متن درخواست تغییر نام
متن درخواست تغییر نام
تغییر نام کوچک یک فرآیند حقوقی است که تحت شرایط خاص و از طریق مراجع قانونی نظیر هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال یا دادگاه عمومی حقوقی قابل پیگیری است. این فرآیند مستلزم تهیه و تنظیم دقیق
درخواست
یا
دادخواست
مربوطه و ارائه مدارک مستند به مراجع ذی صلاح است. آگاهی از مراحل قانونی، دلایل موجه و نحوه تنظیم صحیح
متن درخواست تغییر نام
برای موفقیت در این امر ضروری است.
نام گذاری از بدو تولد، یک حق اساسی و جزء جدایی ناپذیر از هویت فردی و اجتماعی هر انسان است. در فرهنگ ها و جوامع مختلف، نام ها معنا، پیشینه و ارزش خاصی دارند که می توانند بر زندگی شخص تأثیر بسزایی بگذارند. با این حال، گاهی اوقات افراد به دلایل گوناگون، از نام انتخابی خود یا نامی که در بدو تولد برایشان برگزیده شده، رضایت ندارند یا آن نام در طول زمان موجب بروز مشکلاتی برایشان می شود. در چنین شرایطی، قانونگذار امکان تغییر نام کوچک را پیش بینی کرده است تا افراد بتوانند با طی
مراحل قانونی
، نامی متناسب با هویت، شخصیت و شرایط اجتماعی خود برگزینند.
این
راهنمای جامع
، با هدف شفاف سازی و ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، به بررسی ابعاد مختلف فرآیند
تغییر نام
در ایران می پردازد. از
مفاهیم اولیه
و
مراجع صالح
گرفته تا
دلایل موجه
،
مدارک مورد نیاز
و
مراحل گام به گام
، همه و همه با جزئیات کامل مورد بحث قرار خواهند گرفت. بخش اصلی این مقاله به ارائه
نمونه متن درخواست تغییر نام
و
نمونه دادخواست
های حقوقی اختصاص دارد تا خوانندگان بتوانند با الگوبرداری از آن ها، درخواست خود را به درستی تنظیم کرده و مسیر قانونی را با اطمینان بیشتری طی کنند.
مفهوم تغییر نام و مراجع صالح
تغییر نام کوچک به معنای اصلاح
نام مندرج در شناسنامه
فرد است که می تواند به دلایل مختلفی صورت گیرد. این فرآیند از تغییر نام خانوادگی متمایز است، زیرا هر یک دارای
شرایط
،
قوانین
و
مراجع رسیدگی
مختص به خود هستند. در ایران، درخواست
تغییر نام کوچک
بسته به نوع دلایل و شرایط متقاضی، از دو مسیر اصلی قابل پیگیری است.
تغییر نام چیست؟
تغییر نام کوچک، فرایند قانونی جایگزینی نام اولیه ثبت شده برای یک فرد در
سوابق سجلی
با نامی جدید و متفاوت است. این تغییر می تواند ناشی از عواملی مانند عدم رضایت فرد از نام فعلی، نامناسب بودن آن، اشتهار به نام دیگر در جامعه، یا حتی نیاز به تطابق بیشتر نام با جنسیت و عرف جامعه باشد. هدف از این اقدام،
اصلاح هویت سجلی
فرد به گونه ای است که با
هویت اجتماعی
و
روانی
او همخوانی بیشتری داشته باشد. این امر صرفاً شامل تغییر نام کوچک می شود و ارتباط مستقیمی با تغییر نام خانوادگی ندارد، مگر آنکه این تغییرات به صورت مستقل و با رعایت
مقررات
مربوط به هر یک صورت پذیرد.
هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال
در برخی موارد،
تغییر نام
نیازی به مراجعه به
دادگاه
ندارد و در
صلاحیت هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال
قرار می گیرد. این هیأت بر اساس
ماده ۳ قانون ثبت احوال
وظیفه رسیدگی به برخی درخواست ها را بر عهده دارد. مواردی که در صلاحیت این هیأت قرار می گیرند عموماً شامل تغییر
نام های نامناسب
،
موهن
،
زننده
،
طولانی
و یا نام هایی که
مغایر با جنسیت فرد
هستند، می شود. همچنین، تغییر نام هایی که از نظر لغوی
نامأنوس
یا
خارجی
تلقی می شوند و یا نام هایی که عرفاً به صورت
یک کلمه مرکب
ولی در شناسنامه به صورت
دو کلمه مجزا
ثبت شده اند، می تواند در این هیأت مورد بررسی قرار گیرد. فرآیند درخواست از این طریق ساده تر و سریع تر از
مراجعه به دادگاه
است. متقاضی باید
درخواست کتبی
خود را به همراه
مدارک شناسایی
و
دلایل موجه
به
اداره ثبت احوال
مربوطه ارائه دهد. پس از بررسی،
هیأت حل اختلاف
رأی خود را صادر می کند و در صورت موافقت، نام جدید در
اسناد سجلی
ثبت می گردد.
دادگاه عمومی حقوقی
در مواردی که
درخواست تغییر نام
در
صلاحیت هیأت حل اختلاف ثبت احوال
نباشد یا درخواست متقاضی از سوی این هیأت رد شود، راهکار قانونی
مراجعه به دادگاه عمومی حقوقی
است. این مسیر برای
تغییر نام هایی
که از نظر قانونی
مقدس
یا
شریف
تلقی می شوند (مانند اسامی پیامبران و ائمه اطهار) و یا نام هایی که
به دلیل اشتهار به نام دیگر
درخواست تغییر آن ها مطرح می شود، الزامی است. همچنین، در صورتی که تغییر نام با
حقوق اشخاص ثالث
مرتبط باشد (مثلاً در
تغییر نام فرزندان
و عدم رضایت یکی از والدین)، دادگاه صالح به رسیدگی خواهد بود. فرآیند
تغییر نام از طریق دادگاه
مستلزم
تنظیم دادخواست
،
پرداخت هزینه های دادرسی
و طی
مراحل قضایی
است. دادگاه پس از بررسی
دلایل و مستندات
ارائه شده و در صورت لزوم، تشکیل
جلسات رسیدگی
و
استماع شهادت شهود
، رأی مقتضی را صادر می کند.
