برادر شیری محرم است

بله، در صورتی که شرایط شرعی و قانونی مربوط به رضاع (شیرخوردن) به طور کامل محقق شود، برادر شیری و خواهر شیری همچون برادر و خواهر نسبی، با یکدیگر محرم هستند و ازدواج بین آن ها حرام است. این حکم بر مبنای فقه اسلامی و ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران استوار است که قرابت رضاعی را در ایجاد محرمیت، هم ردیف قرابت نسبی قرار می دهد.

مفهوم محرمیت رضاعی از جمله احکام فقهی است که در تنظیم روابط خانوادگی و اجتماعی مسلمانان نقش بنیادینی ایفا می کند. این نوع قرابت، با وجود ریشه های متفاوت از خویشاوندی نسبی (خونی) یا سببی (ازدواج)، از نظر احکام مرتبط با ازدواج و محرمیت، شباهت های بسیاری با آن دارد. پیچیدگی های این موضوع و شروط دقیق آن، اهمیت آگاهی کامل از جزئیات این حکم را دوچندان می سازد تا از بروز اشتباهات شرعی و قانونی در روابط افراد جلوگیری شود.

محرمیت رضاعی چیست؟ تعاریف و اصطلاحات کلیدی

محرمیت رضاعی به نوعی از خویشاوندی اطلاق می شود که بر اثر شیرخوردن یک طفل از پستان زنی غیر از مادر نسبی اش، میان آن طفل و زن شیرده و شوهر او و همچنین برخی از خویشاوندان نسبی آن ها ایجاد می گردد. این قرابت، از نظر ماهیت، با قرابت نسبی (ناشی از تولد و خون) و قرابت سببی (ناشی از عقد ازدواج) تفاوت دارد، اما از نظر برخی احکام، به ویژه حرمت ازدواج، مشابه آن ها عمل می کند. مبانی این نوع محرمیت در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام) ریشه داشته و در فقه اسلامی به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز در ماده ۱۰۴۶ خود، احکام محرمیت رضاعی را با تبعیت از فقه امامیه تبیین کرده است.

برای درک عمیق تر این موضوع، آشنایی با اصطلاحات کلیدی ضروری است:

• مُرتَضِع: به کودکی گفته می شود که از پستان زنی غیر از مادر نسبی خود، شیر می خورد و محرمیت رضاعی برای او ایجاد می شود.
• مُرضِعة: به زنی اطلاق می شود که به طفل شیر می دهد و در صورت تحقق شرایط، به مادر رضاعی آن طفل تبدیل می گردد.
• فَحْل یا صاحب لَبَن: مردی است که زن شیرده (مُرضِعة) از او باردار شده و شیر او ناشی از آن بارداری است. در واقع، او پدر رضاعی محسوب می شود.

این اصطلاحات، پایه و اساس درک روابط محرمیت ناشی از شیرخوردن را تشکیل می دهند و هرگونه خطا در تشخیص یا اطلاق آن ها می تواند منجر به اشتباه در احکام فقهی و حقوقی گردد. محرمیت رضاعی تنها در باب نکاح و ازدواج احکام خاصی را شامل می شود و بر خلاف محرمیت نسبی، آثاری همچون توارث (ارث بردن) را به دنبال ندارد.

شرایط دقیق ایجاد محرمیت رضاعی: بررسی فقهی و قانونی (ماده ۱۰۴۶ قانون مدنی)

ایجاد محرمیت رضاعی، امری مشروط به رعایت دقیق چندین شرط است که فقهای شیعه و به تبع آن قانون مدنی ایران (ماده ۱۰۴۶) آن ها را بیان کرده اند. هرگونه نقص در یکی از این شرایط، موجب عدم تحقق محرمیت رضاعی خواهد شد. این شرایط عبارتند از:

۱. بارداری مشروع زن شیرده

شیر مورد نظر باید ناشی از بارداری حلال و مشروع باشد. به این معنا که اگر شیری بر اثر زنا یا رابطه ای نامشروع در زن ایجاد شده باشد، شیرخوردن از آن شیر، موجب محرمیت نمی شود. این شرط، تضمین کننده پاکی نسب و طهارت شرعی روابط انسانی است.

