لیست ارزهای متمرکز

ارزهای متمرکز، دارایی های دیجیتالی هستند که کنترل و مدیریت آن ها توسط یک نهاد مرکزی مانند یک شرکت، صرافی، یا حتی دولت صورت می گیرد. این دسته از ارزها در مقابل همتایان غیرمتمرکز خود، ساختاری متفاوت دارند و بخش مهمی از اکوسیستم مالی دیجیتال را تشکیل می دهند.

در دنیای پویای رمزارزها، اصطلاح ارزهای متمرکز گاهی اوقات می تواند ابهام آمیز باشد، چرا که می تواند به دو دسته اصلی و متمایز از دارایی های دیجیتال اشاره کند:
۱. استیبل کوین های متمرکز: این دسته از ارزها با هدف حفظ ارزش ثابت در برابر یک دارایی فیات (مانند دلار آمریکا) یا کالای فیزیکی منتشر می شوند و توسط یک نهاد مرکزی مدیریت و وثیقه گذاری می گردند. تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC) از معروف ترین نمونه های این گروه هستند.
۲. توکن های صرافی های متمرکز (CEX Tokens): این توکن ها توسط صرافی های ارز دیجیتال متمرکز برای تسهیل عملیات داخلی، ارائه تخفیف در کارمزدها، یا دسترسی به ویژگی های خاص اکوسیستم خود ایجاد می شوند. بایننس کوین (BNB) و او کی بی (OKB) مثال های برجسته ای در این زمینه به شمار می روند.

شناخت دقیق این دو گروه، مزایا و معایب آن ها، و به خصوص ریسک هایی که برای معامله گران و سرمایه گذاران، مخصوصاً کاربران ایرانی، به همراه دارند، برای تصمیم گیری آگاهانه حیاتی است. این مقاله با هدف شفاف سازی این مفاهیم و ارائه یک راهنمای جامع تدوین شده است تا مخاطبان بتوانند با دیدی بازتر به سراغ سرمایه گذاری یا استفاده از ارزهای متمرکز بروند.

ارز متمرکز چیست و چه تفاوتی با ارزهای غیرمتمرکز دارد؟

برای ورود به دنیای ارزهای متمرکز، ابتدا باید ماهیت اصلی این دارایی های دیجیتال را درک کنیم و تفاوت های بنیادین آن ها را با ارزهای غیرمتمرکز بشناسیم. این تمایز، ستون فقرات درک عملکرد و ریسک های هر دو نوع دارایی در بازار کریپتوکارنسی است.

تعریف دقیق ارز متمرکز

ارز متمرکز به هر دارایی دیجیتالی اطلاق می شود که کنترل و اداره آن در دست یک نهاد واحد، اعم از یک شرکت خصوصی، سازمان، یا حتی یک نهاد دولتی باشد. در این مدل، نهاد مرکزی مسئولیت صدور، تأیید تراکنش ها، به روزرسانی پروتکل، و در برخی موارد، حتی مسدودسازی یا فریز کردن دارایی ها را بر عهده دارد. این ساختار مدیریتی متمرکز، نقطه مقابل فلسفه اصلی بلاکچین است که بر توزیع قدرت و حذف واسطه ها تأکید دارد.

ویژگی های اصلی ارزهای متمرکز

ارزهای متمرکز دارای چندین ویژگی کلیدی هستند که آن ها را از دارایی های غیرمتمرکز متمایز می کند:

• کنترل و نظارت متمرکز: اصلی ترین ویژگی، وجود یک نهاد تصمیم گیرنده مرکزی است که بر تمامی جنبه های ارز دیجیتال نظارت دارد. این نهاد می تواند قوانین را تغییر دهد، عرضه را تنظیم کند یا حتی تراکنش ها را معکوس سازد.
• شفافیت کمتر (در برخی موارد): در حالی که تراکنش ها بر روی بلاکچین عمومی ثبت می شوند، اطلاعات مربوط به پشتوانه (مانند ذخایر دلار برای استیبل کوین ها) یا تصمیم گیری های داخلی شرکت ممکن است کاملاً شفاف نباشد و تنها از طریق گزارش های دوره ای (که می تواند صحت آن ها محل بحث باشد) منتشر شود.
• قابلیت مسدودسازی و فریز شدن: از آنجا که نهاد مرکزی بر شبکه کنترل دارد، می تواند در صورت لزوم (مثلاً بر اساس دستورات قانونی یا تحریم ها) آدرس های خاصی را مسدود کرده یا دارایی های موجود در آن ها را فریز کند. این ویژگی به خصوص برای کاربران مناطق خاص، مانند ایران، بسیار حائز اهمیت است.
• پشتوانه دارایی های خارجی یا اکوسیستم خاص: استیبل کوین های متمرکز معمولاً پشتوانه ای از دارایی های فیات (مانند دلار آمریکا) یا کالاهای فیزیکی دارند. توکن های صرافی نیز پشتوانه مستقیمی از دارایی های خارجی ندارند، بلکه ارزش آن ها به اکوسیستم و موفقیت صرافی صادرکننده وابسته است.