حکم قطعی دادگاه
مبنی بر
تغییر نام
، لازم الاجرا بوده و پس از ابلاغ به
اداره ثبت احوال
، منجر به
اصلاح شناسنامه
خواهد شد.
دلایل موجه و مقبول برای تغییر نام
تصمیم به تغییر نام کوچک معمولاً ناشی از عوامل متعددی است که می تواند ریشه در
مسائل شخصی
،
اجتماعی
،
فرهنگی
یا حتی
دینی
داشته باشد. قانونگذار برای جلوگیری از هرج و مرج در
ثبت احوال
و حفظ
ثبات هویت
، صرفاً دلایل
موجه
و
مقبول
را برای این امر می پذیرد. در این بخش به بررسی مهمترین
دلایل قانونی
که می توانند مبنای
درخواست تغییر نام
قرار گیرند، می پردازیم.
نام های نامناسب، موهن یا طولانی
یکی از شایع ترین
دلایل تغییر نام
، نامناسب بودن
نام فعلی
است. این نام ها می توانند
نام های زننده
،
موهن
،
مبتذل
،
نام هایی که از نظر عرف اجتماعی موجب تمسخر یا ناراحتی فرد می شوند
، یا نام هایی که
بیش از حد طولانی
بوده و در
مکاتبات
و
اسناد
باعث دشواری می گردند، باشند. همچنین نام هایی که با
حروف غیرفارسی
نوشته می شوند یا املای دشواری دارند نیز در این دسته قرار می گیرند. در این موارد،
هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال
معمولاً با
درخواست تغییر نام
موافقت می کند، زیرا حفظ
کرامت انسانی
و
جلوگیری از آسیب های روانی
ناشی از نام، از اولویت های قانونی محسوب می شود.
نام های مغایر با جنسیت یا عرف جامعه
نام گذاری باید با
جنسیت فرد
مطابقت داشته باشد. اگر نامی برای پسر انتخاب شود که عرفاً
دخترانه
است یا برعکس، می تواند در آینده برای فرد مشکلات هویتی و اجتماعی ایجاد کند. به همین ترتیب، نام هایی که
با عرف جامعه
همخوانی ندارند یا
موجب تعارض با هنجارهای اجتماعی
می شوند، می توانند به عنوان
دلایل موجه
برای
تغییر نام
مطرح شوند. برای مثال، نام هایی که متعلق به
سایر ادیان
و
فرهنگ ها
بوده و با
فرهنگ اسلامی ایرانی
تباین آشکار دارند، در صورتی که برای
مسلمانان
استفاده شده باشند، از
موارد قابل تغییر
هستند. در این موارد نیز مرجع صالح عموماً
هیأت حل اختلاف ثبت احوال
است.
اشتهار به نام دیگر
گاهی اوقات فردی از کودکی یا در طول زندگی خود، در جامعه، میان خانواده و دوستان، به نامی غیر از
نام شناسنامه ای
خود مشهور است و با آن نام شناخته می شود. این وضعیت که اصطلاحاً
اشتهار به نام دیگر
نامیده می شود، می تواند مشکلات عملی متعددی را در
اسناد
،
مکاتبات
و
فعالیت های اجتماعی
و
شغلی
فرد به وجود آورد. در این حالت، فرد می تواند با ارائه
مدارک مثبته
نظیر
استشهادیه محلی
،
گواهی همسایگان
،
مدرک تحصیلی
،
گواهی شغلی
یا
کارت عضویت در سازمان ها
که
اشتهار به نام دیگر
را تأیید می کنند، از
دادگاه
درخواست
تغییر نام
کند. این یکی از
مهمترین دلایل قانونی
است که به
مراجعه به دادگاه
نیاز دارد.
تغییر نام فرزند (نام کوچک)
تغییر نام فرزند
نیز یکی از
موارد خاص تغییر نام
است. اگر
فرزند زیر ۱۸ سال
باشد،
والدین
یا
قیم قانونی
می توانند با
دلایل موجه
و
رضایت هر دو والد
، برای
تغییر نام
او اقدام کنند. در صورت
عدم توافق والدین
یا زمانی که
فرزند به سن بلوغ شرعی و قانونی
رسیده اما هنوز
۱۸ سال تمام
نکرده باشد و
قصد تغییر نام
خود را داشته باشد،
مراجعه به دادگاه
ضروری است. دادگاه با در نظر گرفتن
مصلحت طفل
و
دلایل
ارائه شده، تصمیم گیری خواهد کرد. پس از
سن ۱۸ سالگی
، فرد می تواند
شخصاً
برای
تغییر نام
خود اقدام کند.
تغییر نام های مذهبی
بر اساس
ماده ۲۰ قانون ثبت احوال
و
ماده ۹۹۵ قانون مدنی
،
تغییر نام هایی
که از
اسامی و القاب ائمه اطهار (ع)
،
پیامبران
و
شخصیت های مذهبی
هستند، به سادگی میسر نیست و نیاز به
دلایل بسیار قوی
و
مراجعه به دادگاه
دارد. دادگاه تنها در صورتی با
تغییر این نام ها
موافقت می کند که
فرد از نام فعلی خود رنج ببرد
و نام انتخابی جدید نیز
نامی مناسب و بدون اشکال
باشد.
