چاقی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد
دکتر گلبن سهراب با اشاره به این که سندرم تخمدان پلی کیستیک polycystic ovary syndrome (PCOs) یک اختلال هورمونی شایع با زمینه ژنتیکی در بین خانم‌ها در سنین باروری است اظهار کرد: این اختلال از شایع‌ترین علل ناباروری به علت عدم تخمک گذاری است.
وی افزود: سندرم تخمدان پلی کیستیک شامل وجود هایپرآندروژنیسم، اختلال در تخمک گذاری و بروز اختلالاتی مثل افزایش پرولاکتین و اختلالات تیروئید است.
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که اختلال قاعدگی با هیرسوتیسم، آکنه و التهاب خفیف همراه است اظهار کرد: سندرم تخمدان پلی کیستیک با افزایش ابتلا به سندرم متابولیک شامل افزایش انسولیت خون، مقاومت به انسولین و دیابت ملیتوس نوع دو، اختلال چربی‌های خون، بیماری قلبی عروقی و سرطان اندومتر همراه است.
دکتر سهراب افزایش انسولین خون و مقاومت به انسولین را از مهمترین علت‌های ابتلا به این سندرم تخمدان پلی کیستیک دانست و تاکید کرد: از طریق تولید بیش از اندازه آندروژن‌ها در تولید و تکامل فولیکول (اووسیت) این اختلال ایجاد می‌شود و در نهایت نیز منجر به ایجاد اختلالات قاعدگی و در برخی موارد ناباروی خواهد شد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه با بیان این که شروع علامت‌ها و عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولا با آغاز اولین قاعدگی در دوران بلوغ آغاز می‌شود تاکید کرد: گاهی نشانه‌های ابتلا به این بیماری دیرتر بروز می‌کند مثلا همزمان با یک افزایش وزن قابل توجه بیماران مبتلا به این سندرم علامت دار می‌شود.
وی با تاکید بر این موضوع که چاقی از طرفی باعث کاهش تولیدگلوبولین متصل به هورمون‌های جنسی می‌شود عنوان کرد: چاقی باعث می‌شود، دسترسی آندروژن‌ها با بافت‌ها افزایش یابد؛ از طرف دیگر فرد را مستعد ابتلا به سندرم متابولیک می‌کند.
دکتر سهراب با اشاره به این که ارتباط بین مقاومت به انسولین و اختلال در ترشح آدیپونکتین‌ها در افراد چاق به اثبات رسیده، افزود: انسولین دارای ارتباط دوطرفه با ترشح آدیپونکتین‌ها و پاتوژنز سندرم تخمدان پلی کیستیک است بنابراین کمبود ویتامین دی در بانوان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک شایع و با مقاومت به انسولین و افزایش سطح تستوسترون آزاد همراه خواهد شد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: درمان‌های حال حاضر سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتنی بر علایم و اختلالات فرد مانند ناباروری، چرخه قاعدگی نامنظم، آکنه یا چاقی است.
وی ادامه داد: درمان‌های دارویی و جراحی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد؛ ناباروری با دارو‌های القا کننده تخمک گذاری مانند کلومفین سیترات که یک داروی آنتی استروژن خوراکی است نیز درمان می‌شود.
دکتر سهراب با اشاره به این که در مواردی متفورمین نیز همراه کلومفین تجویز می‌شود خاطرنشان کرد: این موضوع به القای تخمک گذاری و کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کند و در بیمارانی که به کلومفین و متفورمین پاسخ نمی‌دهند، ممکن است فرم تزریقی گنادوتروپین‌ها یعنی هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) استفاده شود.
وی افزود: برای تنظیم چرخه‌های قاعدگی نامنظم ممکن است دارو‌های ضد بارداری خوراکی تجویز شوند، این دارو‌ها به طور موثری سطح هورمون‌های مردانه را کاهش می‌دهند و همچنین در کاهش رشد مو‌های زائد بدن و خطر ابتلا به سرطان رحم نقش دارند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: دارو‌هایی که سطح آندروژن‌ها را مهار می‌کنند یکی دیگر از روش‌های متداول برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند، در حال حاضر هم درمان‌های مکمل یاری با روی و سلنیم برای کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو انجام می‌شود.
رژیم غذایی توصیه شده در سندرم تخمدان پلی کیستیک
وی با بیان این موضوع که مطالعات نشان می‌دهند استفاده از پروبیوتیک‌ها چه به صورت مکمل و چه به صورت محصولات لبنی حاوی پروبیوتیک می‌تواند باعث بهبود مقاومت به انسولین و عملکرد بهتر تخمدان‌ها شود ادامه داد: استفاده از لبنیات کم چرب و پروبیوتیک در حد دو لیوان در روز می‌تواند به کاهش التهاب بدن و عملکرد بهتر تخمدان‌ها کمک کند.
وی یادآوری کرد: شیوع تخمدان پلی کیستیک در خانم‌های چاق بیشتر است، بنابراین کاهش حداقل ۱۰ درصد وزن فعلی می‌تواند در بهبود عملکرد تخمدان‌ها موثر باشد.
دکتر سهراب با اشاره به این که باید از مواد غذایی با شاخص گلایسمی پایین بیشتر استفاده شود ادامه داد: شاخص گلایسمی به این معنی است که یک غذا با چه سرعتی قند خون را افزایش می‌دهد، هر چه یک ماده غذایی بیشتر حاوی قند‌های ساده باشد سریعتر قند خون را بالا میبرد و رژیم با شاخص گلایسمی پایین باعث کاهش سطح انسولین و کاهش عوارض بیماری می‌شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: غذا‌های با شاخص گلایسمی پایین شامل بیشتر انواع میوه ها؛ سبزی ها، گوشت‌های کم چرب، تخم مرغ، ماهی، آجیل‌ها و لبنیات است.
وی افزود: مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک بهتر است هیچ وعده‌ای را حذف نکنند، وعده‌های منظم وکوچک دریافت کرده وسعی کنند با خوردن میان وعده‌های سالم بین وعده‌های اصلی غذایی از گرسنگی شدید و پرخوری جلوگیری کنند.
دکتر سهراب ادامه داد: استفاده از مواد غذایی با محتوای پروتیین بالا مانند تخم مرغ و عدسی در وعده صبحانه به کنترل اشتها در طول روز کمک می‌کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که اصلاح کمبود مواد مغذی همچون ویتامین D از گذشته در بیماران مبتلا به PCOS مورد توجه بوده توضیح داد: علاوه بر آن مکمل یاری توام ویتامین D به همراه اسید‌های چرب امگا ۳ سبب کاهش شاخص‌های التهابی در این بیماران می‌شود.
پرهیز از مصرف غذا‌های سرخ کرده، استفاده از ماهی، مغز‌ها و آجیل‌های خام توصیه دیگر این عضو هیئت علمی دانشگاه در مبتلابان به سندرم تخمدان پلی کیستیک است.
وی به مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک توصیه کرد، آب کافی بنوشید.
دکتر سهراب ادامه داد: آب نیاز حیاتی بدن است و از مهمترین نشانه‌های کم آبی، خستگی و خواب آلودگی، سردرد و سرگیجه، تپش قلب، خشکی زبان و لب ها، ادرار پررنگ ومیل به خوردن نوشیدنی و خوراکی‌های شیرین است.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه در پایان با بیان این موضوع که خواب کافی برای تنظیم تعادل هورمونی ضروری است خاطرنشان کرد: شب تا دیروقت بیدار نمانید و روزانه به جای استفاده از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند چای و قهوه از دمنوش‌هایی مانند بابونه، نعناع، چای سبز و به استفاده کنید.