مقایسه با ارزهای غیرمتمرکز

تفاوت اساسی بین ارزهای متمرکز و غیرمتمرکز در نحوه مدیریت، کنترل، و فلسفه وجودی آن ها نهفته است. درک این تفاوت ها به سرمایه گذاران کمک می کند تا ریسک ها و مزایای هر کدام را بهتر ارزیابی کنند.

ویژگی	ارزهای متمرکز	ارزهای غیرمتمرکز
مدیریت و کنترل	توسط یک نهاد مرکزی (شرکت، صرافی، دولت)	توسط شبکه توزیع شده از مشارکت کنندگان (جامعه)
امنیت	وابسته به اعتبار نهاد مرکزی و امنیت زیرساخت آن	توسط رمزنگاری و اجماع شبکه، مستقل از یک نهاد
شفافیت	اطلاعات پشتوانه یا تصمیم گیری ها ممکن است محدود باشد	تمام تراکنش ها و کدها بر روی بلاکچین عمومی شفاف هستند
قابلیت فریز/سانسور	قابلیت مسدودسازی آدرس ها و فریز دارایی ها توسط نهاد مرکزی	مقاوم در برابر سانسور و فریز شدن (مگر در موارد خاص و نادر)
پشتوانه	فیات، کالا، یا اکوسیستم صرافی	رمزارزهای دیگر (وثیقه گذاری)، الگوریتم های ریاضی
سرعت تراکنش	معمولاً بالا، وابسته به زیرساخت نهاد مرکزی	متغیر، وابسته به شلوغی شبکه و مکانیسم اجماع
کارمزد تراکنش	معمولاً پایین تر، قابل کنترل توسط نهاد مرکزی	متغیر، وابسته به شلوغی شبکه و رقابت ماینرها/ولیدیتورها

ریسک ها و ملاحظات حیاتی ارزهای متمرکز (به خصوص برای کاربران ایرانی)

استفاده از ارزهای متمرکز، علی رغم مزایایی مانند ثبات و نقدشوندگی، با ریسک های قابل توجهی همراه است که سرمایه گذاران باید از آن ها آگاهی کامل داشته باشند. این ریسک ها برای کاربران ایرانی، به دلیل شرایط خاص ژئوپلیتیکی و تحریم ها، ابعاد پیچیده تری به خود می گیرد.

خطر بلوکه شدن دارایی ها

یکی از بزرگ ترین نگرانی ها در مورد ارزهای متمرکز، به خصوص استیبل کوین های پرکاربرد مانند تتر (USDT) و یو اس دی کوین (USDC)، خطر بلوکه شدن دارایی ها است. این خطر از چندین جنبه نشأت می گیرد:

• تحریم های بین المللی: بسیاری از شرکت های صادرکننده ارزهای متمرکز، مانند Tether و Circle، در کشورهایی با قوانین سخت گیرانه مالی و تحریمی فعالیت می کنند. بر اساس این قوانین، آن ها ممکن است مجبور به مسدودسازی حساب هایی شوند که به نهادها یا افراد تحت تحریم (از جمله شهروندان برخی کشورها مانند ایران) تعلق دارند.
• سیاست های داخلی شرکت های صادرکننده: حتی بدون دستورات دولتی، این شرکت ها ممکن است بر اساس سیاست های خود یا برای حفظ شهرت، اقدام به مسدودسازی دارایی هایی کنند که مشکوک به فعالیت های غیرقانونی یا نقض قوانین خدمات رسانی شان باشند. این فعالیت های غیرقانونی می تواند شامل دور زدن تحریم ها نیز باشد.

سیاست های فریز کردن دارایی ها

در عمل، مواردی از فریز شدن دارایی های تتر و سایر استیبل کوین های متمرکز مشاهده شده است. شرکت Tether بارها با درخواست نهادهای قانونی، اقدام به مسدودسازی آدرس های مرتبط با فعالیت های مجرمانه، هک ها یا نهادهای تحت تحریم کرده است. این قابلیت، در حالی که از یک سو به مبارزه با جرایم مالی کمک می کند، از سوی دیگر خطر را برای کاربران قانون مند (که در مناطق تحریم شده قرار دارند) افزایش می دهد. برای مثال، اگر یک کاربر ایرانی تتر را در کیف پولی نگهداری کند که به هر دلیلی توسط نهاد صادرکننده شناسایی شود، ممکن است دارایی اش غیرقابل دسترسی شود.

شفافیت، پشتوانه و اعتماد

اعتبار و اعتماد به یک ارز متمرکز به شدت وابسته به شفافیت نهاد مرکزی آن است. در مورد استیبل کوین ها، این شفافیت به معنای ارائه گزارش های حسابرسی منظم و قابل اعتماد در مورد پشتوانه دلاری یا سایر دارایی های ذخیره شده است. اگر یک نهاد مرکزی در این زمینه دچار ابهام یا عدم شفافیت شود، می تواند به سقوط اعتماد و در نتیجه کاهش ارزش ارز منجر شود. نمونه هایی از این دست در گذشته، هرچند کمتر برای استیبل کوین های اصلی، مشاهده شده و همواره بر لزوم بررسی دقیق پشتوانه و اعتبار نهاد صادرکننده تاکید می شود.

برای کاربران ایرانی، ریسک بلوکه شدن دارایی ها در ارزهای متمرکز، به ویژه تتر، یک واقعیت جدی است که نیازمند توجه و راهکارهای پیشگیرانه است.