هدف قانونگذار
در این مورد،
حفظ حرمت
و
قداست این نام ها
است و
تغییر آن ها
فقط در صورت
ضرورت واقعی
و
اثبات آن در محضر دادگاه
امکان پذیر است.
نام های خارجی یا نامأنوس
نام هایی که
ریشه خارجی
دارند یا در
فرهنگ ایرانی
نامأنوس
و
نامتعارف
هستند، نیز از
موارد قابل تغییر
می باشند. این تغییر می تواند از طریق
هیأت حل اختلاف ثبت احوال
صورت گیرد، به شرطی که نام جدید انتخابی نیز
مغایر با موازین قانونی و عرفی
نباشد. در این موارد،
اداره ثبت احوال
معمولاً لیستی از
اسامی مجاز
و
مقبول
را برای راهنمایی متقاضیان ارائه می دهد.
مدارک لازم برای درخواست تغییر نام
برای شروع
فرآیند تغییر نام
،
تکمیل و ارائه صحیح مدارک
از اهمیت بالایی برخوردار است.
نقص در مدارک
می تواند منجر به
تأخیر
یا حتی
رد درخواست
شود. در ادامه، به
لیست کامل مدارک
مورد نیاز و
نکات مهم
در
تهیه آن ها
می پردازیم.
لیست کامل مدارک
مدارک اصلی مورد نیاز برای
درخواست تغییر نام
عبارتند از:
-
اصل و کپی شناسنامه عکس دار متقاضی: برای افراد بالای ۱۵ سال الزامی است.
-
اصل و کپی کارت ملی متقاضی.
-
عکس پرسنلی جدید با زمینه سفید (در صورت نیاز به صدور شناسنامه جدید و تغییر عکس).
-
فرم تکمیل شده درخواست تغییر نام (قابل دریافت از
اداره ثبت احوال
یا
دفاتر خدمات قضایی
).
-
وکالتنامه وکیل (در صورتی که
تغییر نام
از طریق وکیل پیگیری شود).
-
قبض های پرداخت هزینه های اداری یا دادرسی.
-
گواهی عدم سوء پیشینه (در برخی موارد خاص و بنا به درخواست مرجع رسیدگی).
-
استشهادیه محلی (در موارد
اشتهار به نام دیگر
).
-
سایر مدارک اثبات کننده دلایل (مانند مدارک تحصیلی، شغلی، گواهینامه ها، کارت های عضویت که
اشتهار به نام دیگر
را تأیید می کنند یا
مدارک پزشکی
در صورت آسیب های روانی ناشی از نام).
-
حکم حضانت (در صورت
تغییر نام فرزند
در شرایط خاص یا
طلاق والدین
).
توصیه می شود قبل از مراجعه به هر یک از مراجع، از
لیست دقیق مدارک
مورد نیاز اطمینان حاصل شود، زیرا ممکن است بسته به
نوع درخواست
و
مرجع رسیدگی
، مدارک اضافی درخواست گردد.
تنظیم استشهادیه محلی
استشهادیه محلی
یک سند مهم در موارد
تغییر نام به دلیل اشتهار به نام دیگر
است. این سند باید توسط تعدادی از
افراد معتمد
(حداقل ۳ تا ۵ نفر) که از
شناخت کافی
نسبت به متقاضی برخوردارند (مانند همسایگان، دوستان، همکاران، اعضای فامیل)، امضا و مهر شود. در
استشهادیه
باید به وضوح قید شود که متقاضی از چه نامی به چه نامی
در جامعه مشهور
است و این
اشتهار
از چه زمانی آغاز شده و در چه
محیطی
(خانوادگی، شغلی، اجتماعی) وجود دارد.
برای
تنظیم استشهادیه
به نکات زیر توجه کنید:
-
فرمت:
استشهادیه
باید در
سربرگ رسمی
و یا با
مهر و امضای دفاتر اسناد رسمی
تنظیم شود تا
اعتبار
آن بیشتر گردد.
-
شرایط شهود: شهود باید
عاقل
،
بالغ
،
معتمد
و
غیر ذینفع
باشند.
اطلاعات هویتی کامل شهود
(نام، نام خانوادگی، شماره ملی، نشانی و امضا) باید در
استشهادیه
درج شود.
-
محتوا: متن باید به صراحت
اشتهار متقاضی
به
نام جدید
را تأیید کند. همچنین،
دلایل شهادت
و
مدت زمان شناخت شهود از متقاضی
می تواند به
تقویت استشهادیه
کمک کند.
تنظیم دقیق و صحیح
استشهادیه محلی
نقش مهمی در
اقناع دادگاه
یا
هیأت حل اختلاف
ایفا می کند.
مراحل گام به گام تغییر نام (از ابتدا تا انتها)
فرآیند
تغییر نام
، چه از طریق
ثبت احوال
و چه از طریق
دادگاه
، شامل چندین مرحله مشخص است. رعایت این
مراحل
به صورت دقیق، به
تسریع
و
تسهیل
روند کار کمک می کند.
مرحله اول: جمع آوری و تنظیم مدارک
اولین گام،
جمع آوری کلیه مدارک مورد نیاز
است که در بخش قبل به تفصیل به آن ها اشاره شد. اطمینان حاصل کنید که
اصل و کپی تمامی مدارک
آماده است. در صورت نیاز به
استشهادیه محلی
، آن را با دقت و بر اساس دستورالعمل های ارائه شده
تنظیم
و از
شهود امضا
بگیرید. هرگونه
نقص در مدارک
می تواند منجر به
بازگشت پرونده
و
تأخیر
در رسیدگی شود. همچنین، اگر
تغییر نام فرزند
مد نظر باشد،
مدارک شناسایی
هر دو
والد
نیز ضروری است.
