چرا شعله اجاق گاز روشن نمی ماند و بلافاصله خاموش می شود؟

آیا شعله اجاق گاز شما پس از رها کردن ولوم بلافاصله خاموش می‌شود؟ این مشکل رایج که معمولاً به دلیل نقص در سیستم ایمنی ترموکوپل یا مسائل مرتبط با جریان گاز و شیر کنترل رخ می‌دهد نیازمند بررسی دقیق برای شناسایی علت اصلی است تا ایمنی و عملکرد صحیح دستگاه شما تضمین شود.

مشکل روشن نماندن شعله در اجاق گاز پس از رها کردن ولوم یکی از رایج‌ترین و در عین حال مهم‌ترین ایراداتی است که کاربران با آن مواجه می‌شوند. این وضعیت نه تنها عملکرد پخت و پز را مختل می‌کند بلکه می‌تواند نشانه‌ای از نقص در سیستم ایمنی دستگاه باشد که نیازمند توجه فوری است. اجاق گازهای مدرن به دلایل ایمنی مجهز به سیستمی هستند که در صورت خاموش شدن ناخواسته شعله (مثلاً به دلیل سرریز غذا یا وزش باد) جریان گاز به طور خودکار قطع شود تا از نشت گاز و خطرات احتمالی جلوگیری کند. این سیستم ایمنی عموماً حول قطعه‌ای کلیدی به نام ترموکوپل و یک شیر ایمنی گاز بنا شده است. بنابراین هنگامی که شعله پس از برداشتن دست از روی ولوم خاموش می‌شود اولین مظنون این سیستم ایمنی است که به درستی عمل نمی‌کند یا اطلاعات نادرستی دریافت می‌کند. با این حال دلایل دیگری نیز می‌توانند در این مشکل دخیل باشند از جمله مسائل مربوط به سیستم جرقه‌زنی انسداد در مسیر انتقال گاز یا حتی ایراد در خود شیر کنترل گاز. درک چگونگی عملکرد این اجزا و بررسی منظم آن‌ها می‌تواند به شناسایی و رفع مشکل کمک کند.

خرابی ترموکوپل و نقش آن در عملکرد اجاق گاز

ترموکوپل یک سنسور حرارتی است که نقش حیاتی در سیستم ایمنی اجاق گاز شما ایفا می‌کند. این قطعه معمولاً در کنار سرشعله و در مسیر شعله قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی ترموکوپل این است که حضور شعله را تشخیص دهد. زمانی که شعله روشن است و ترموکوپل در معرض حرارت قرار می‌گیرد یک ولتاژ الکتریکی بسیار ضعیف تولید می‌کند. این ولتاژ به یک شیر ایمنی گاز (که اغلب بخشی از شیر کنترل گاز یا یک قطعه مجزا است) ارسال می‌شود و باعث می‌شود که این شیر باز بماند و جریان گاز ادامه یابد. اما اگر شعله به هر دلیلی خاموش شود ترموکوپل سرد می‌شود و تولید ولتاژ متوقف می‌گردد. در این حالت شیر ایمنی گاز بلافاصله بسته شده و جریان گاز را قطع می‌کند. این مکانیسم برای جلوگیری از نشت گاز در محیط و پیشگیری از حوادث ناگوار طراحی شده است. بنابراین اگر شعله اجاق گاز شما پس از رها کردن ولوم روشن نمی‌ماند و خاموش می‌شود به احتمال بسیار قوی مشکل از عملکرد صحیح ترموکوپل یا ارتباط آن با شیر ایمنی گاز است. بررسی وضعیت ترموکوپل تمیزی آن فاصله مناسبش از شعله و سلامت اتصالات الکتریکی آن اولین قدم در عیب‌یابی این مشکل محسوب می‌شود. هرگونه اختلال در عملکرد این سنسور حرارتی می‌تواند منجر به فعال شدن ناخواسته سیستم ایمنی و قطع شدن جریان گاز شود حتی در حالی که شما قصد روشن نگه داشتن شعله را دارید.