راهکارهای کاهش ریسک برای کاربران ایرانی

با توجه به ریسک های مطرح شده، کاربران ایرانی می توانند با اتخاذ رویکردهایی هوشمندانه، این خطرات را تا حد امکان کاهش دهند:

• استفاده از کیف پول های غیرمتمرکز (Self-custodial Wallets): نگهداری ارزهای متمرکز در کیف پول هایی که کلید خصوصی آن ها صرفاً در اختیار خود کاربر است (مانند متامسک، تراست ولت، لجر، ترزور) به مراتب امن تر از نگهداری آن ها در صرافی های متمرکز است. در این حالت، حتی اگر نهاد صادرکننده تصمیم به فریز کردن دارایی بگیرد، باز هم دسترسی مستقیم به کیف پول برای کاربر وجود دارد.
• تنوع بخشی به استیبل کوین ها: به جای نگهداری تمام دارایی های خود در یک استیبل کوین (مانند تتر)، می توان بخشی از آن را به سایر استیبل کوین های معتبر و با شفافیت بالا (مانند USDC یا USDP) یا حتی استیبل کوین های غیرمتمرکز (مانند DAI) اختصاص داد. این کار ریسک وابستگی به یک نهاد واحد را کاهش می دهد.
• آگاهی از قوانین و تحولات: پیگیری مستمر اخبار و قوانین مربوط به ارزهای دیجیتال و به خصوص تغییرات در سیاست های شرکت های صادرکننده ارزهای متمرکز، به کاربران کمک می کند تا به موقع تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.
• عدم نگهداری بلندمدت در صرافی های متمرکز خارجی: از نگهداری مقادیر زیاد ارز متمرکز برای مدت طولانی در صرافی های خارجی که محدودیت های احراز هویت برای ایرانیان دارند، خودداری کنید.

دسته اول: استیبل کوین های متمرکز (Centralized Stablecoins)

استیبل کوین ها به عنوان شریان حیاتی بازار ارزهای دیجیتال عمل می کنند و پلی میان نوسانات رمزارزها و ثبات ارزهای فیات ایجاد کرده اند. در میان انواع استیبل کوین ها، نوع متمرکز آن رایج ترین و پرکاربردترین است که به دلیل پشتوانه و ساختار مدیریتی خاص خود، دارای مزایا و معایب منحصربه فردی است.

استیبل کوین متمرکز چیست؟

استیبل کوین متمرکز، نوعی ارز دیجیتال است که توسط یک نهاد مرکزی صادر و مدیریت می شود و قیمت آن معمولاً به یک دارایی پایدار خارجی (مانند دلار آمریکا، یورو یا حتی طلا) وابسته است. هدف اصلی این استیبل کوین ها، حفظ ارزش ثابت ۱ دلاری (یا معادل آن) است تا معامله گران و سرمایه گذاران بتوانند از آن برای فرار از نوسانات شدید بازار کریپتو، انجام معاملات، یا به عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش استفاده کنند. پشتوانه این ارزها معمولاً در حساب های بانکی سنتی توسط نهاد صادرکننده نگهداری می شود و صحت این ذخایر از طریق حسابرسی های دوره ای (که شفافیت آن ها اهمیت زیادی دارد) تأیید می شود.

لیست محبوب ترین استیبل کوین های متمرکز

در بازار کنونی، چندین استیبل کوین متمرکز به دلیل نقدشوندگی بالا، پذیرش گسترده و حجم معاملات چشمگیر، از محبوبیت خاصی برخوردارند:

تتر (USDT)

تتر، که با نماد USDT شناخته می شود، قدیمی ترین و بزرگ ترین استیبل کوین متمرکز از نظر حجم بازار است. این ارز دیجیتال در سال ۲۰۱۴ توسط شرکت Tether Limited معرفی شد و از آن زمان تاکنون به عنوان پرکاربردترین استیبل کوین در اکوسیستم کریپتو مطرح بوده است.

• معرفی و کاربردها: تتر با هدف حفظ ارزش ثابت ۱ دلار آمریکا توسعه یافته و در ابتدا بر روی بلاکچین بیت کوین (پروتکل Omni Layer) منتشر شد، اما امروزه بر روی چندین بلاکچین دیگر از جمله اتریوم (ERC20)، ترون (TRC20)، سولانا و آوالانچ نیز در دسترس است. کاربرد اصلی آن، تسهیل معاملات در صرافی ها، ذخیره ارزش، و جابجایی سریع نقدینگی بدون نیاز به تبدیل به ارز فیات است.
• مزایا:
  • نقدشوندگی بسیار بالا: تتر در اکثر صرافی های بزرگ دنیا پذیرفته شده و بیشترین حجم معاملات را در بین استیبل کوین ها دارد.
  • پذیرش گسترده: به راحتی می توان آن را به سایر رمزارزها یا فیات تبدیل کرد.
  • سرعت تراکنش (در شبکه های خاص): در شبکه هایی مانند ترون (TRC20) کارمزد پایین و سرعت تراکنش بالایی دارد که آن را برای جابجایی های روزمره مناسب می سازد.
• معایب:
  • ریسک های قانونی و شفافیت محدود: سابقه بحث برانگیز در مورد شفافیت پشتوانه و حسابرسی ذخایر تتر، همواره نگرانی هایی را ایجاد کرده است.
  • خطر فریز برای ایرانیان: به دلیل ماهیت متمرکز و تحریم های بین المللی، خطر بلوکه شدن دارایی ها برای کاربران ایرانی وجود دارد.
  • وابستگی به نهاد مرکزی: تمام کنترل بر صدور و مدیریت در دست شرکت Tether است.

برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع تتر و تفاوت های شبکه های آن، مطالعه مقالات تخصصی توصیه می شود.

یو اس دی کوین (USDC)

یو اس دی کوین (USDC) یکی دیگر از استیبل کوین های متمرکز محبوب است که توسط کنسرسیوم Centre، متشکل از شرکت Circle و صرافی Coinbase، توسعه یافته است. USDC به دلیل شفافیت بالا و رعایت قوانین نظارتی، به عنوان یک جایگزین قابل اعتماد برای تتر شناخته می شود.

• معرفی و نظارت: USDC نیز با پشتوانه ۱ به ۱ دلار آمریکا منتشر می شود. Circle و Coinbase متعهد به حسابرسی های منظم توسط شرکت های معتبر هستند و گزارش های ماهانه از ذخایر خود منتشر می کنند. این امر باعث افزایش اعتماد سرمایه گذاران به پشتوانه USDC شده است.
• مزایا:
  • شفافیت بالا و حسابرسی منظم: گزارش های شفاف و قابل دسترس در مورد ذخایر دلاری، اعتمادپذیری آن را افزایش داده است.
  • قانونی بودن و نظارت: فعالیت تحت نظارت نهادهای مالی آمریکا، ریسک های قانونی را کاهش می دهد.
  • امنیت و اعتماد: با توجه به پشتوانه قوی و شرکت های معتبر، از امنیت بالایی برخوردار است.
• معایب:
  • تحریم ها و محدودیت ها برای ایرانیان: مانند تتر، به دلیل ماهیت متمرکز و تبعیت از قوانین بین المللی، کاربران ایرانی ممکن است با محدودیت هایی مواجه شوند.
  • حجم معاملات کمتر نسبت به تتر: اگرچه نقدشوندگی بالایی دارد، اما حجم معاملات آن به پای تتر نمی رسد.

بایننس یو اس دی (BUSD)

بایننس یو اس دی (BUSD) استیبل کوینی بود که توسط صرافی بایننس (Binance) و با همکاری شرکت Paxos Trust Company منتشر می شد. این استیبل کوین نیز پشتوانه ۱ به ۱ با دلار آمریکا داشت و به کاربران اکوسیستم بایننس خدمات ارائه می کرد.

• معرفی: BUSD در سال ۲۰۱۹ راه اندازی شد و به سرعت در اکوسیستم بایننس محبوبیت یافت.
• مزایا:
  • کاربرد در اکوسیستم بایننس: برای پرداخت کارمزد، معاملات و سایر خدمات در صرافی بایننس مورد استفاده قرار می گرفت.
  • کارمزد پایین: تراکنش های BUSD در شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) با کارمزد پایین انجام می شد.
  • پشتوانه دلاری: توسط Paxos به طور منظم حسابرسی می شد.
• معایب:
  • متمرکز بودن: تحت کنترل نهادهای مرکزی بود.
  • ریسک تحریم: مانند سایر استیبل کوین های متمرکز، ریسک بلوکه شدن برای کاربران ایرانی را داشت.
  • توقف صدور: از سال ۲۰۲۳، صدور BUSD توسط Paxos متوقف شد و بایننس به تدریج کاربران را به سمت استفاده از سایر استیبل کوین ها هدایت کرد. این موضوع نشان دهنده ریسک توقف پشتیبانی از یک استیبل کوین متمرکز است.

پکس دلار (USDP)

پکس دلار (USDP)، که قبلاً Paxos Standard نام داشت، یکی دیگر از استیبل کوین های متمرکز است که توسط شرکت Paxos Trust Company صادر می شود. این استیبل کوین تحت نظارت اداره خدمات مالی ایالت نیویورک (NYDFS) فعالیت می کند که اعتبار و اطمینان پذیری آن را افزایش می دهد.

• معرفی و نظارت: USDP با پشتوانه ۱ به ۱ دلار آمریکا نگهداری شده در حساب های بانکی امن و تحت حسابرسی منظم Paxos منتشر می شود. نظارت NYDFS تضمین می کند که این شرکت قوانین سخت گیرانه مالی را رعایت می کند و ذخایر لازم را به طور کامل حفظ می کند.
• مزایا:
  • پشتوانه کامل فیات: هر توکن USDP با یک دلار واقعی در حساب های امن بانکی پشتیبانی می شود.
  • گزارش های حسابرسی منظم: Paxos گزارش های ماهانه و تأییدشده از ذخایر خود منتشر می کند.
  • مورد تأیید NYDFS: این تأییدیه، بالاترین سطح اعتبار نظارتی را برای یک استیبل کوین به ارمغان می آورد.
• معایب:
  • پذیرش کمتر نسبت به تتر و USDC: اگرچه در حال رشد است، اما هنوز نقدشوندگی و پذیرش آن به اندازه تتر و USDC نیست.
  • متمرکز بودن: همچنان تحت کنترل یک نهاد مرکزی است.

