پنهانکارترین جنگنده آمریکا شکار شد

به گزارش خبرگزاری تکنونامه و براساس گزارش گجت نیوز ایالات متحده آمریکا در ناوگان هوایی خود جنگنده های رادارگریز و پنهان کار پیشرفته ای مثل F-۳۵ لایتنینگ ۲ و F-۲۲ رپتور را دارد که دو بال قدرتمند در داگ فایت ها و رزم های هوایی هستند. یکی از مهم ترین قابلیت ها و توانمندی های جت های جنگی مخفی ماندن از دید رادارها است که دو نمونه فوق مجهز به این فناوری هستند.

به نظر می رسد دانشمندان چینی به یک فناوری راداری جدید دست پیدا کرده اند که می تواند اف ۲۲ رپتور نیروی هوایی آمریکا را که یکی از پیشرفته ترین جت های جنگی رادارگریز جهان است ردیابی و شناسایی کند. به گزارش رسانه های این کشور نوآوری آن ها از سیگنال های سیستم ماهواره ای ناوبری BeiDou استفاده می کند.

قابلیت رادارهای پیشرفته چینی

این روش راداری جدید به عنوان یک راه حل مقرون به صرفه توصیف شده که مبتنی بر یک آنتن دریافت اطلاعات ساده است. همین ویژگی باعث استقرار آسان رادار در مکان های مختلف می شود. در گزارش روزنامه ساوت چاینا مورنینگ پست (SCMP) ادعا شده که برخلاف رادارهای سنتی سیستم جدید سیگنالی منتشر نمی کند و بدین ترتیب موقعیت مکانی خودش را به خطر نمی اندازد.

تیم تحقیقاتی توسعه دهنده این رادار از یک فروند F-۲۲ رپتور به عنوان یک هدف فرضی استفاده کرده اند تا توانایی های آن را نشان دهند. به کمک سیگنال های BeiDou رادار می تواند الگوهای منحرف کننده ناشی از هواپیماهای رادارگریز را تشخیص دهد. این الگوها پژواک های منحصربه فردی ایجاد می کنند و به دانشمندان اجازه می دهند تا نوع و مکان جنگنده را تخمین بزنند.

جزئیات سیستم ماهواره ای جدید چینی ها

گفتنی است که BeiDou به عنوان سیستم ماهواره ای ناوبری جهانی چین تقریبا دو برابر تعداد ماهواره های جی پی اس آمریکا است و پوشش جهانی قوی ارائه می کند. به اعتقاد محققان این پروژه سیگنال های سیستم راداری جدید پایدار پیوسته و دقیق هستند که این ویژگی ها رادار را برای شناسایی اهداف کوچک آماده می کند.

با این حال دانشمندان چینی به چالش های موجود در استفاده از سیگنال های ماهواره ای برای تشخیص اهداف رادارگریز معترف هستند. این سیگنال ها هنگامی که به زمین می رسند ضعیف شده و با انعکاس ساختمان ها درختان و سایر اشیاء محیطی پنهان می شوند و تداخل به وجود می آید.

برای رفع این چالش ها و مشکلات سیستم های رادار غیرفعال قبلی به ساختارهای گیرنده دو کاناله پیچیده نیاز داشتند اما این رویکرد سنتی هم هزینه و هم پیچیدگی های بسیاری به سیستم های راداری تحمیل می کرد. در نقطه مقابل طرح جدیدی که محققان چینی ارائه کرده اند روش تازه ای به نام «تشخیص کور» ابداع شده که با یک آنتن گیرنده کار می کند.

روش تشخیص کور نه تنها نیاز به سیگنال مرجع را از بین می برد بلکه هزینه های سخت افزاری و نیازهای محاسباتی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. این روش همچنین باعث مقاوم شدن سیستم در برابر پارازیت های دشمن شده و در زمان جنگ مطئمن تر خواهد بود.

تکنولوژی رادارهای جدید چین

اگر ادعای چینی ها صحت داشته باشد ظهور این تکنولوژی جدید راداری می تواند تأثیر قابل توجهی بر اثربخشی جنگنده های رادارگریز بگذارد. F-۲۲ رپتور به دلیل توانمندی های خود در فرار از رادار و سامانه های دفاع هوایی دشمن شناخته می شود و برای درگیری با اهداف زمینی و هوایی به شدت به قابلیت های پنهان کاری خود متکی است.

نتایج تحقیقات دانشمندان چینی نشان می دهد که فناوری رادار جدید آن ها نه تنها برای اف ۲۲ رپتور مناسب است بلکه می تواند برای شناسایی سایر هواپیماهای جنگی رادارگریز دیگر از جمله F-۳۵ لایتنینگ ۲ هم استفاده شود. به گفته پیتر سوسیو تحلیلگر دفاعی مستقر در میشیگان فناوری رادارگریز هواپیما را برای رادار نامرئی نمی کند بلکه فرآیند تشخیص و ردیابی آن را به تأخیر می اندازد.