کثیفی و آلودگی سر ترموکوپل

یکی از شایع‌ترین دلایلی که باعث می‌شود ترموکوپل به درستی عمل نکند و شعله اجاق گاز روشن نماند تجمع کثیفی و آلودگی روی سر یا نوک آن است. هنگام پخت و پز ذرات غذا چربی مایعات سرریز شده و دوده می‌توانند روی قطعات مختلف سرشعله از جمله ترموکوپل رسوب کنند. این لایه از کثیفی به عنوان یک عایق حرارتی عمل می‌کند و مانع از رسیدن حرارت کافی شعله به سنسور ترموکوپل می‌شود. همانطور که پیشتر اشاره شد ترموکوپل برای تولید ولتاژ مورد نیاز جهت باز نگه داشتن شیر ایمنی نیازمند رسیدن به دمای مشخصی است. اگر به دلیل وجود لایه آلودگی حرارت شعله به اندازه کافی به نوک ترموکوپل منتقل نشود سنسور نمی‌تواند ولتاژ لازم را تولید کند. در نتیجه شیر ایمنی گاز تشخیص می‌دهد که شعله وجود ندارد و به طور خودکار بسته می‌شود و جریان گاز قطع می‌گردد. این اتفاق دقیقاً زمانی رخ می‌دهد که شما پس از روشن کردن اولیه شعله و گرم شدن موقت ترموکوپل (در مدت زمان کوتاهی که ولوم را نگه داشته‌اید) دست خود را از روی ولوم برمی‌دارید و شیر ایمنی باید توسط ولتاژ ترموکوپل باز بماند. تمیز کردن منظم و دقیق نوک ترموکوپل با استفاده از یک پارچه تمیز یا حتی یک تکه کاغذ سنباده نرم (با احتیاط کامل و پس از سرد شدن کامل دستگاه) می‌تواند این مشکل را برطرف کند و اطمینان حاصل کند که سنسور به طور موثر حرارت شعله را دریافت می‌کند.

فاصله نامناسب ترموکوپل تا شعله

موقعیت قرارگیری ترموکوپل نسبت به شعله اجاق گاز بسیار حیاتی است. این سنسور حرارتی باید در فاصله‌ای قرار گیرد که نوک آن به طور مستقیم در معرض حرارت شعله قرار بگیرد و به اندازه کافی گرم شود تا بتواند ولتاژ مورد نیاز برای فعال نگه داشتن شیر ایمنی گاز را تولید کند. اگر به هر دلیلی فاصله بین نوک ترموکوپل و شعله بیش از حد استاندارد باشد یا ترموکوپل از جای خود منحرف شده باشد و نوک آن به درستی در مسیر شعله قرار نگیرد حرارت کافی به سنسور منتقل نخواهد شد. این مشکل می‌تواند ناشی از جابجایی تصادفی قطعات هنگام تمیز کردن فرسودگی پایه نگهدارنده ترموکوپل یا حتی نصب نادرست سرشعله پس از نظافت باشد. در چنین شرایطی حتی اگر شعله روشن باشد ترموکوپل به دمای عملیاتی خود نمی‌رسد و ولتاژ تولیدی آن برای باز نگه داشتن شیر ایمنی کافی نخواهد بود. نتیجه این وضعیت نیز مانند کثیفی ترموکوپل بسته شدن شیر ایمنی گاز و خاموش شدن شعله بلافاصله پس از رها کردن ولوم است. بررسی دقیق موقعیت ترموکوپل نسبت به سرشعله و اطمینان از اینکه نوک آن به مقدار مناسبی در مسیر شعله قرار دارد (معمولاً کمی بالاتر از سطح سرشعله و در جایی که شعله آبی رنگ اصلی آن را در بر می‌گیرد) گام مهمی در تشخیص و رفع این نوع مشکل است. در صورت نیاز ممکن است لازم باشد ترموکوپل به موقعیت صحیح خود بازگردانده یا در جای خود محکم شود.

اتصال سست یا قطع شدن سیم ترموکوپل

ترموکوپل از طریق یک سیم (یا لوله نازک فلزی حاوی مواد خاص) به شیر ایمنی گاز متصل است. این سیم وظیفه انتقال ولتاژ تولید شده توسط سنسور حرارتی به شیر کنترل را بر عهده دارد. اگر این اتصال در هر نقطه‌ای از مسیر چه در سمت ترموکوپل و چه در سمت شیر کنترل گاز سست باشد یا سیم دچار قطعی یا آسیب دیدگی شده باشد ولتاژ تولید شده توسط ترموکوپل به درستی به شیر ایمنی نمی‌رسد. در نتیجه شیر ایمنی سیگنال لازم برای باز ماندن را دریافت نمی‌کند و بلافاصله پس از رها کردن ولوم (که در آن لحظه شیر به صورت دستی توسط فشار دست باز نگه داشته شده است) بسته می‌شود و جریان گاز قطع می‌گردد. این مشکل می‌تواند به دلیل لرزش‌های ناشی از استفاده طولانی مدت کشیدگی ناخواسته سیم هنگام جابجایی یا تمیز کردن یا حتی خوردگی و زنگ‌زدگی در نقاط اتصال رخ دهد. بررسی بصری اتصالات سیم ترموکوپل در هر دو انتها (کنار سرشعله و در نزدیکی شیر کنترل گاز در زیر صفحه اجاق) می‌تواند نشان‌دهنده سست بودن یا آسیب دیدگی باشد. هرگونه قطعی پارگی یا اتصال شل می‌تواند عامل اصلی مشکل روشن نماندن شعله باشد. در برخی مدل‌ها این سیم یک لوله مسی نازک است که خم شدن بیش از حد آن نیز می‌تواند باعث انسداد یا آسیب داخلی شود و انتقال سیگنال را مختل کند. رفع این مشکل معمولاً نیازمند محکم کردن اتصالات یا در صورت لزوم تعویض کامل ترموکوپل و سیم متصل به آن است.