سایر استیبل کوین های متمرکز مهم

علاوه بر موارد فوق، استیبل کوین های متمرکز دیگری نیز در بازار وجود دارند که هر کدام ویژگی ها و سطح پذیرش خاص خود را دارند:

• تراست یو اس دی (TUSD): یک استیبل کوین با پشتوانه دلار آمریکا که توسط TrustToken صادر می شود و به دلیل شفافیت و حسابرسی های منظم شناخته شده است.
• جمینی دلار (GUSD): استیبل کوین صرافی جمینی که تحت نظارت NYDFS است و به شفافیت و امنیت بالا شهرت دارد.

دسته دوم: توکن های صرافی های متمرکز (CEX Tokens)

علاوه بر استیبل کوین های متمرکز، نوع دیگری از ارزهای متمرکز وجود دارد که نقشی حیاتی در اکوسیستم مالی دیجیتال ایفا می کند: توکن های صرافی های متمرکز. این توکن ها، با هدف خاصی درون یک صرافی خاص ایجاد شده اند و عملکرد و ارزش آن ها به شدت به موفقیت آن صرافی وابسته است.

توکن صرافی متمرکز چیست؟

توکن صرافی متمرکز (CEX Token) یک ارز دیجیتال است که توسط یک صرافی ارز دیجیتال متمرکز (مانند Binance، OKX، KuCoin) منتشر می شود. این توکن ها معمولاً با هدف ایجاد ارزش افزوده برای کاربران صرافی، تسهیل عملیات داخلی، و ایجاد یک اکوسیستم مالی پویا حول صرافی صادرکننده طراحی شده اند. ارزش این توکن ها اغلب به حجم معاملات صرافی، برنامه های توسعه ای، و میزان پذیرش آن ها توسط کاربران وابسته است.

کاربردهای اصلی توکن های صرافی

توکن های صرافی متمرکز دارای کاربردهای متنوعی هستند که آن ها را برای کاربران و خود صرافی جذاب می کند:

• تخفیف در کارمزد معاملات: رایج ترین کاربرد، ارائه تخفیف در کارمزدهای معاملاتی برای کاربرانی است که کارمزد خود را با توکن بومی صرافی پرداخت می کنند. این امر به جذب معامله گران پرحجم کمک می کند.
• دسترسی به ویژگی های خاص صرافی: برخی صرافی ها، دسترسی به خدمات یا ویژگی های انحصاری (مانند لانچ پدهای اولیه پروژه ها، ایردراپ ها، یا برنامه های VIP) را مشروط به نگهداری یا استیکینگ مقدار مشخصی از توکن بومی خود می کنند.
• حق رأی در حاکمیت (در برخی موارد): اگرچه صرافی های متمرکز ساختار متمرکزی دارند، اما برخی توکن های صرافی به دارندگان خود حق رأی در تصمیم گیری های جزئی مرتبط با اکوسیستم صرافی (مانند فهرست شدن یک ارز جدید) را می دهند.
• استیکینگ و کسب پاداش: کاربران می توانند توکن های صرافی را استیک کرده و در ازای آن پاداش (که معمولاً به صورت همان توکن یا سایر رمزارزها است) دریافت کنند.
• افزایش نقدینگی در بازارهای معاملاتی: در برخی پلتفرم ها، توکن های صرافی به عنوان جفت ارز اصلی برای معاملات با سایر رمزارزها استفاده می شوند و به افزایش نقدینگی کمک می کنند.

لیست مهم ترین توکن های صرافی متمرکز

در ادامه به معرفی برخی از برجسته ترین توکن های صرافی متمرکز می پردازیم:

بایننس کوین (BNB)

بایننس کوین (BNB) توکن بومی صرافی بایننس، بزرگ ترین صرافی ارز دیجیتال جهان است. BNB نه تنها در اکوسیستم بایننس، بلکه در شبکه بلاکچین خود صرافی، یعنی Binance Smart Chain (BSC)، نیز کاربردهای گسترده ای دارد.

• معرفی و اکوسیستم: BNB در ابتدا بر روی بلاکچین اتریوم (ERC20) راه اندازی شد، اما سپس به شبکه بومی خود، بایننس چین، منتقل شد و سپس با ظهور BSC، نقش آن پررنگ تر شد. BNB در پرداخت کارمزدها در صرافی بایننس، پرداخت هزینه در BSC، شرکت در لانچ پدها، و استیکینگ کاربرد دارد.
• مزایا:
  • جامعه کاربری بزرگ و گسترده: به دلیل ارتباط با بایننس، از حمایت جامعه بزرگی از کاربران برخوردار است.
  • کاربردهای متنوع: از تخفیف در کارمزد گرفته تا پرداخت گس فی در BSC و شرکت در پروژه های جدید.
  • رشد بالقوه: ارزش آن به طور مستقیم به رشد اکوسیستم بایننس و BSC وابسته است.
• معایب:
  • وابستگی شدید به صرافی بایننس: هر گونه مشکل قانونی یا نظارتی برای بایننس می تواند بر ارزش BNB تأثیر منفی بگذارد.
  • مسائل نظارتی: بایننس و BNB تحت بررسی های نظارتی در کشورهای مختلف قرار دارند.