۲. نحوه تغذیه: مکیدن مستقیم از پستان

بر اساس نظر مشهور فقهای شیعه، برای ایجاد محرمیت، طفل باید شیر را مستقیماً از پستان زن بمکد. بنابراین، اگر شیر دوشیده شده و از طریق شیشه شیر یا هر وسیله دیگری به طفل داده شود، حتی اگر تمامی شرایط دیگر محقق باشد، محرمیت رضاعی ایجاد نخواهد شد. این شرط بر جنبه خاصی از ارتباط فیزیکی و تغذیه ای تأکید دارد که به نظر می رسد در ایجاد خویشاوندی رضاعی مؤثر است.

۳. مقدار و دفعات شیرخوردن

مقدار شیرخوردن و دفعات آن از شروط حیاتی برای تحقق محرمیت است. فقها دو معیار اصلی را مطرح کرده اند:

• یک شبانه روز کامل و سیرکننده: طفل باید به مدت یک شبانه روز کامل (۲۴ ساعت) از شیر یک زن تغذیه کند و در این مدت، غذای دیگری به او داده نشود و از شیر زن دیگری نیز نخورد. این شیرخوردن باید به حدی باشد که طفل از آن سیر شود و برای رشد گوشت و استخوان او کافی باشد.
• ۱۵ مرتبه متوالی و کامل: یا اینکه طفل ۱۵ مرتبه شیر کامل بخورد، به طوری که هر مرتبه به اندازه ای باشد که سیر شود. در بین این ۱۵ مرتبه شیرخوردن، نباید هیچ غذای دیگری به طفل داده شود و از شیر زن دیگری نیز تغذیه نکند. حتی اگر شوهر زن دیگر، همان شوهر زن اول باشد، این شرط نقض می شود و محرمیت حاصل نمی گردد. منظور از سیرکننده بودن هر مرتبه شیرخوردن، آن است که طفل پس از اتمام شیرخوردن، رغبت به ادامه شیرخوردن نداشته باشد و احساس سیری کند.

۴. محدوده سنی شیرخوار: زیر دو سال قمری

شیرخوردن باید قبل از اتمام دو سال قمری کودک اتفاق بیفتد. شیری که پس از پایان دو سالگی قمری به کودک داده می شود، حتی اگر تمامی شرایط دیگر نیز موجود باشد، موجب محرمیت نخواهد شد. این محدودیت سنی، بر اساس روایات و مبانی فقهی، نشان دهنده دوره ای خاص از رشد و تکامل جسمانی طفل است که در آن شیر مادر نقش اساسی در شکل گیری جسم او دارد.

۵. وحدت صاحب لبن (پدر شیر)

شیر زن باید ناشی از یک شوهر واحد باشد. به این معنا که اگر زنی از شیر ناشی از بارداری های متعدد با شوهران مختلف به طفلی شیر دهد، این شیر موجب محرمیت نمی شود. همچنین، اگر یک طفل از شیر دو زن تغذیه کند، حتی اگر هر دو زن، همسران یک مرد باشند، این وحدت صاحب لبن حفظ نشده و محرمیت رضاعی ایجاد نمی شود. این شرط به این دلیل اهمیت دارد که در محرمیت رضاعی، مرد صاحب لبن (پدر رضاعی) نیز نقش کلیدی در ایجاد زنجیره محرمیت ایفا می کند.

درک و رعایت دقیق این شرایط برای هرگونه تصمیم گیری در خصوص روابط محرمیت رضاعی حیاتی است و عدم توجه به آن ها می تواند به پیامدهای ناخواسته فقهی و قانونی منجر شود. این شروط مجموعاً تضمین می کنند که محرمیت رضاعی، که احکامی مشابه محرمیت نسبی دارد، تنها در موارد خاص و با رعایت دقت لازم برقرار گردد.

