در تابلو برق

کنتاکتور در تابلو برق از چهار قسمت اصلی تشکیل میشود که در ادامه آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم:

• تیغه قدرت:

تیغه قدرت برای انتقال جریان الکتریکی از یک قطعه به دیگری استفاده می ‌شود. وظیفه اصلی این تیغه ایجاد تماس الکتریکی بین دو قطعه در حالت بسته شده و قطع جریان الکتریکی در حالت باز شده است. تیغه قدرت برای اینکه بتواند جریان‌ های الکتریکی بالا را تحمل کند از مواد مقاوم و با کیفیت بالا همچون آلومینیوم یا مس تولید ساخته می شوند و دارای سطوح صاف و پوشش مناسب برای انتقال جریان الکتریکی هستند.

• تیغه فرمان:

تیغه ی دیگر تیغه ی فرمان می باشد که برای کنترل و مدیریت جریان الکتریکی استفاده می ‌شود. این تیغه به عنوان قسمت کنترلی کنتاکتور استفاده شده و وظیفه اصلی آن کنترل و مدیریت جریان الکتریکی و روشن و خاموش کردن دستگاه‌ها یا تجهیزات الکتریکی می باشد. تیغه فرمان شامل سوئیچ‌ ها، دکمه‌ها و سایر قسمت‌ های کنترلی است که به کاربر این امکان را می دهد تا جریان الکتریکی را به صورت دستی کنترل کند. این تیغه ‌ها نیز از مواد مقاوم و با کیفیت بهره گرفته تا بتواند عملکرد مدیریت جریان الکتریکی را به بهترین شکل اجرا کند.

• سلونوئید:

سلونوئید یک نوع دستگاه الکترومغناطیسی می باشد که برای تولید جریان الکتریکی و ایجاد نیروی مغناطیسی مورد استفاده قرار می گیرد. سلونوئید در کنتاکتورها به عنوان یک قطعه کنترلی با تغییر جریان الکتریکی، نیروی مغناطیسی تولید می ‌کند و باعث حرکت قطعات دیگر کنتاکتور می‌ شود.

• سیم پیچ کنتاکتور:

قطعه اصلی دیگر در سیستم کنتاکتور سیم پیچ کنتاکتور می باشد که برای انتقال جریان الکتریکی و ایجاد میدان مغناطیسی استفاده می‌شود. این قطعه به عنوان یک قسمت الکترومغناطیسی در کنتاکتور عمل می‌ کند و به تغییر جریان الکتریکی وابسته می باشد.

• قاب کنتاکتور در تابلو برق:

برای ایزوله کردن بخش های هادی و خطرناک کنتاکتور و همچنین حفاظت از کسانی که با کنتاکتور سر و کار دارند از قاب کنتاکتور استفاده می شود. جنس این قطعه از مواد عایق الکتریسیته مانند Bakelite، Nylon و پلاستیک های فشرده در برابر حرارت می باشد.

مزایای استفاده از کنتاکتور در تابلو برق ها

استفاده از کنتاکتور در تابلو برق دارای مزایای زیادی است که به بهبود عملکرد و ایمنی سیستم برق کمک می‌ کند. برخی از مزایا و فواید استفاده از کنتاکتور در تابلو برق عبارتند از:

• خاموش و روشن کردن بارهای الکتریکی
• کنترل دقیق بارها و جلوگیری از آسیب به تجهیزات
• قادر به قطع برق در مواقع نامطلوب همچون جریان یا فشار بالا و حفاظت از افراد و تجهیزات
• کنترل دستگاه های الکتریکی به صورت خودکار و هماهنگ کردن فعالیت های مختلف
• استفاده به عنوان قطعات کنترلی، جهت کاهش فشار بر روی تجهیزات و بالا رفتن طول عمر مفید آن‌ ها
• پیاده سازی سیستم‌ های کنترل خودکار و فعالیت‌ های الکتریکی
• باعث افزایش امنیت سیستم برق و جلوگیری از حوادث ناخوشایند

جمع بندی

همانطور که اشاره کردیم اصلی ترین وظیفه کنتاکتور در تابلو برق، کنترل بار یا خاموش و روشن کردن مصرف کننده ها می باشد. وظیفه کنتاکتور به نوع مصرف کننده ها می تواند متغیر باشد، وابسته می باشد. از وظایف مهم کنتاکتور می توان به کنترل موتور تجهیزات روشنایی و هیترهای الکتریکی اشاره کرد. با توجه به موارد ذکر شده شما با مطالعه این مطلب تا اطلاعات کافی از کنتاکتور در تابلو برق را فرا گرفته اید و می توانید نیاز خود را برطرف کرده و از مزایا آن بهره ‌مند گردید.