مرحله دوم: تنظیم متن درخواست (دادخواست)
پس از
جمع آوری مدارک
، باید
متن درخواست
یا
دادخواست
خود را تنظیم کنید. اگر
درخواست شما
در
صلاحیت هیأت حل اختلاف ثبت احوال
است، باید
فرم درخواست تغییر نام
را از
اداره ثبت احوال
دریافت و به دقت تکمیل کنید. اما اگر
پرونده
شما نیاز به
مراجعه به دادگاه
دارد، باید
دادخواستی حقوقی
بر اساس
اصول تنظیم دادخواست
آماده نمایید. در این دادخواست،
خواهان
(متقاضی)،
خوانده
(اداره ثبت احوال)،
خواسته
(تغییر نام از … به …) و
دلایل و منضمات
به روشنی بیان شود.
شرح کامل دلایل
و
مبانی حقوقی
درخواست
شما در
متن دادخواست
اهمیت حیاتی دارد.
مرحله سوم: ثبت درخواست
نحوه
ثبت درخواست
بسته به مرجع رسیدگی متفاوت است:
-
از طریق اداره ثبت احوال: برای مواردی که در
صلاحیت هیأت حل اختلاف
قرار دارند، باید
فرم درخواست
و
مدارک
را به
اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه
یا
محل اقامت فعلی
خود ارائه دهید. پس از ثبت،
شماره پیگیری
دریافت خواهید کرد.
-
از طریق دفاتر خدمات قضایی الکترونیک: برای
درخواست هایی
که نیاز به
مراجعه به دادگاه
دارند، باید
دادخواست
تنظیم شده را به همراه
مدارک
از طریق
دفاتر خدمات قضایی الکترونیک
ثبت کنید. پس از ثبت،
پرونده
به
دادگاه عمومی حقوقی
صالح ارجاع داده می شود.
مرحله چهارم: پیگیری و رسیدگی
پس از
ثبت درخواست
،
مراحل رسیدگی
آغاز می شود:
-
هیأت حل اختلاف:
هیأت حل اختلاف ثبت احوال
مدارک و دلایل
شما را بررسی می کند. در صورت نیاز، ممکن است از شما برای ارائه
توضیحات بیشتر
یا
مدارک تکمیلی
دعوت شود. سپس
رأی
خود را صادر و به شما ابلاغ می کند.
-
دادگاه: در
مراجعه به دادگاه
،
پرونده
شما به
شعبه مربوطه
ارجاع می شود و ممکن است
جلسات رسیدگی
تشکیل گردد. در این
جلسات
می توانید
دلایل خود
را مطرح کرده و از
شهود
خود دعوت به شهادت کنید. پس از
بررسی های لازم
،
دادگاه
حکم
خود را صادر می کند.
این حکم قابل تجدیدنظرخواهی
در
دادگاه تجدیدنظر استان
است و تا زمانی که
قطعی
نشود، قابل اجرا نیست.
مرحله پنجم: اجرای حکم و دریافت شناسنامه جدید
پس از
صدور رأی قطعی
(چه از سوی
هیأت حل اختلاف
و چه از سوی
دادگاه
) مبنی بر
موافقت با تغییر نام
، باید با
اصل رأی
و
مدارک شناسایی
به
اداره ثبت احوال
مراجعه کنید.
اداره ثبت احوال
پس از
بررسی و تأیید حکم
،
شناسنامه جدیدی
با
نام اصلاح شده
برای شما صادر خواهد کرد. این
شناسنامه
شامل
نام جدید
و
سایر مشخصات سجلی
خواهد بود و
شناسنامه قبلی
باطل و از درجه اعتبار ساقط می شود. به خاطر داشته باشید که پس از
دریافت شناسنامه جدید
، باید برای
اصلاح سایر مدارک هویتی
و
مالی
خود (مانند
گذرنامه
،
گواهینامه رانندگی
،
کارت بانکی
و
مدارک تحصیلی
) نیز اقدام کنید.
تغییر نام، فرآیندی حساس و نیازمند دقت در تنظیم مستندات حقوقی است. عدم آگاهی از جزئیات می تواند به تأخیر یا حتی رد درخواست منجر شود.
نمونه متن درخواست تغییر نام
تنظیم
متن درخواست
یا
دادخواست تغییر نام
، مهمترین مرحله در
فرآیند قانونی تغییر اسم
است.
یک درخواست دقیق
و
مستدل
، شانس موفقیت شما را به طرز چشمگیری افزایش می دهد. در این بخش،
نمونه هایی کاربردی
از هر دو نوع
درخواست
(برای
ثبت احوال
و
دادگاه
) به همراه
ساختار
و
نکات کلیدی
ارائه می شود.
نمونه متن درخواست تغییر نام (برای ارائه به اداره ثبت احوال – هیأت حل اختلاف)
این نوع
درخواست
برای مواردی است که در
صلاحیت هیأت حل اختلاف ثبت احوال
قرار می گیرد، مانند
نام های نامناسب
،
موهن
یا
مغایر با جنسیت
.
ساختار کلی
آن ساده تر از
دادخواست قضایی
است.
بسمه تعالی
ریاست محترم اداره ثبت احوال شهرستان [نام شهرستان]
موضوع: درخواست تغییر نام کوچک
با سلام و احترام،
اینجانب [نام کامل متقاضی]، فرزند [نام پدر]، متولد [تاریخ تولد]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و شماره ملی [کد ملی]، صادره از [محل صدور شناسنامه]، بدینوسیله درخواست تغییر نام کوچک
خود را از [نام فعلی] به [نام درخواستی] تقدیم می نمایم.