مصادیق محارم رضاعی: چه کسانی به واسطه شیر خوردن محرم می شوند؟

هنگامی که شرایط کامل محرمیت رضاعی محقق شود، دایره ای از افراد برای طفل شیرخوار محرم می شوند. اصل کلی و مبنای فقهی در این زمینه، روایتی مشهور از پیامبر اکرم (ص) است که می فرمایند: هر آنچه به واسطه نسب حرام است، به واسطه رضاع نیز حرام است. این جمله کوتاه، جامعیت احکام محرمیت رضاعی را بیان می کند و نشان می دهد که دامنه محارم رضاعی، به همان وسعت محارم نسبی است. به عبارت دیگر، هر کسی که از طریق خون و تولد برای فرد محرم است، از طریق شیرخوردن نیز در صورت تحقق شرایط، محرم می شود. در ادامه، مصادیق اصلی محارم رضاعی را برای پسر و دختر شیرخوار بررسی می کنیم:

محارم رضاعی برای پسر شیرخوار

اگر طفلی پسر از زنی شیر بخورد که شرایط محرمیت رضاعی را کامل کند، افراد زیر بر این پسر محرم می شوند:

• مادر رضاعی: زنی که به او شیر داده است.
• پدر رضاعی: شوهر زن شیرده (صاحب لبن).
• خواهران رضاعی: دختران مادر رضاعی (چه نسبی و چه رضاعی).
• برادران رضاعی: پسران مادر رضاعی (چه نسبی و چه رضاعی).
• عمو و عمه رضاعی: برادر و خواهران پدر رضاعی.
• دایی و خاله رضاعی: برادر و خواهران مادر رضاعی.
• فرزندان رضاعی: فرزندان خود پسر شیرخوار، با مادر و پدر رضاعی او محرم نیستند. اما مثلاً خواهر و برادر خود او با مادر رضاعی محرم می شوند.
• فرزندان فرزندان رضاعی: نوه های مادر و پدر رضاعی.
• اجداد رضاعی: پدربزرگ و مادربزرگ های مادر و پدر رضاعی.

محارم رضاعی برای دختر شیرخوار

اگر طفلی دختر از زنی شیر بخورد که شرایط محرمیت رضاعی را کامل کند، افراد زیر بر این دختر محرم می شوند:

• پدر رضاعی: شوهر زن شیرده (صاحب لبن).
• مادر رضاعی: زنی که به او شیر داده است.
• برادران رضاعی: پسران پدر رضاعی (چه نسبی و چه رضاعی).
• خواهران رضاعی: دختران پدر رضاعی (چه نسبی و چه رضاعی).
• عمو و عمه رضاعی: برادر و خواهران پدر رضاعی.
• دایی و خاله رضاعی: برادر و خواهران مادر رضاعی.
• فرزندان فرزندان رضاعی: نوه های مادر و پدر رضاعی.
• اجداد رضاعی: پدربزرگ و مادربزرگ های مادر و پدر رضاعی.

به این ترتیب، رابطه بین برادر شیری و خواهر شیری (یعنی دو نفری که از یک مادر رضاعی یا یک پدر رضاعی شیر خورده اند)، رابطه محرمیت کامل است و ازدواج آن ها با یکدیگر حرام ابدی خواهد بود. این حکم، از جمله مهم ترین آثار محرمیت رضاعی است که در بریف اولیه مقاله نیز مورد تأکید قرار گرفته بود.

یک نکته کلیدی در محرمیت رضاعی این است که هر آنچه به واسطه نسب حرام است، به واسطه رضاع نیز حرام می شود. این اصل، اساس تعیین مصادیق محارم رضاعی را تشکیل می دهد و دامنه روابط محرمیت را مشخص می کند.

لازم به ذکر است که محرمیت رضاعی تنها بین خود طفل شیرخوار و خویشاوندان زن شیرده و شوهر او ایجاد می شود و هیچ گونه محرمیتی بین خویشاوندان طفل شیرخوار و خویشاوندان زن شیرده ایجاد نمی شود. به عنوان مثال، مادر نسبی طفل شیرخوار با خواهر زن شیرده محرم نیست و برعکس.