خرابی یا سوختن سنسور ترموکوپل

با وجود اینکه ترموکوپل قطعه‌ای نسبتاً مقاوم است اما مانند هر قطعه الکترومکانیکی دیگری ممکن است دچار فرسودگی یا خرابی داخلی شود. استفاده طولانی مدت قرارگیری مداوم در معرض حرارت بالا یا حتی نقص در فرآیند تولید می‌توانند باعث کاهش کارایی یا از کار افتادن کامل سنسور ترموکوپل شوند. در این حالت حتی اگر ترموکوپل تمیز باشد در فاصله مناسبی از شعله قرار گرفته باشد و اتصالات آن سالم باشند خود سنسور قادر به تولید ولتاژ کافی در هنگام گرم شدن توسط شعله نیست. این وضعیت به معنی “سوختن” یا “خرابی” داخلی ترموکوپل است. علائم خرابی سنسور ترموکوپل دقیقاً مشابه با سایر مشکلات مرتبط با آن است: شعله اجاق گاز پس از رها کردن ولوم روشن نمی‌ماند و بلافاصله خاموش می‌شود. تشخیص قطعی خرابی خود سنسور معمولاً نیازمند تست ولتاژ خروجی آن با استفاده از مولتی‌متر توسط یک فرد متخصص است اما اگر سایر دلایل مرتبط با ترموکوپل (کثیفی فاصله اتصال) بررسی و رد شده باشند و مشکل همچنان پابرجا باشد احتمال خرابی خود سنسور بسیار بالا می‌رود. در این شرایط تنها راه حل عملی تعویض کامل قطعه ترموکوپل با یک قطعه نو و سازگار با مدل اجاق گاز شما است. تعویض ترموکوپل یک کار تخصصی است و توصیه می‌شود توسط تعمیرکار مجاز انجام شود تا از نصب صحیح و ایمنی کامل اطمینان حاصل شود.

مشکلات مربوط به فندک و سیستم جرقه زنی

سیستم جرقه‌زنی در اجاق گاز وظیفه ایجاد جرقه برای مشتعل کردن گاز را بر عهده دارد. این سیستم شامل الکترود جرقه‌زن (که در کنار سرشعله قرار دارد) سیم‌کشی‌های مربوطه و ماژول یا واحد کنترل جرقه‌زنی است. اگرچه مشکل اصلی روشن نماندن شعله پس از رها کردن ولوم معمولاً به سیستم ایمنی (ترموکوپل و شیر مربوطه) مربوط می‌شود اما در برخی موارد ایرادات در سیستم جرقه‌زنی نیز می‌توانند به طور غیرمستقیم در این مشکل نقش داشته باشند. یک سیستم جرقه‌زنی ضعیف یا نامنظم ممکن است باعث شود که شعله به درستی و با قدرت کافی مشتعل نشود یا اینکه مشعل نتواند گاز را به طور کامل و پایدار بسوزاند. اگر شعله اولیه ضعیف یا ناپایدار باشد ممکن است نتواند ترموکوپل را به اندازه کافی گرم کند تا شیر ایمنی باز بماند. در این صورت حتی اگر ترموکوپل سالم باشد سیگنال حرارتی لازم را دریافت نمی‌کند و سیستم ایمنی عمل کرده و گاز را قطع می‌کند. بنابراین در فرآیند عیب‌یابی بررسی وضعیت سیستم جرقه‌زنی نیز می‌تواند مفید باشد به خصوص اگر در هنگام تلاش برای روشن کردن شعله متوجه جرقه ضعیف نامنظم یا عدم وجود جرقه در آن سرشعله خاص می‌شوید. مشکلات مربوط به کثیفی الکترود خرابی سیم‌کشی یا نقص در ماژول جرقه‌زنی از جمله مواردی هستند که باید مورد بررسی قرار گیرند.