دلایل این درخواست به شرح ذیل است:
1. نام فعلی
اینجانب [نام فعلی]، نامی نامأنوس
/طولانی
/موهن
/مغایر با جنسیت
[یکی یا چند مورد را انتخاب کنید و دلیل را شرح دهید، مثال: که در جامعه
و بین همسالان
موجب تمسخر
و ناراحتی
فراوان برای اینجانب گردیده است.]
2. نام درخواستی
[نام درخواستی]، نامی متناسب با فرهنگ ایرانی اسلامی
/مختصر
/با معنای نیکو
[ویژگی نام جدید را بیان کنید، مثال: و جایگاه اجتماعی
و شخصیت
اینجانب را بهتر بازتاب
می دهد.].
3. این تغییر نام هیچگونه تعارض قانونی
با مقررات ثبت احوال
و حقوق اشخاص ثالث
ندارد.
لذا با عنایت به اصل کرامت انسانی
و حق انتخاب نام
که در مبانی حقوقی
ما نیز پذیرفته شده است، از آن مقام محترم
استدعا
دارم دستورات لازم جهت رسیدگی
به درخواست
اینجانب و صدور شناسنامه جدید
با نام درخواستی
را صادر فرمایید.
با تشکر و تجدید احترام،
[امضا]
[نام کامل متقاضی]
[شماره تماس]
[تاریخ]
منضمات:
1. تصویر برابر با اصل شناسنامه
2. تصویر برابر با اصل کارت ملی
3. [سایر مدارک مرتبط، مانند گواهی پزشک در صورت لزوم]
نمونه دادخواست الزام به تغییر نام (برای ارائه به دادگاه عمومی حقوقی)
این
دادخواست
برای مواردی مانند
اشتهار به نام دیگر
،
تغییر نام های مذهبی
یا
رد درخواست توسط هیأت حل اختلاف ثبت احوال
تنظیم می شود.
ساختار آن
رسمی تر و شامل
موارد حقوقی
بیشتری است.
ساختار کلی دادخواست
یک
دادخواست حقوقی
برای
تغییر نام
باید شامل بخش های زیر باشد:
-
عنوان دادخواست: الزام ثبت احوال به تغییر نام و اصلاح اسناد سجلی.
-
خواهان: مشخصات کامل متقاضی (نام، نام خانوادگی، کد ملی، نشانی، شماره تماس).
-
خوانده: اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه، و در برخی موارد اداره کل ثبت احوال استان.
-
وکیل: (در صورت وجود) مشخصات کامل وکیل و شماره وکالتنامه.
-
خواسته: به وضوح بیان شود که تغییر نام از [نام فعلی] به [نام درخواستی] و اصلاح اسناد سجلی.
-
دلایل و منضمات دادخواست: لیست دقیق و شماره گذاری شده مدارک پیوست.
-
شرح دادخواست: مهمترین بخش که شامل
شرح ماوقع
و
مبانی حقوقی
است.
شرح دادخواست (شرح ماوقع، دلایل حقوقی، خواسته)
عنوان: دادخواست الزام ثبت احوال به تغییر نام و اصلاح اسناد سجلی
خواهان:
[نام کامل خواهان]، کد ملی: [کد ملی]، نشانی: [نشانی کامل]، شماره تماس: [شماره تماس]
خوانده:
1. اداره ثبت احوال شهرستان [نام شهرستان محل صدور شناسنامه]
2. اداره کل ثبت احوال استان [نام استان]
وکیل: (در صورت وجود)
[نام کامل وکیل]، کد ملی: [کد ملی وکیل]، نشانی: [نشانی کامل وکیل]، شماره وکالتنامه: [شماره]
خواسته:
صدور حکم مبنی بر الزام خواندگان ردیف اول و دوم به تغییر نام کوچک موکل/اینجانب از نام فعلی به نام درخواستی و اصلاح کلیه اسناد سجلی مربوطه با حفظ سایر مندرجات.
دلایل و منضمات دادخواست:
1. تصویر برابر با اصل شناسنامه موکل/اینجانب
2. تصویر برابر با اصل کارت ملی موکل/اینجانب
3. (در صورت وجود) وکالتنامه وکیل به شماره [شماره] مورخ [تاریخ]
4. فتوکپی مصدق استشهادیه محلی به شماره [شماره] مورخ [تاریخ]
5. (در صورت وجود) تصویر مکاتبه اداره ثبت احوال مبنی بر رد درخواست
6. (در صورت وجود) کپی مدارک مثبت اشتهار به نام دیگر (مانند گواهی نامه ها، کارت های عضویت، مقالات و...)
شرح دادخواست:
الف) شرح ماوقع:
ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان]،
با سلام و عرض ادب،
احتراماً به استحضار می رساند که موکل/اینجانب آقای/خانم [نام کامل خواهان]، فرزند [نام پدر]، متولد [تاریخ تولد]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه] و شماره ملی [کد ملی]، صادره از بخش مرکزی شهرستان [نام شهرستان]، دارای نام شناسنامه ای [نام فعلی] می باشد. این در حالی است که موکل/اینجانب از [دلیل اصلی برای تغییر نام را با جزئیات شرح دهید].
برای مثال: از بدو تولد/سنین کودکی/سال هاست که در میان خانواده، دوستان، همسایگان و محیط شغلی خود، به نام [نام درخواستی] مشهور و شناخته شده است. این اشتهار به نام دیگر، موجب بروز مشکلات عدیده و ملموسی در زندگی شخصی، اجتماعی و حرفه ای موکل/اینجانب گردیده است. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره نمود: [مثال ها: ابهام در شناسایی در بانک ها، نهادهای دولتی، دانشگاه ها؛ عدم تطابق نام در اسناد و مدارک مختلف نظیر گواهینامه ها، مدارک تحصیلی، بیمه و...] که این وضعیت نه تنها باعث سردرگمی دیگران، بلکه ناراحتی و احساس عدم همخوانی هویتی برای موکل/اینجانب شده است.