مواردی که محرمیت رضاعی ایجاد نمی شود (استثنائات و ابهامات)

علاوه بر شروط ایجابی که پیش تر ذکر شد، مواردی نیز وجود دارند که حتی با وجود شباهت های ظاهری، منجر به محرمیت رضاعی نمی شوند. آگاهی از این استثنائات و رفع ابهامات، برای پیشگیری از هرگونه خطا در روابط خانوادگی ضروری است. این موارد به شرح زیر است:

۱. شیر ناشی از بارداری نامشروع

همانطور که قبلاً اشاره شد، اگر شیر زن ناشی از یک بارداری نامشروع (مانند زنا) باشد، شیرخوردن از آن شیر، موجب محرمیت رضاعی نخواهد شد. مشروعیت منشأ شیر، اولین و اساسی ترین شرط در این نوع محرمیت است.

۲. مصرف شیر دوشیده شده یا از طریق شیشه شیر

بر اساس نظر مشهور و غالب فقهای شیعه، محرمیت رضاعی تنها در صورتی محقق می شود که طفل شیر را مستقیماً از پستان زن بمکد. بنابراین، اگر شیر از پستان زن دوشیده شده و سپس از طریق شیشه شیر، قاشق، یا هر ظرف دیگری به طفل خورانده شود، محرمیت ایجاد نمی گردد. این دیدگاه، بر جنبه مص مستقیم تأکید دارد که به معنای مکیدن شیر از سرپستان است.

۳. عدم تکمیل مقدار و دفعات لازم شیرخوردن

اگر میزان شیرخوردن، به حد نصاب شرعی (یک شبانه روز کامل و سیرکننده یا ۱۵ مرتبه متوالی و کامل) نرسد، محرمیت رضاعی ایجاد نخواهد شد. هرگونه وقفه در شیرخوردن طی ۱۵ مرتبه (با غذای دیگر یا شیر زن دیگر)، یا ناقص بودن سیر شدن در دفعات شیرخوردن، موجب عدم تحقق این شرط می گردد.

۴. شیرخوردن پس از اتمام دو سالگی (رضاع کبیر)

محدوده سنی برای ایجاد محرمیت رضاعی، پیش از اتمام دو سال قمری طفل است. اگر کودک پس از این سن از پستان زنی شیر بخورد، حتی اگر سایر شرایط نیز محقق باشند، محرمیت رضاعی حاصل نمی شود. این حکم، تأکید بر تأثیر خاص شیر مادر در دوره طفولیت دارد.

۵. شیر از دو زن یا از یک زن با دو شوهر متعدد

شرط وحدت صاحب لبن (پدر شیر) بسیار مهم است. موارد زیر موجب عدم ایجاد محرمیت می شوند:

• شیر از دو زن: اگر طفلی از دو زن شیر بخورد، حتی اگر این دو زن همسر یک مرد باشند (مثلاً دو همسر یک مرد به یک طفل شیر دهند)، محرمیت ایجاد نمی شود زیرا وحدت مادر رضاعی نقض شده است.
• شیر از یک زن که از دو شوهر متعدد باردار شده است: اگر زنی در طول زندگی اش از دو شوهر متفاوت صاحب فرزند شده و شیر او ناشی از بارداری های مختلف باشد و به یک طفل شیر دهد، محرمیت ایجاد نمی شود. زیرا هر بارداری منشأ شیر متفاوتی دارد و شرط وحدت صاحب لبن (مرد) در طول دوره شیردهی نقض می شود. به عنوان مثال، اگر زنی ابتدا از شوهر اول خود فرزندی داشته و شیر دهد، و سپس شوهر اول فوت کرده و با مرد دیگری ازدواج کند و از او نیز فرزند و شیر داشته باشد، شیری که از دو منشأ متفاوت (دو شوهر) به طفل داده شود، محرمیت آور نخواهد بود.

توجه به این استثنائات و جزئیات، مانع از برداشت های نادرست و انجام اعمالی می شود که ممکن است در ظاهر موجب محرمیت به نظر رسند، اما در واقعیت فاقد اعتبار شرعی باشند.