اف تی ایکس توکن (FTT)

اف تی ایکس توکن (FTT) توکن بومی صرافی FTX بود که در گذشته یکی از بزرگ ترین و شناخته شده ترین صرافی های ارز دیجیتال به شمار می رفت. سرنوشت FTT یک درس عبرت مهم در مورد ریسک های توکن های صرافی ارائه می دهد.

• معرفی و کاربردها: FTT برای تخفیف در کارمزد، شرکت در استیکینگ، و دسترسی به خدمات ویژه در صرافی FTX طراحی شده بود.
• نکته مهم (ریسک های توکن های صرافی): سقوط ناگهانی صرافی FTX در سال ۲۰۲۲ به دلیل سوءمدیریت مالی و کلاهبرداری، منجر به ریزش شدید و تقریباً صفر شدن قیمت FTT شد. این اتفاق به وضوح نشان داد که توکن های صرافی، به دلیل وابستگی کامل به نهاد مرکزی صادرکننده، می توانند در صورت ورشکستگی یا مشکلات جدی صرافی، ارزش خود را به طور کامل از دست بدهند. این تجربه بر لزوم تحقیق و بررسی عمیق اعتبار و سلامت مالی صرافی ها قبل از سرمایه گذاری در توکن های آن ها تأکید می کند.

او کی بی (OKB)

او کی بی (OKB) توکن بومی صرافی OKX است که یک پلتفرم معاملاتی شناخته شده در سطح جهانی محسوب می شود. OKB نیز کاربردهایی مشابه با سایر توکن های صرافی دارد و برای تخفیف کارمزد، دسترسی به لانچ پد و استیکینگ مورد استفاده قرار می گیرد.

کوکوین توکن (KCS)

کوکوین توکن (KCS) توکن بومی صرافی KuCoin است. یکی از ویژگی های برجسته KCS، برنامه پاداش روزانه آن است که بخشی از کارمزدهای معاملاتی صرافی را به صورت روزانه به دارندگان KCS توزیع می کند.

گیت توکن (GT)

گیت توکن (GT) توکن بومی صرافی Gate.io است. دارندگان GT می توانند از مزایایی مانند تخفیف در کارمزد معاملات، دسترسی به ایردراپ ها و شرکت در رویدادهای Startup صرافی بهره مند شوند.

کرونوس (CRO)

کرونوس (CRO) توکن اصلی اکوسیستم Crypto.com است که شامل صرافی، کارت های اعتباری کریپتو و پلتفرم های دیفای می شود. CRO برای تخفیف کارمزد، پاداش های استیکینگ و دسترسی به مزایای کارت های Crypto.com کاربرد دارد.

ام ایکس توکن (MX)

ام ایکس توکن (MX) توکن بومی صرافی MEXC است. دارندگان MX می توانند از تخفیف در کارمزد معاملات، شرکت در رویدادهای Launchpad و Kickstarters، و استیکینگ برای کسب سود بهره مند شوند.

سایر توکن های مهم

توکن های دیگری نیز در بازار وجود دارند که توسط صرافی های متمرکز صادر شده اند، مانند HTX (توکن صرافی HTX/Houbi) و LEO (توکن صرافی Bitfinex). این توکن ها نیز در اکوسیستم های مربوطه خود کاربردهای مشابهی دارند.

مزایا و معایب توکن های صرافی

مانند هر دارایی دیجیتال دیگری، توکن های صرافی نیز دارای مزایا و معایب خاص خود هستند:

• مزایا:
  • صرفه جویی در کارمزد: برای معامله گران فعال، تخفیف های کارمزد می تواند به طور قابل توجهی هزینه ها را کاهش دهد.
  • دسترسی به فرصت های سرمایه گذاری جدید: شرکت در لانچ پدها و ایردراپ ها می تواند فرصت هایی برای کسب سود از پروژه های جدید فراهم کند.
  • رشد همراه با صرافی: در صورت رشد و موفقیت صرافی، ارزش توکن آن نیز افزایش می یابد.
• معایب:
  • وابستگی شدید به صرافی: ارزش توکن به طور کامل به عملکرد و اعتبار صرافی صادرکننده وابسته است. سقوط صرافی می تواند به از بین رفتن ارزش توکن منجر شود (مانند FTT).
  • ریسک های نظارتی: صرافی های متمرکز تحت نظارت های سخت گیرانه قرار دارند و هرگونه مشکل قانونی می تواند بر توکن آن ها تأثیر بگذارد.
  • ماهیت متمرکز: این توکن ها ذاتاً متمرکز هستند و با فلسفه غیرمتمرکز بلاکچین در تضادند.

چگونه یک ارز متمرکز مناسب برای خود انتخاب کنیم؟

انتخاب یک ارز متمرکز مناسب، چه استیبل کوین باشد و چه توکن صرافی، نیازمند ارزیابی دقیق و آگاهانه است. این فرآیند باید بر اساس اهداف سرمایه گذاری، میزان تحمل ریسک، و شرایط فردی، به خصوص برای کاربران ایرانی، انجام شود.