یا (برای نام نامناسب): نام فعلی اینجانب [نام فعلی]
نامی نامأنوس/موهن/زننده/بیش از حد طولانی و قدیمی
است که متأسفانه در جامعه و محیط های اجتماعی و تحصیلی موجب تمسخر
و آزار روحی
فراوان برای اینجانب گردیده و به وضوح با کرامت انسانی
و شخصیت اجتماعی
اینجانب در تعارض است. علی رغم مراجعه به اداره ثبت احوال
، درخواست
اینجانب [در صورت رد شدن توسط ثبت احوال ذکر شود، مثال: با مخالفت هیأت حل اختلاف
مواجه شد/در صلاحیت هیأت
تشخیص داده نشد].
ب) دلایل و مبانی حقوقی خواسته:
حق انتخاب نام، یکی از
حقوق بنیادی افراد
است که بر اساس اصول حقوق بشر
و موازین قانونی
کشور ما، به ویژه قانون مدنی
و قانون ثبت احوال
، مورد حمایت قرار می گیرد. هرچند نام های مذهبی و شریف دارای احترام و قداست
ویژه ای هستند، اما در مواردی که نام فعلی به دلایلی که در شرح ماوقع بیان شد، موجب رنجش
، تمسخر
یا مشکلات هویتی
برای فرد گردد و اشتهار به نام دیگر
نیز وجود داشته باشد، تغییر آن
نه تنها خلاف شرع
نیست، بلکه منطبق بر مصلحت
و عدالت
است.
مستند به
ماده ۹۹۵ قانون مدنی
که به اصلاح و تغییر مندرجات اسناد سجلی
اشاره دارد، و مواد ۲۰ و ۴۱ قانون ثبت احوال
که به شرایط تغییر نام
و مراجع رسیدگی
به آن می پردازند، حقوق فردی
در انتخاب نامی که با هویت
و شأن
او سازگار باشد، به رسمیت شناخته شده است.
همچنین،
رأی وحدت رویه شماره 27 مورخ 1400/02/07 هیأت عمومی دیوان عالی کشور
(در صورت مرتبط بودن) و نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه
نیز تأکید بر آن دارد که در موارد وجود دلایل موجه
و اثبات اشتهار به نام دیگر
، دادگاه
می تواند حکم به تغییر نام
دهد. نام درخواستی
[نام درخواستی]، نامی نیکو
، متناسب با فرهنگ
و عرف جامعه
بوده و هیچگونه مخالفتی با قوانین
جاری ندارد.
ج) نتیجه گیری و درخواست نهایی:
بنابراین با عنایت به
دلایل مشروحه
فوق و منضمات پیوستی
که جملگی بر صحت ادعای
موکل/اینجانب دلالت دارند، از محضر محترم
آن مرجع قضایی
استدعا
دارم حکم
بر الزام خواندگان ردیف اول و دوم
به تغییر نام کوچک
موکل/اینجانب از [نام فعلی] به [نام درخواستی] و اصلاح اسناد سجلی
مربوطه صادر فرمایید.
با تشکر و تجدید احترام،
[امضا و نام کامل خواهان/وکیل خواهان]
نمونه های عملی دادخواست برای سناریوهای مختلف
برای فهم بهتر، در این قسمت
دادخواست
را برای
سناریوهای مختلف
کمی جزئی تر می کنیم:
دادخواست تغییر نام به دلیل اشتهار به نام دیگر
در بخش
شرح ماوقع دادخواست
فوق، تأکید ویژه ای بر
اثبات اشتهار
داشته باشید.
علاوه بر استشهادیه
، هر گونه
مدارک
نظیر
کارت شناسایی محل کار
(اگر نام درخواستی در آن قید شده باشد)،
کارت های عضویت
در
انجمن ها
،
جوایز
یا
تقدیرنامه ها
(که با
نام درخواستی
صادر شده اند) و
شهادت شهود
در
جلسه دادگاه
می تواند به
تقویت پرونده
کمک کند. در
استشهادیه
نیز باید
مشهور بودن
فرد به
نام جدید
در
محیط
و
طول مدت اشتهار
به وضوح بیان شود.
دادخواست تغییر نام فرزند (کوچک)
اگر
فرزند زیر ۱۸ سال
باشد و
والدین
در
تغییر نام
او
اختلاف نظر
داشته باشند،
والدی
که خواهان
تغییر نام
است باید
دادخواست
را تقدیم کند. در این حالت،
خوانده
علاوه بر
اداره ثبت احوال
،
والد دیگر
خواهد بود.
دلایل موجه
برای
تغییر نام فرزند
باید بر اساس
مصلحت طفل
باشد، مانند:
نام نامناسب
که
موجب آزار
او می شود،
نامی
که
مغایر با جنسیت
است یا
نامی
که
کودک
از
سنین پایین
به آن
مشهور
شده است.
دادگاه
مصلحت کودک
را در اولویت قرار خواهد داد. اگر
فرزند
به
سن تشخیص
رسیده باشد،
نظر
او نیز مورد
توجه دادگاه
قرار می گیرد.