خرابی یا کثیفی الکترود فندک

الکترود فندک یا جرقه‌زن قطعه‌ای سرامیکی با نوک فلزی است که در کنار سرشعله قرار گرفته و با فشردن یا چرخاندن ولوم گاز جرقه‌ای بین نوک آن و بدنه فلزی سرشعله ایجاد می‌شود تا گاز خروجی را مشتعل کند. این الکترود نیز مانند ترموکوپل در معرض چربی دوده و ذرات غذا قرار دارد. تجمع این آلودگی‌ها روی نوک الکترود می‌تواند مانع از ایجاد جرقه قوی و موثر شود. یک الکترود کثیف ممکن است جرقه ضعیفی تولید کند یا اصلاً جرقه‌ای نزند. همچنین نوک سرامیکی الکترود ممکن است دچار ترک خوردگی یا شکستگی شود که این امر نیز می‌تواند مسیر جرقه را مختل کند یا باعث اتصال کوتاه شود. اگر جرقه به اندازه کافی قوی نباشد یا در نقطه مناسبی نسبت به خروج گاز ایجاد نشود گاز به درستی مشتعل نمی‌شود یا شعله‌ای بسیار ضعیف و ناپایدار ایجاد می‌گردد. همانطور که پیشتر اشاره شد یک شعله ضعیف ممکن است نتواند ترموکوپل را به اندازه کافی گرم کند که در نهایت منجر به خاموش شدن شعله پس از رها کردن ولوم می‌شود. بنابراین بررسی وضعیت ظاهری الکترود جرقه‌زن و تمیز کردن آن با یک مسواک خشک یا پارچه تمیز (پس از اطمینان از قطع بودن برق دستگاه) می‌تواند در بهبود فرآیند جرقه‌زنی و اطمینان از تشکیل شعله اولیه قوی و پایدار موثر باشد. در صورت مشاهده آسیب فیزیکی در الکترود نیاز به تعویض آن وجود دارد.

ایراد در سیم کشی یا ماژول جرقه

سیستم جرقه‌زنی اجاق گاز شامل سیم‌کشی‌هایی است که الکترودهای جرقه‌زن را به ماژول یا واحد کنترل جرقه‌زنی متصل می‌کنند. این ماژول وظیفه تولید ولتاژ بالا و ارسال آن به الکترودها در زمان مناسب (هنگام باز کردن شیر گاز) را بر عهده دارد. هرگونه ایراد در این سیم‌کشی یا خود ماژول می‌تواند عملکرد جرقه‌زنی را مختل کند. سیم‌ها ممکن است دچار قطعی سوختگی یا شل شدن اتصال شوند به خصوص در محیط گرم و مرطوب زیر صفحه اجاق گاز. همچنین ماژول جرقه‌زنی ممکن است به دلیل نوسانات برق رطوبت یا فرسودگی داخلی دچار نقص فنی شود و نتواند ولتاژ لازم برای ایجاد جرقه را تولید کند یا آن را به درستی توزیع کند. اگر مشکل در سیم‌کشی یا ماژول باشد ممکن است یک یا چند الکترود جرقه‌ای نزنند یا جرقه بسیار ضعیفی داشته باشند. همانند مشکل کثیفی الکترود جرقه‌زنی نامناسب منجر به تشکیل شعله اولیه ضعیف یا ناپایدار می‌شود که این شعله ممکن است نتواند ترموکوپل را به اندازه کافی گرم کند و در نتیجه شعله پس از رها کردن ولوم خاموش شود. عیب‌یابی مشکلات سیم‌کشی و ماژول جرقه‌زنی پیچیده‌تر از تمیز کردن الکترود است و معمولاً نیازمند دانش فنی و استفاده از ابزار مناسب است. بررسی اتصالات سیم‌ها و تست عملکرد ماژول معمولاً توسط تعمیرکاران متخصص انجام می‌شود. در صورت تشخیص خرابی در ماژول این قطعه باید تعویض گردد.

انسداد در مسیر گاز

برای اینکه شعله اجاق گاز به درستی و با قدرت کافی روشن بماند نیاز به جریان پایدار و مناسب گاز وجود دارد. هرگونه انسداد یا کاهش فشار در مسیر انتقال گاز می‌تواند باعث شود که مقدار گاز کافی به سرشعله نرسد. کمبود گاز منجر به تشکیل شعله‌ای ضعیف ناپایدار کوچک یا حتی شعله‌ای با رنگ نامناسب (مانند زردی بیش از حد) می‌شود. همانطور که در بخش‌های مربوط به ترموکوپل اشاره شد شعله ضعیف نمی‌تواند حرارت کافی را به ترموکوپل منتقل کند تا شیر ایمنی گاز باز بماند. در نتیجه سیستم ایمنی فعال شده و جریان گاز قطع می‌شود و شعله خاموش می‌گردد. انسداد در مسیر گاز می‌تواند در نقاط مختلفی رخ دهد از نازل یا ژیگلور هر سرشعله گرفته تا مسیرهای داخلی گاز در اجاق شیر اصلی گاز ساختمان یا حتی رگلاتور تنظیم فشار گاز. تشخیص دقیق محل انسداد نیازمند بررسی سیستم گازرسانی از نقطه ورود به اجاق تا سرشعله است. این نوع مشکلات معمولاً باعث می‌شوند که شعله در حالت عادی نیز قدرت و کیفیت لازم را نداشته باشد اما تاثیر آن در عدم روشن ماندن شعله پس از رها کردن ولوم به دلیل عدم فعال‌سازی صحیح ترموکوپل بسیار مشهود است. بررسی فشار گاز و اطمینان از عدم وجود گرفتگی در مسیر گام‌های مهمی در عیب‌یابی این دسته از مشکلات هستند.