اولین گام، تعیین هدف شما از نگهداری این دارایی است. آیا به دنبال حفظ ارزش دارایی های خود در برابر نوسانات بازار هستید (که در این صورت استیبل کوین ها مناسب ترند) یا به دنبال پتانسیل رشد از طریق حمایت از یک اکوسیستم صرافی خاص می باشید؟

در گام بعدی، اعتبار و شفافیت نهاد صادرکننده و پشتوانه را به دقت بررسی کنید. برای استیبل کوین ها، گزارش های حسابرسی منظم و معتبر، وجود نظارت نهادهای مالی شناخته شده و سابقه عملکرد شفاف، از اهمیت بالایی برخوردار است. در مورد توکن های صرافی، سلامت مالی صرافی، حجم معاملات، سابقه تیم توسعه دهنده و شفافیت در ارائه خدمات، معیارهای کلیدی هستند.

میزان پذیرش و نقدشوندگی نیز عامل مهمی است. استیبل کوین هایی مانند تتر و USDC به دلیل پذیرش گسترده در اکثر صرافی ها و پلتفرم ها، نقدشوندگی بسیار بالایی دارند که امکان تبدیل سریع آن ها به سایر رمزارزها یا فیات را فراهم می کند. توکن های صرافی نیز هرچند در اکوسیستم خود نقد هستند، اما ممکن است در خارج از آن کاربرد کمتری داشته باشند.

ملاحظات قانونی و ریسک تحریم برای کاربران ایرانی حیاتی است. انتخاب استیبل کوین هایی که سابقه کمتری در فریز کردن دارایی ها یا شفافیت بیشتری در مورد سیاست های مسدودسازی دارند، می تواند یک رویکرد محتاطانه باشد. تنوع بخشی به سبد استیبل کوین ها و استفاده از کیف پول های غیرمتمرکز، راهکارهای عملی برای کاهش این ریسک ها هستند.

نهایتاً، تحقیق و بررسی مداوم اهمیت دارد. بازار ارزهای دیجیتال به سرعت در حال تغییر است و آنچه امروز امن و مناسب به نظر می رسد، ممکن است فردا با چالش های جدیدی روبرو شود. با دنبال کردن اخبار، تحلیل ها و گزارش های تخصصی، می توانید تصمیمات بهتری بگیرید.

آینده ارزهای متمرکز: چالش ها و فرصت ها

آینده ارزهای متمرکز، چه استیبل کوین ها و چه توکن های صرافی، به شدت با تحولات نظارتی، نوآوری های تکنولوژیک، و رقابت در بازار ارزهای دیجیتال گره خورده است. این دسته از دارایی ها هم با چالش های جدی روبرو هستند و هم فرصت های بی نظیری را پیش رو دارند.

یکی از بزرگ ترین عوامل تعیین کننده، تأثیر رگولاتوری و قوانین جدید است. دولت ها و نهادهای مالی در سراسر جهان به طور فزاینده ای به دنبال وضع قوانین برای استیبل کوین ها و صرافی های متمرکز هستند. این قوانین می توانند شفافیت را افزایش دهند و از سوءاستفاده جلوگیری کنند، اما در عین حال ممکن است نوآوری را کند کرده یا محدودیت های جدیدی برای دسترسی کاربران ایجاد کنند.

رقابت با استیبل کوین های غیرمتمرکز نیز یک چالش مهم برای استیبل کوین های متمرکز است. با افزایش آگاهی از ریسک های تمرکز، استیبل کوین های الگوریتمی و با وثیقه گذاری رمزارزی مانند DAI، در حال جذب کاربران بیشتری هستند که به دنبال مقاومت در برابر سانسور و فریز شدن هستند. این رقابت می تواند نوآوری در مدل های پشتوانه و شفافیت را در استیبل کوین های متمرکز نیز تسریع بخشد.

با این حال، ارزهای متمرکز فرصت های قابل توجهی نیز دارند. آن ها می توانند نقش کلیدی در پرداخت های بین المللی ایفا کنند، با ارائه راهکارهای سریع و کم هزینه برای انتقال پول در سراسر جهان. همچنین، با ادغام بیشتر با سیستم های مالی سنتی و پلتفرم های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، می توانند به عنوان یک پل ارتباطی مهم بین این دو دنیا عمل کنند و نقدینگی را به اکوسیستم دیفای سرازیر سازند. توکن های صرافی نیز با گسترش خدمات و اکوسیستم های خود، می توانند به ابزارهای قدرتمندتری برای وفاداری مشتری و جذب سرمایه تبدیل شوند، البته با درس گرفتن از اشتباهات گذشته.

نتیجه گیری

ارزهای متمرکز، شامل استیبل کوین های متمرکز و توکن های صرافی، نقش پررنگی در اکوسیستم ارزهای دیجیتال ایفا می کنند. استیبل کوین ها مانند تتر (USDT)، یو اس دی کوین (USDC)، بایننس یو اس دی (BUSD) و پکس دلار (USDP) به دلیل ثبات قیمت و نقدشوندگی بالا، ابزاری مهم برای حفظ ارزش و تسهیل معاملات هستند. در مقابل، توکن های صرافی هایی نظیر بایننس کوین (BNB)، او کی بی (OKB) و کرونوس (CRO) با ارائه تخفیف در کارمزدها و دسترسی به امکانات ویژه، به کاربران ارزش افزوده می دهند.