با این اوصاف امکان ردیابی F-۲۲ Raptor در شرایط خاص برای سیستم های رادار چینی وجود دارد. پیشرفتی که چینی ها مدعی ابداع آن هستند به الگوریتم منحصربه فرد گوران زیوانوویچ دانشمند علوم کامپیوتر بلگراد در سال ۱۹۹۱ میلادی نسبت داده می شود. زیوانوویچ روشی نوآورانه برای تشخیص فرکانس های حلقوی پنهان در سیگنال های الکترومغناطیسی اختراع کرد. با این حال این طور گفته شده که بعد از انتشار آثار خود به طرز عجیبی از دانشگاه ناپدید شده که مصادف با انحلال یوگسلاوی است. (بلگراد قبلا پایتخت یوگسلاوی بوده)

نتایج تحقیقات این محقق مورد توجه قرار نگرفت و طی ۱۵ سال گذشته هیچ دانشمند غربی به یافته های مفید او اشاره نکرده است و مطالعات پیشگامانه او در هاله ای از ابهام قرار دارد. به گزارش روزنامه ساوت چاینا مورنینگ پست ایده گوران زیوانوویچ شاید در غرب ناشناخته باشد اما در چین مورد احترام است و کاربردهای قابل توجهی دارد که می توان به حوزه رادارها اشاره کرد.

تیم تحقیقاتی چین که روی رادار کشف جنگنده های رادارگریز کار می کند با تکیه بر الگوریتم زیوانوویچ پیشرفت های عمده ای انجام داده و آن را برای تشخیص سیگنال های هدف مخفیانه مطابقت داده است. در آزمایش های شبیه سازی این رادار الگوریتم ارتقایافته با تشخیص فاصله جهت و سرعت هدف پنهان کار در میان نویزهای رادیویی توانست کارایی خود را نشان دهد.

پیشرفت محققان چینی نه تنها پتانسیل الگوریتم زیوانوویچ را به تصویر می کشد بلکه نقش آن را در تقویت قابلیت های این کشور در ردیابی جنگ افزارهای پیشرفته پیشبرد اهداف استراتژیک در حوزه فناوری دفاعی برجسته می کند.

بررسی صحت ادعای چین در مورد فناوری راداری جدید

فناوری تازه ابداع شده چینی ها نشان دهنده گام مهم دیگری در تلاش های این کشور در حوزه پیشرفت فناوری های نظامی به ویژه در مقابله با چالش هواپیماهای رادارگریزی مثل اف ۲۲ رپتور است. البته این ادعا در ردیف سایر ادعاهای چین در حوزه پیشرفت های نظامی اش قرار می گیرد.

در اوایل سال جاری محققان نیروی هوایی چین ادعا کردند که یک سیستم راداری با قابلیت شناسایی هواپیماهای رادارگریز مثل F-۲۲ توسعه داده اند. در ماه سپتامبر ادعاهای جدیدی مبنی بر اینکه پکن می تواند جت های رادارگریز را با استفاده از ماهواره های استارلینک ایلان ماسک ردیابی کند مطرح شد.

در همان ماه دانشمندان چینی از توسعه راداری صحبت کردند که می تواند سیگنال های موج بلند را تشخیص دهد. در سال ۲۰۲۲ نیز گزارش ها حاکی از این بود که مهندسان چینی یک سیستم جستجو و ردیابی فروسرخ (IRST) ابداع کرده اند که می تواند از روی نشانه های حرارتی هواپیماهای پرسرعت را شناسایی کند. این فناوری برای شناسایی جنگنده های رادارگریز ضروری است.

علاقه چین به ردیابی هواپیماهای رادارگریز مسئله جدیدی نیست. در سال ۲۰۱۶ رسانه های دولت چین ادعا کردند که ارتش آزادی بخش خلق با موفقیت اف ۲۲ رپتور آمریکا را بر فراز دریای چین شرقی زیر نظر گرفته است. علاوه بر این گفته شده که برخی از ماهواره های تجاری این کشور که مجهز به هوش مصنوعی هستند قادر به ردیابی F-۲۲ رپتور هستند.

تلاش های چین برای توسعه راداری که بتواند فناوری رادارگریزی را زیر سوال ببرد و بی اثر کند نگرانی پکن را در خصوص جنگنده های نسل جدید غرب نشان می دهد. در مطالعات این کشور به وضوح دو جت جنگی اف ۳۵ و اف ۲۲ رپتور خطر جدی اعلام شده اند. علیرغم ادعاهای جسورانه چین در مورد پیشرفت های این کشور در شناسایی هواپیماهای رادارگریز هیچ یک از آن ها به طور رسمی و مستقل تأیید نشده است.

۲۲۷۲۲۷