دادخواست تغییر نام به دلیل نامناسب بودن
در این نوع
دادخواست
، باید بر
مشکلات عملی
،
روانی
و
اجتماعی
ناشی از
نام فعلی
تأکید شود. برای مثال، اگر
نام فعلی
موجب تمسخر
یا
آزار روحی
شده باشد، می توان از
گزارش مشاور
یا
روانشناس
برای
اثبات ضرر
استفاده کرد. در
شرح ماوقع
، باید به وضوح بیان شود که چگونه این
نام
بر
زندگی
و
شخصیت
متقاضی تأثیر
منفی
گذاشته است و
نام پیشنهادی
چگونه می تواند این
مشکلات
را مرتفع سازد. اگر قبلاً
درخواستی
به
ثبت احوال
ارائه شده و
رد
شده است،
تصویر نامه
رد درخواست
نیز به عنوان
مستند
ضمیمه
شود.
قوانین و مقررات مرتبط با تغییر نام
فرآیند
تغییر نام
در ایران، بر پایه
اصول حقوقی
و
قوانین
مشخصی استوار است که شناخت آن ها برای
متقاضیان
ضروری است. این
قوانین
چهارچوب
تغییر نام
را تعیین کرده و
صلاحیت مراجع
و
شرایط پذیرش
درخواست ها
را مشخص می سازند.
قانون مدنی
ماده ۹۹۵ قانون مدنی
یکی از
مهمترین
مبانی حقوقی
برای
تغییر نام
است. این
ماده
اشعار می دارد: هر کس
نام خانوادگی
خود را
تغییر
دهد، باید در مورد
نام کوچک
نیز در صورت
اقتضاء
تقاضای
تغییر
نماید. هرچند این
ماده
به طور مستقیم به
تغییر نام کوچک
نمی پردازد، اما
مفهوم
تغییر در اسناد سجلی
را
امکان پذیر
می سازد و به طور
عام
،
حق فرد
در
اصلاح هویت سجلی
خود را مورد
تأکید
قرار می دهد.
ماده
فوق، به همراه
تفسیرهای حقوقی
و
رویه قضایی
،
امکان تغییر نام کوچک
را در
موارد موجه
فراهم می کند و به عنوان
بنیان قانونی
دعوای تغییر نام
در
دادگاه
ها مورد استناد قرار می گیرد.
قانون ثبت احوال
قانون ثبت احوال
به صورت
مستقیم تر
و
جزئی تر
به
موضوع تغییر نام
پرداخته است.
ماده ۲۰ این قانون
،
شرایط عمومی
و
نام های قابل تغییر
را مشخص می کند. بر اساس این
ماده
،
نام های ممنوعه
و
نام هایی
که
می توان
تغییر
داد،
تعریف
شده اند. همچنین
ماده ۴۱ قانون ثبت احوال
،
صلاحیت
هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال
را برای
رسیدگی به برخی از درخواست های تغییر نام
که
نام های ممنوعه
و یا
نام های نامناسب
هستند، تعیین کرده است. این
مواد قانونی
،
مهمترین
رشته های قانونی
هستند که
مراحل
و
حدود اختیارات
ادارات ثبت احوال
و
دادگاه ها
را در
تغییر نام
ترسیم می کنند.
آرای وحدت رویه و بخشنامه ها
علاوه بر
قوانین
اصلی،
آرای وحدت رویه
هیأت عمومی دیوان عالی کشور
و
بخشنامه های سازمان ثبت احوال
و
قوه قضائیه
نیز در
فرآیند تغییر نام
مؤثر هستند.
آرای وحدت رویه
به منظور
ایجاد وحدت رویه قضایی
در
پرونده های مشابه
صادر می شوند و برای
کلیه دادگاه ها
لازم الاتباع هستند. برای مثال،
رأی وحدت رویه شماره ۲۷ مورخ ۷/۲/۱۴۰۰ هیأت عمومی دیوان عالی کشور
،
صلاحیت دادگاه
را در
موارد اشتهار به نام دیگر
و
نام های مذهبی
مورد تأکید قرار می دهد.
بخشنامه ها
نیز جزئیات اجرایی
قوانین
را مشخص کرده و
راهنمای
ادارات
و
مراجع
در
اجرای صحیح
مقررات
هستند.
مطالعه این بخشنامه ها
به
وکلای
پرونده
و
متقاضیان
کمک می کند تا از
آخرین تغییرات
و
تفاسیر قانونی
آگاه
باشند.
آشنایی با قوانین مدنی، ثبت احوال و آرای وحدت رویه، ستون فقرات هر درخواست تغییر نام موفق است و بدون آن، فرآیند دشوار خواهد بود.
هزینه ها و مدت زمان تغییر نام
تغییر نام، مانند هر فرآیند قانونی دیگر، مستلزم
پرداخت هزینه های
مشخصی است و
مدت زمان
آن نیز بسته به
مرجع رسیدگی
و
پیچیدگی پرونده
متغیر است. آگاهی از این موارد، به
متقاضیان
کمک می کند تا
برنامه ریزی
دقیق تری داشته باشند.
هزینه های اداری و دادرسی
هزینه های تغییر نام
به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
-
هزینه های اداری: این
هزینه ها
مربوط به
درخواست
از
طریق اداره ثبت احوال
(هیأت حل اختلاف) است که شامل
هزینه فرم درخواست
،
احتمالاً هزینه صدور شناسنامه جدید
و
هزینه های دفتری
می شود. این
مبالغ
معمولاً
پایین تر
از
هزینه های دادرسی
هستند و توسط
سازمان ثبت احوال
تعیین می گردند.
-
هزینه های دادرسی: اگر
تغییر نام
از
طریق دادگاه
پیگیری شود، متقاضی باید
هزینه های دادرسی
را بر اساس
تعرفه قوه قضائیه
پرداخت کند. این
هزینه ها
شامل
تمبر دادخواست
،
هزینه ابلاغ اوراق
و در صورت نیاز،
هزینه کارشناسی
(در موارد خاص) و
هزینه استماع شهادت شهود
است. علاوه بر این، در صورت
استفاده از وکیل
،
حق الوکاله
نیز به این
هزینه ها
اضافه می شود که
مبلغ
آن بر اساس
توافق
با
وکیل
و
تعرفه کانون وکلای دادگستری
تعیین می گردد. همچنین
هزینه های مربوط به تأیید استشهادیه
در
دفاتر اسناد رسمی
نیز باید در نظر گرفته شود.