با این حال، ماهیت متمرکز این دارایی ها، ریسک هایی نظیر قابلیت بلوکه شدن دارایی ها به دلیل تحریم ها یا سیاست های نهاد صادرکننده را به همراه دارد که برای کاربران ایرانی اهمیتی دوچندان پیدا می کند. درس عبرت از سقوط FTT نیز به خوبی نشان می دهد که سرمایه گذاری در توکن های صرافی نیازمند ارزیابی دقیق سلامت مالی و مدیریتی صرافی مربوطه است.

انتخاب یک ارز متمرکز مناسب باید با تحقیق کامل، درک اهداف شخصی، و ارزیابی دقیق ریسک ها و مزایای هر گزینه صورت گیرد. تنوع بخشی به سبد دارایی و استفاده از کیف پول های غیرمتمرکز، از جمله راهکارهای کلیدی برای مدیریت ریسک های مربوط به این دسته از دارایی های دیجیتال، به ویژه برای کاربران در مناطق تحریم شده، محسوب می شود. آگاهی از این نکات به سرمایه گذاران کمک می کند تا تصمیمات هوشمندانه تری در مسیر سرمایه گذاری در بازار کریپتو بگیرند.

سوالات متداول

آیا همه استیبل کوین ها متمرکز هستند؟

خیر، همه استیبل کوین ها متمرکز نیستند. استیبل کوین ها به سه دسته اصلی تقسیم می شوند: استیبل کوین های متمرکز (مانند USDT و USDC) که پشتوانه فیات دارند و توسط یک نهاد مرکزی اداره می شوند؛ استیبل کوین های با وثیقه گذاری رمزارزی (مانند DAI) که با رمزارزهای دیگر پشتیبانی می شوند و معمولاً غیرمتمرکز هستند؛ و استیبل کوین های الگوریتمی که از مکانیزم های ریاضی برای حفظ ارزش خود استفاده می کنند.

آیا تتر (USDT) برای ایرانیان امن است؟

نگهداری تتر برای ایرانیان با ریسک های قابل توجهی همراه است. به دلیل ماهیت متمرکز تتر و تبعیت شرکت Tether از قوانین بین المللی و تحریم ها، این شرکت قادر است در صورت لزوم (مثلاً بر اساس دستورات قانونی یا شناسایی آدرس های مرتبط با نهادهای تحریم شده) دارایی های موجود در کیف پول های خاص را مسدود کند. برای کاهش ریسک، توصیه می شود تتر را در کیف پول های غیرمتمرکز (Self-custodial Wallets) نگهداری کرده و بخش عمده دارایی را در صرافی های خارجی که محدودیت احراز هویت دارند، نگه ندارید.

تفاوت اصلی توکن های صرافی با سایر ارزهای متمرکز چیست؟

تفاوت اصلی در هدف و پشتوانه آن ها است. توکن های صرافی (مانند BNB) توسط یک صرافی متمرکز منتشر می شوند و ارزش و کاربردشان به اکوسیستم و عملکرد آن صرافی وابسته است. آن ها معمولاً برای کاهش کارمزدها، دسترسی به خدمات ویژه صرافی یا مشارکت در اکوسیستم آن به کار می روند و پشتوانه فیات مستقیم ندارند. در مقابل، سایر ارزهای متمرکز (مانند استیبل کوین های متمرکز) با هدف حفظ ارزش ثابت در برابر یک دارایی فیات یا کالا صادر می شوند و پشتوانه مستقیمی از آن دارایی (مثلاً دلار آمریکا) دارند.

چگونه می توانم ریسک بلوکه شدن دارایی هایم را کاهش دهم؟

برای کاهش ریسک بلوکه شدن دارایی ها در ارزهای متمرکز، به ویژه برای کاربران ایرانی، چندین راهکار وجود دارد:
۱. دارایی های خود را در کیف پول های غیرمتمرکز (که کلید خصوصی آن فقط در اختیار شماست) نگهداری کنید.
۲. بخشی از دارایی های خود را به استیبل کوین های با شفافیت بالاتر (مانند USDC یا USDP) یا استیبل کوین های غیرمتمرکز (مانند DAI) تنوع دهید.
۳. از نگهداری بلندمدت مقادیر زیاد دارایی در صرافی های خارجی که محدودیت های احراز هویت برای ایرانیان دارند، خودداری کنید.
۴. همواره اخبار و تحولات مربوط به قوانین و سیاست های شرکت های صادرکننده را دنبال کنید.

آیا توکن های صرافی آینده روشنی دارند؟

آینده توکن های صرافی به شدت به موفقیت، رشد، و رعایت قوانین نظارتی توسط صرافی های صادرکننده آن ها وابسته است. در صورت رشد اکوسیستم و افزایش حجم معاملات صرافی، توکن بومی آن نیز می تواند رشد کند. با این حال، ریسک های قابل توجهی نیز وجود دارد، از جمله مشکلات نظارتی، سوءمدیریت (مانند اتفاقی که برای FTT افتاد)، یا رقابت شدید در بازار. سرمایه گذاری در این توکن ها نیازمند ارزیابی دقیق صرافی و درک ریسک های وابسته به آن است.