رضاع کبیر: شیرخوردن بزرگسالان و دیدگاه های فقهی

رضاع کبیر به معنای شیرخوردن یک فرد بالغ (بالای دو سال قمری) از پستان زنی است. این مفهوم در فقه اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دیدگاه های متفاوتی در مورد آن وجود دارد.

دیدگاه فقهای شیعه

اجماع فقهای شیعه بر این است که رضاع کبیر، یعنی شیرخوردن پس از اتمام دو سالگی قمری، هیچ گونه محرمیت رضاعی ایجاد نمی کند. این حکم، مبتنی بر روایات صریح و متعدد از ائمه معصومین (علیهم السلام) است که مدت زمان شیرخوارگی را محدود به دو سال اول زندگی می دانند و تأثیر شیر را در ایجاد محرمیت، منحصر به این دوره می شمارند. علاوه بر عدم ایجاد محرمیت، شیرخوردن یک مرد بالغ از پستان زن نامحرم، عملی حرام و مخالف با عفت و حیا محسوب می شود و به شدت نهی شده است.

دیدگاه برخی فقهای اهل سنت و دلایل مخالفت

در میان فقهای اهل سنت، اختلاف نظرهایی در مورد رضاع کبیر وجود دارد. برخی از فقهای اهل سنت، به استناد روایاتی، از جمله روایتی از عایشه که بر اساس آن پیامبر (ص) به زنی به نام «سهله بنت سهیل» اجازه دادند که به مرد بالغی به نام «سالم» شیر دهد تا محرمیت ایجاد شود، رضاع کبیر را موجب محرمیت دانسته اند. اما این دیدگاه، حتی در میان اهل سنت نیز، توسط بسیاری از فقهای برجسته از جمله امام مالک، امام ابوحنیفه و امام شافعی رد شده است.

دلایل مخالفت با رضاع کبیر به عنوان عامل محرمیت، هم در فقه شیعه و هم در دیدگاه غالب اهل سنت، شامل موارد زیر است:

• نص روایات: بسیاری از روایات، مدت شیرخوارگی مؤثر در محرمیت را مشخصاً دو سال اول زندگی کودک ذکر کرده اند.
• فلسفه محرمیت رضاعی: فلسفه محرمیت رضاعی، به دلیل تأثیر شیر در رشد گوشت و استخوان و شکل گیری بدن طفل است که این تأثیر در سنین بالا وجود ندارد.
• حفظ حیا و عفت: شیرخوردن بزرگسال از پستان زن نامحرم، منافی با کرامت انسانی و اصول اخلاقی و عفت عمومی جامعه است.

بنابراین، دیدگاه غالب و مورد تأیید در فقه اسلامی (شیعه و اکثریت اهل سنت)، رضاع کبیر را به هیچ وجه عامل محرمیت نمی داند و آن را عملی نکوهیده و حرام تلقی می کند.

بانک شیر مادر و محرمیت: بررسی فقهی و حقوقی

بانک شیر مادر، واحدی درمانی است که به جمع آوری، غربالگری، ذخیره و توزیع شیر مادر اهدایی می پردازد. این بانک ها به منظور تغذیه نوزادان نارس، بیماران یا آن هایی که به هر دلیلی از شیر مادر خود محروم هستند، راه اندازی شده اند. اولین بانک شیر در جهان در سال ۱۹۱۰ در آلمان و در ایران، اولین مرکز آن در سال ۱۳۹۵ در تبریز آغاز به کار کرد.

تأثیر استفاده از شیر بانک بر محرمیت از دیدگاه فقهای شیعه

با توجه به شرایطی که پیش تر برای ایجاد محرمیت رضاعی بیان شد، از دیدگاه فقهای شیعه، استفاده از شیرهای بانک شیر به هیچ عنوان موجب محرمیت نمی شود. دلیل اصلی این حکم، عدم تحقق شرط مکیدن مستقیم شیر از پستان زن است. همانطور که گفته شد، فقهای شیعه بر این باورند که تنها در صورت مکیدن مستقیم از پستان، ارتباط خاصی که منجر به محرمیت می شود، برقرار می گردد و دوشیدن شیر و خوراندن آن به طفل، حتی اگر از طریق یک زن و به میزان کافی باشد، کفایت نمی کند.