گرفتگی نازل یا مشعل اجاق گاز

نازل یا ژیگلور قطعه کوچکی با سوراخی دقیق است که در ورودی هر سرشعله قرار دارد و وظیفه تنظیم میزان گاز ورودی به مشعل را بر عهده دارد. سرشعله نیز جایی است که گاز با هوا مخلوط شده و سپس از طریق سوراخ‌های آن خارج و مشتعل می‌شود. سوراخ‌های نازل و مشعل بسیار ریز هستند و به همین دلیل مستعد گرفتگی توسط ذرات ریز غذا چربی دوده یا حتی حشرات ریز هستند. اگر نازل یا سوراخ‌های مشعل مسدود شوند جریان گاز به آن سرشعله کاهش می‌یابد یا به طور نامنظم خارج می‌شود. این انسداد باعث می‌شود که شعله تشکیل شده ضعیف‌تر از حد معمول باشد و نتواند حرارت کافی را به ترموکوپل منتقل کند. در نتیجه ترموکوپل ولتاژ لازم را تولید نمی‌کند و شیر ایمنی گاز بسته شده و شعله خاموش می‌شود. گرفتگی در سرشعله معمولاً فقط یکی از شعله‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد مگر اینکه مشکل مربوط به کل سیستم گازرسانی باشد. تمیز کردن دقیق سوراخ‌های نازل (با استفاده از سوزن مخصوص یا ابزار ظریف) و سوراخ‌های سرشعله (پس از سرد شدن کامل و جدا کردن قطعات) می‌تواند این نوع انسداد را برطرف کند و جریان گاز و کیفیت شعله را بهبود بخشد. این کار یکی از مراحل اولیه عیب‌یابی توسط کاربر است.

مشکل در شیر اصلی گاز یا رگلاتور ساختمان

مشکل در تامین گاز می‌تواند فراتر از اجاق گاز و مربوط به سیستم گازرسانی ساختمان باشد. شیر اصلی گاز ساختمان باید کاملاً باز باشد تا گاز با فشار مناسب به تمامی وسایل گازسوز از جمله اجاق گاز برسد. اگر شیر اصلی به طور کامل باز نباشد یا دچار مشکل داخلی باشد فشار گاز ورودی به ساختمان کاهش می‌یابد. همچنین در برخی سیستم‌ها از رگلاتور برای تنظیم و کاهش فشار گاز ورودی از خط اصلی استفاده می‌شود. اگر رگلاتور دچار نقص فنی شود ممکن است فشار گاز خروجی آن کمتر از حد استاندارد باشد. کاهش فشار گاز ورودی به اجاق گاز باعث می‌شود که تمامی شعله‌ها (نه فقط یک شعله) ضعیف‌تر از حد معمول بسوزند. شعله‌های ضعیف نیز همان مشکل عدم گرم کردن کافی ترموکوپل‌ها را ایجاد می‌کنند و در نتیجه ممکن است متوجه شوید که چندین یا حتی تمام شعله‌های اجاق گاز پس از رها کردن ولوم خاموش می‌شوند. این نوع مشکل معمولاً کل سیستم گازرسانی خانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است بر عملکرد سایر وسایل گازسوز مانند آبگرمکن یا بخاری نیز تأثیر بگذارد. بررسی باز بودن کامل شیر اصلی گاز ساختمان اولین گام است. مشکلات مربوط به رگلاتور یا خطوط اصلی گاز نیازمند دخالت شرکت گاز یا تکنسین‌های مجاز هستند و کاربر نباید به هیچ وجه اقدام به دستکاری این بخش‌ها کند زیرا بسیار خطرناک است.

تنظیم نبودن شعله و ترکیب هوا

کیفیت و پایداری شعله اجاق گاز به ترکیب صحیح گاز و هوا بستگی دارد. مشعل اجاق گاز طوری طراحی شده است که مقدار مشخصی گاز را با مقدار مناسبی هوا مخلوط کرده و سپس این مخلوط را برای احتراق خارج کند. نسبت صحیح گاز به هوا باعث ایجاد شعله‌ای آبی رنگ پایدار و با مخروط‌های مشخص می‌شود که نشان‌دهنده احتراق کامل و موثر است. اگر نسبت هوا به گاز تنظیم نباشد کیفیت شعله تغییر می‌کند. به عنوان مثال اگر هوا بیش از حد باشد شعله ممکن است “بلند شود” یا از سطح مشعل فاصله بگیرد و صدای سوت بدهد. اگر هوا کمتر از حد لازم باشد شعله زرد و شل خواهد بود و ممکن است دوده تولید کند. هر دو حالت (شعله بیش از حد هوازی یا بیش از حد گازی) می‌توانند باعث کاهش کارایی شعله در گرم کردن ترموکوپل شوند. شعله‌ای که بلند می‌شود ممکن است به نوک ترموکوپل نرسد و شعله زرد و شل حرارت متمرکز و کافی را منتقل نمی‌کند. بسیاری از اجاق گازها دارای یک حلقه یا دریچه تنظیم هوا در زیر سرشعله هستند که امکان تنظیم نسبت هوا به گاز را فراهم می‌کند. اگرچه دستکاری این تنظیمات باید با احتیاط انجام شود اما اطمینان از اینکه شعله شما آبی رنگ و پایدار است نشانه‌ای از احتراق صحیح و احتمالاً گرم شدن مناسب ترموکوپل است. شعله‌های زرد یا ناپایدار ممکن است نشانه‌ای از نیاز به تنظیم یا تمیز کردن مشعل و دریچه هوا باشند.

ایراد در شیر کنترل یا ولوم اجاق گاز

شیر کنترل گاز یا همان ولوم اجاق گاز قطعه‌ای است که وظیفه کنترل جریان گاز به هر سرشعله و همچنین فعال‌سازی اولیه سیستم ایمنی را بر عهده دارد. در اکثر اجاق گازهای مجهز به ترموکوپل برای روشن کردن شعله باید ولوم را فشار داده و بچرخانید و برای چند ثانیه در حالت فشرده نگه دارید. این مکانیزم فشردن شیر ایمنی گاز را به صورت دستی باز نگه می‌دارد در حالی که شعله مشتعل شده و ترموکوپل گرم می‌شود. پس از اینکه ترموکوپل به اندازه کافی گرم شد و ولتاژ لازم را تولید کرد شما می‌توانید دست خود را از روی ولوم اجاق گاز بردارید و شیر ایمنی به صورت اتوماتیک توسط ولتاژ ترموکوپل باز می‌ماند. حال اگر خود شیر کنترل گاز دچار مشکل مکانیکی یا الکترومکانیکی باشد ممکن است نتواند پس از رها کردن ولوم در حالت باز باقی بماند حتی اگر ترموکوپل به درستی کار کند و ولتاژ تولید کند. این مشکل می‌تواند ناشی از فرسودگی فنر یا مکانیزم داخلی شیر تجمع کثیفی یا گریس قدیمی که حرکت قطعات را مختل می‌کند یا خرابی بخش مربوط به اتصال الکترومغناطیسی با ترموکوپل باشد. در برخی موارد ممکن است ولوم روی محور شیر شل شده باشد و نتواند به طور کامل مکانیزم داخلی شیر را فعال کند. عیب‌یابی و تعمیر شیر کنترل گاز پیچیده است و معمولاً نیاز به باز کردن پنل جلوی اجاق و دسترسی به اتصالات گاز دارد که باید توسط تعمیرکار متخصص انجام شود. خرابی شیر کنترل می‌تواند عامل مستقیمی برای خاموش شدن شعله پس از رها کردن ولوم باشد.

مراحل اولیه عیب یابی اجاق گاز توسط کاربر

قبل از تماس با تعمیرکار برخی مراحل اولیه عیب‌یابی وجود دارد که کاربران می‌توانند با رعایت نکات ایمنی انجام دهند. این اقدامات ساده می‌توانند به شناسایی علت مشکل کمک کرده و در برخی موارد حتی آن را برطرف کنند. هدف از این مراحل بررسی مواردی است که به سادگی قابل دسترسی و مشاهده هستند و خطر کمتری دارند. همیشه قبل از هرگونه دستکاری از سرد بودن کامل اجاق گاز اطمینان حاصل کنید و در صورت لزوم شیر اصلی گاز و برق دستگاه را قطع کنید. این مراحل به شما کمک می‌کنند تا بفهمید آیا مشکل مربوط به یک سرشعله خاص است یا کل دستگاه و همچنین وضعیت ظاهری قطعات کلیدی مانند سرشعله و ترموکوپل را بررسی کنید. انجام این بررسی‌های اولیه می‌تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهد که در صورت نیاز به تماس با تعمیرکار به او در تشخیص سریع‌تر مشکل کمک خواهد کرد. به یاد داشته باشید که هرگونه اقدام فراتر از این مراحل مانند باز کردن قطعات داخلی یا کار با اتصالات گاز باید توسط متخصص انجام شود.