بنابراین، نوزادانی که از شیر دوشیده شده و فرآوری شده در بانک شیر استفاده می کنند، نه با اهداکننده شیر محرم می شوند و نه با خویشاوندان او. این حکم، از پیچیدگی های احتمالی در تعیین محارم در آینده جلوگیری می کند و به خانواده ها اطمینان خاطر می دهد که استفاده از این امکانات پزشکی، به مسائل شرعی منجر نمی شود.

دیدگاه برخی فقهای اهل سنت در این باره

در میان برخی فقهای اهل سنت نیز در این باره اختلاف نظر وجود دارد. برخی از آن ها، مکیدن مستقیم از پستان را شرط نمی دانند و هرگونه ورود شیر به حلق طفل را، فارغ از نحوه آن، موجب محرمیت می شمارند. به همین دلیل، این دسته از فقها، استفاده از شیر بانک شیر را نیز می تواند محرمیت آور بدانند و بر لزوم ثبت دقیق مشخصات اهداکنندگان تأکید می کنند تا از اختلاط نسل و نسب جلوگیری شود. اما دیدگاه غالب و مطرح در فقه امامیه، بر عدم ایجاد محرمیت در این موارد است.

بر اساس نظر مشهور فقهای شیعه، برای تحقق محرمیت رضاعی، مکیدن مستقیم شیر از پستان زن ضروری است. این شرط، نقش محوری در عدم ایجاد محرمیت از طریق شیر دوشیده شده یا شیرهای بانک ایفا می کند.

در نتیجه، از منظر فقه شیعه، استفاده از خدمات بانک شیر مادر، از جهات محرمیت رضاعی بلامانع است و نگرانی در خصوص ایجاد خویشاوندی رضاعی و حرمت های مربوط به ازدواج در آینده وجود ندارد. این امر، امکان بهره مندی از این فناوری نوین پزشکی را برای نوزادان نیازمند، بدون دغدغه شرعی، فراهم می آورد.

رضاع تا چه زمانی سبب حرمت می شود؟ (دائمی بودن محرمیت رضاعی)

یکی از سوالات مهم پس از ایجاد محرمیت رضاعی این است که آیا این محرمیت دارای محدودیت زمانی است یا دائمی است؟ پاسخ قاطع فقه اسلامی و قانون مدنی ایران به این پرسش، دائمی بودن و ابدیت محرمیت رضاعی است.

محرمیتی که بر اثر شیرخوردن و تحقق تمامی شرایط شرعی آن ایجاد می شود، دقیقاً مانند محرمیت نسبی است. همان گونه که ازدواج با مادر، پدر، خواهر، برادر، عمه، خاله، عمو و دایی نسبی برای همیشه حرام است و این حرمت هیچ گاه از بین نمی رود، محرمیت رضاعی نیز همین حکم را دارد. بنابراین، اگر کسی به واسطه شیرخوردن، مادر رضاعی، پدر رضاعی، خواهر رضاعی یا برادر رضاعی داشته باشد، ازدواج با آن ها برای همیشه حرام است و این حکم تا زمان مرگ پابرجاست. هیچ عامل یا زمانی نمی تواند این محرمیت را از بین ببرد.

این دائمی بودن محرمیت رضاعی، تأکید بر اهمیت این نوع خویشاوندی و آثار عمیق آن در روابط اجتماعی و احکام شرعی دارد. این حکم به گونه ای است که حتی اگر سال ها از زمان شیرخوردن بگذرد و فرد به سنین بزرگسالی برسد، این محرمیت همچنان به قوت خود باقی است و ازدواج با محارم رضاعی، مانند ازدواج با محارم نسبی، از نظر شرعی و قانونی باطل و حرام ابدی است.

سوالات متداول درباره محرمیت رضاعی

آیا برادر شیری می تواند با خواهر شیری ازدواج کند؟

خیر، برادر شیری و خواهر شیری در صورتی که شرایط محرمیت رضاعی به طور کامل محقق شده باشد، مانند خواهر و برادر نسبی با یکدیگر محرم هستند و ازدواج بین آن ها حرام ابدی است.

اگر از شیر دوشیده شده به کودکی بدهیم، محرم می شود؟

بر اساس نظر مشهور و غالب فقهای شیعه، خیر. محرمیت رضاعی تنها در صورتی ایجاد می شود که کودک شیر را مستقیماً از پستان زن بمکد. شیر دوشیده شده، حتی اگر از طریق شیشه شیر به کودک داده شود، محرمیت آور نیست.

محرمیت رضاعی تا چند سالگی کودک ایجاد می شود؟

محرمیت رضاعی تنها در صورتی ایجاد می شود که شیرخوردن قبل از اتمام دو سالگی قمری کودک اتفاق بیفتد. شیرخوردن پس از این سن، حتی اگر سایر شرایط نیز محقق باشد، موجب محرمیت نخواهد شد.

اگر کودک از شیر دو زن (حتی اگر همسرانشان یکی باشند) بخورد، محرم می شوند؟

خیر، در این صورت محرمیت رضاعی ایجاد نمی شود. یکی از شرایط اساسی برای محرمیت رضاعی، وحدت صاحب لبن (پدر شیر) و شیرخوردن از یک زن است. اگر کودک از شیر دو زن تغذیه کند، حتی اگر هر دو زن همسر یک مرد باشند، این شرط رعایت نشده و محرمیت حاصل نمی گردد.

آیا فرزند رضاعی از پدر و مادر شیری خود ارث می برد؟

خیر، محرمیت رضاعی، تنها در احکام مربوط به ازدواج و حرمت نکاح تأثیرگذار است و هیچ گونه حق توارث (ارث بردن) بین محارم رضاعی ایجاد نمی کند. ارث تنها بر اساس قرابت نسبی و سببی (ازدواج) تعیین می شود.

تفاوت اصلی محرمیت نسبی و رضاعی چیست؟

تفاوت اصلی در منشأ ایجاد آنهاست: محرمیت نسبی از طریق تولد و رابطه خونی ایجاد می شود (مانند مادر و فرزند)، در حالی که محرمیت رضاعی از طریق شیرخوردن با شرایط خاص حاصل می گردد. از نظر احکام، هر دو نوع محرمیت، حرمت ابدی ازدواج را به دنبال دارند، اما محارم نسبی از یکدیگر ارث می برند در حالی که محارم رضاعی ارث نمی برند.

نتیجه گیری: اهمیت آگاهی از احکام محرمیت رضاعی

محرمیت رضاعی، حکمی شرعی و قانونی با ظرافت های خاص خود است که نقش مهمی در تنظیم روابط خانوادگی و اجتماعی ایفا می کند. پاسخ به پرسش «آیا برادر شیری محرم است؟» با در نظر گرفتن تمامی شرایط، به طور قاطع «بله» است. در صورتی که یک طفل، شیر مورد نیاز برای ایجاد محرمیت را از پستان زنی غیر از مادر نسبی خود دریافت کند، خویشاوندی رضاعی برقرار می شود که آثار آن، به ویژه در زمینه حرمت ازدواج، مشابه خویشاوندی نسبی است.

از جمله نکات کلیدی که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، شامل لزوم بارداری مشروع زن شیرده، مکیدن مستقیم شیر از پستان، رعایت مقدار و دفعات مشخص شیرخوردن، محدودیت سنی دو سال قمری برای طفل و شرط وحدت صاحب لبن (پدر شیر) است. عدم تحقق هر یک از این شرایط، مانع از ایجاد محرمیت خواهد شد. همچنین، مواردی نظیر رضاع کبیر (شیرخوردن بزرگسالان) و استفاده از شیر بانک مادر، در فقه شیعه به دلیل عدم انطباق با شروط اصلی، موجب محرمیت نمی شوند. آگاهی دقیق از این احکام و جزئیات آن برای تمامی افراد، به ویژه والدین، زوجین و دست اندرکاران امور شرعی و قانونی، ضروری است تا از بروز اشتباهات احتمالی و پیامدهای ناخواسته آن در زندگی فردی و جمعی جلوگیری شود.