بررسی اتصال گاز و فشار

اولین گام در عیب‌یابی اطمینان از اینکه گاز به اجاق گاز می‌رسد و فشار آن مناسب است می‌باشد. این کار را می‌توان با چند روش ساده انجام داد. ابتدا بررسی کنید که شیر اصلی گاز که معمولاً در پشت اجاق گاز یا در نزدیکی آن قرار دارد کاملاً در وضعیت باز قرار داشته باشد. گاهی اوقات ممکن است این شیر به طور ناخواسته بسته یا نیمه‌باز شده باشد. سپس اگر در منزل وسایل گازسوز دیگری مانند آبگرمکن یا بخاری دارید آن‌ها را بررسی کنید تا مطمئن شوید که گاز به آن‌ها می‌رسد و با فشار مناسب می‌سوزند. اگر سایر وسایل گازسوز نیز با مشکل مواجه هستند (مثلاً شعله ضعیف دارند یا روشن نمی‌شوند) احتمالاً مشکل از تامین گاز ساختمان است و نه خود اجاق گاز. در این صورت باید با شرکت گاز یا مسئول ساختمان تماس بگیرید. اگر سایر وسایل گازسوز به درستی کار می‌کنند مشکل احتمالاً فقط مربوط به اجاق گاز شماست. در نهایت به صدای خروج گاز از سرشعله‌ای که مشکل دارد در هنگام باز کردن ولوم (قبل از جرقه‌زنی) گوش دهید. صدای ضعیف یا عدم وجود صدا می‌تواند نشانه انسداد در مسیر گاز به آن سرشعله باشد. این بررسی‌ها به شما کمک می‌کنند تا مشکل را در سطح اجاق گاز یا در سطح کلی سیستم گازرسانی ساختمان محدود کنید.

تمیز کردن قطعات قابل دسترسی مانند سر شعله

همانطور که قبلاً اشاره شد کثیفی یکی از دلایل رایج مشکلات شعله است. پس از اطمینان از سرد بودن کامل اجاق گاز و قطع بودن گاز و برق اقدام به تمیز کردن قطعات قابل دسترسی سرشعله کنید. کلاهک روی سرشعله و خود بدنه سرشعله (که معمولاً به راحتی قابل برداشتن هستند) را بردارید. به دقت سوراخ‌های خروج گاز روی بدنه سرشعله و همچنین نوک ترموکوپل (قطعه فلزی باریک کنار سرشعله) و الکترود جرقه‌زن (قطعه سرامیکی با نوک فلزی) را بررسی کنید. هرگونه ذرات غذا چربی یا دوده را با استفاده از یک پارچه تمیز مسواک خشک یا حتی یک خلال دندان به آرامی پاک کنید. برای تمیز کردن سوراخ‌های ریز سرشعله یا نازل (ژیگلور که زیر سرشعله قرار دارد) می‌توانید از یک سوزن بسیار ظریف یا سیم نازک مخصوص تمیز کردن ژیگلور استفاده کنید اما این کار را با احتیاط فراوان انجام دهید تا سوراخ‌ها آسیب نبینند یا گشاد نشوند. پس از تمیز کردن کامل قطعات را به درستی در جای خود قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که سرشعله و کلاهک آن به درستی روی پایه خود قرار گرفته‌اند و ترموکوپل و الکترود جرقه‌زن در موقعیت صحیح و نزدیک به محل خروج گاز قرار دارند. این تمیزکاری ساده می‌تواند بسیاری از مشکلات ناشی از انسداد یا کثیفی را برطرف کند.

تست عملکرد مشعل های دیگر اجاق گاز

یکی دیگر از مراحل مهم در عیب‌یابی اولیه تست کردن عملکرد سایر مشعل‌های اجاق گاز است. اگر تنها یکی از سرشعله‌ها مشکل روشن نماندن شعله پس از رها کردن ولوم را دارد و سایر سرشعله‌ها به درستی کار می‌کنند این نشان‌دهنده این است که مشکل احتمالاً مربوط به همان سرشعله خاص ترموکوپل آن شیر کنترل مربوط به آن یا انسداد در مسیر گاز فقط به آن سرشعله است. این حالت به شما کمک می‌کند تا احتمال وجود مشکل در سیستم کلی گازرسانی ساختمان رگلاتور یا شیر اصلی گاز اجاق گاز را کاهش دهید. اما اگر مشاهده کردید که چندین سرشعله یا حتی تمامی سرشعله‌ها با مشکل مشابهی مواجه هستند (شعله روشن نمی‌ماند) احتمالاً مشکل در یک بخش مشترک بین آن‌ها است. این بخش مشترک می‌تواند شامل شیر اصلی گاز اجاق لوله اصلی گازرسانی در داخل اجاق رگلاتور اجاق گاز (اگر مدل شما دارای رگلاتور داخلی باشد) یا حتی مشکل در تامین کلی گاز ساختمان باشد. تست کردن سایر مشعل‌ها به شما کمک می‌کند تا دامنه مشکل را محدود کرده و تشخیص دهید که آیا با یک مشکل موضعی سر و کار دارید یا یک مشکل گسترده‌تر که کل دستگاه یا حتی سیستم گازرسانی خانه را تحت تأثیر قرار داده است. این اطلاعات در هنگام تماس با تعمیرکار بسیار مفید خواهد بود.

زمان تماس با تعمیرکار متخصص

پس از انجام مراحل اولیه عیب‌یابی که شامل بررسی اتصال گاز تمیز کردن قطعات قابل دسترسی مانند سرشعله و ترموکوپل و تست عملکرد سایر مشعل‌ها بود اگر مشکل روشن نماندن شعله اجاق گاز همچنان پابرجا بود زمان آن رسیده است که با یک تعمیرکار متخصص و مجاز تماس بگیرید. همچنین اگر در هر مرحله از عیب‌یابی احساس عدم اطمینان کردید یا با چیزی مواجه شدید که نیاز به دستکاری قطعات داخلی یا اتصالات گاز دارد به هیچ وجه خودتان اقدام نکنید. کار با سیستم گاز بسیار خطرناک است و هرگونه اشتباه می‌تواند منجر به نشت گاز آتش‌سوزی یا انفجار شود. تعمیرکاران متخصص دارای دانش ابزار و تجربه لازم برای تشخیص دقیق مشکل و انجام تعمیرات ایمن و صحیح هستند. آن‌ها می‌توانند قطعاتی مانند ترموکوپل شیر کنترل گاز ماژول جرقه‌زنی یا نازل‌های مسدود شده را به درستی بررسی تعمیر یا تعویض کنند. تلاش برای تعمیر خودسرانه قطعات مرتبط با گاز نه تنها می‌تواند خطرناک باشد بلکه ممکن است به دستگاه آسیب بیشتری وارد کرده و هزینه تعمیر را افزایش دهد. بنابراین ایمنی را در اولویت قرار دهید و در صورت عدم توانایی یا اطمینان کار را به کاردان بسپارید تا اجاق گاز شما به سرعت و با ایمنی کامل به حالت عملکرد عادی بازگردد.

چگونه ترموکوپل اجاق گاز را تمیز کنیم؟

برای تمیز کردن ترموکوپل ابتدا مطمئن شوید اجاق گاز کاملاً سرد و گاز و برق آن قطع است. سپس سرشعله و کلاهک آن را بردارید. نوک فلزی ترموکوپل را که کنار محل خروج شعله قرار دارد با یک پارچه تمیز و خشک یا مقدار کمی کاغذ سنباده نرم (با احتیاط) از دوده و چربی پاک کنید.

آیا می‌توانم خودم ترموکوپل اجاق گاز را تعویض کنم؟

تعویض ترموکوپل نیاز به دسترسی به اتصالات گاز و شیر کنترل دارد که بسیار حساس و خطرناک هستند. انجام این کار بدون دانش و ابزار تخصصی توصیه نمی‌شود و بهتر است برای اطمینفان از نصب صحیح و ایمنی کامل از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید.

چرا فقط یکی از شعله های اجاق گاز این مشکل را دارد؟

اگر فقط یک شعله خاموش می‌شود مشکل احتمالاً موضعی است و مربوط به همان سرشعله ترموکوپل الکترود جرقه‌زن یا شیر کنترل گاز مربوط به آن شعله است. این نشان می‌دهد که سیستم کلی گازرسانی یا شیر اصلی گاز اجاق گاز سالم است.

هزینه تعمیر ترموکوپل اجاق گاز چقدر است؟

هزینه تعمیر یا تعویض ترموکوپل بسته به مدل اجاق گاز قیمت قطعه جایگزین و دستمزد تعمیرکار متفاوت است. برای اطلاع دقیق از هزینه باید پس از تشخیص مشکل توسط تعمیرکار قیمت را از او استعلام کنید.

علائم خرابی ترموکوپل چیست؟

اصلی‌ترین علامت خرابی ترموکوپل این است که شعله اجاق گاز پس از رها کردن ولوم کنترل روشن نمی‌ماند و بلافاصله خاموش می‌شود حتی اگر شعله در زمان نگه داشتن ولوم به خوبی بسوزد و جرقه قوی باشد.