مدت زمان تقریبی رسیدگی
مدت زمان لازم برای تغییر نام
متغیر است:
-
از طریق اداره ثبت احوال: معمولاً
فرآیند رسیدگی
در
هیأت حل اختلاف ثبت احوال
کوتاه تر
است و ممکن است از چند هفته تا چند ماه به طول انجامد. این
مدت
بستگی به
حجم کاری اداره
و
تکمیل بودن مدارک
دارد.
-
از طریق دادگاه:
فرآیند قضایی
زمان برتر
است. از
زمان ثبت دادخواست
تا
صدور حکم قطعی
در
دادگاه بدوی
و
تجدیدنظر
، ممکن است از
چند ماه
تا
بیش از یک سال
به طول انجامد. این
مدت
به
حجم پرونده های دادگاه
،
تشکیل جلسات رسیدگی
،
تأخیر در ابلاغ
ها و
مراحلی
نظیر
تجدیدنظرخواهی
بستگی دارد. پس از
صدور حکم قطعی
نیز،
مرحله ابلاغ
به
اداره ثبت احوال
و
صدور شناسنامه جدید
نیز
چند روز تا چند هفته
زمان می برد.
صبر و
پیگیری مستمر
پرونده، به
تسریع
فرآیند کمک شایانی می کند.
نکات مهم و توصیه های کلیدی
فرآیند تغییر نام
، هرچند به ظاهر ساده، اما دارای
پیچیدگی های حقوقی
و
اداری
خاص خود است. رعایت
نکات
و
توصیه های
زیر می تواند
موفقیت
و
سرعت
پرونده
شما را افزایش دهد.
مشاوره حقوقی
قبل از هرگونه اقدام،
مشاوره با یک وکیل متخصص
در
امور ثبت احوال
اکیداً توصیه می شود.
وکیل
می تواند با
بررسی شرایط
خاص شما،
بهترین مسیر قانونی
(ثبت احوال یا دادگاه) را پیشنهاد دهد، در
تنظیم دقیق مدارک
و
دادخواست
کمک کند، و شما را در
طول فرآیند
راهنمایی
نماید.
حضور وکیل
در
دادگاه
نیز می تواند
استدلال های حقوقی
شما را
تقویت
کرده و از
بروز اشتباهات
احتمالی
جلوگیری کند.
مشاوره حقوقی
به خصوص در
موارد پیچیده
مانند
تغییر نام های مذهبی
یا
اشتهار به نام دیگر
،
حیاتی
است.
انتخاب نام جدید با دقت
انتخاب نام جدید
باید با
دقت
فراوان صورت گیرد. مطمئن شوید که
نام انتخابی
مغایر با قوانین
(مانند
نام های ممنوعه
،
موهن
یا
نامأنوس
) نباشد و
معنای نیکو
و
مورد قبول عرف
جامعه را داشته باشد.
اداره ثبت احوال
و
دادگاه
ها در
تأیید نام های جدید
حساسیت بالایی دارند. بهتر است چندین
نام جایگزین
نیز در ذهن داشته باشید تا در صورت
عدم موافقت با نام اصلی
، بتوانید از
گزینه های
دیگر استفاده کنید.
تأثیر بر سایر مدارک
به یاد داشته باشید که
تغییر نام
در
شناسنامه
، تنها
اولین گام
است. پس از
دریافت شناسنامه جدید
، باید
نام
خود را در
تمامی اسناد
و
مدارک
دیگر نیز
اصلاح
کنید. این
مدارک
شامل:
-
گذرنامه
-
گواهینامه رانندگی
-
کارت ملی هوشمند
-
مدارک تحصیلی (دیپلم، مدارک دانشگاهی)
-
اسناد مالکیت (ملکی، خودرو)
-
مدارک بانکی (حساب ها، کارت های اعتباری)
-
بیمه نامه ها (درمانی، خودرو، عمر)
-
مدارک مربوط به شغل (قرارداد کار، پروانه کسب)
اهمال
در
اصلاح
این
مدارک
می تواند در
آینده
برای شما
مشکلات قانونی
یا
اداری
ایجاد کند.
سوالات متداول (FAQ)
در ادامه، به
برخی از رایج ترین سوالات
در مورد
تغییر نام
پاسخ می دهیم.
آیا امکان تغییر نام های ائمه اطهار وجود دارد؟
بله، اما این
امر
به سادگی میسر نیست و نیاز به
دلایل بسیار قوی
و
مراجعه به دادگاه
دارد.
دادگاه
تنها در صورتی با
تغییر
این
نام ها
موافقت می کند که
نام فعلی
موجب رنجش
،
آسیب روحی
یا
اشتهار به نام دیگر
برای فرد شده باشد و
نام درخواستی
نیز
نامی مناسب
و
بدون اشکال
باشد. هدف
دادگاه
حفظ کرامت
و
قداست این نام ها
در عین
مراعات مصلحت فرد
است.
در صورت رد درخواست تغییر نام چه باید کرد؟
اگر
درخواست شما
از سوی
هیأت حل اختلاف ثبت احوال
رد
شد، می توانید با
تنظیم دادخواست
و
ارائه آن
از طریق
دفاتر خدمات قضایی الکترونیک
، به
دادگاه عمومی حقوقی
مراجعه کنید.
دادگاه
به عنوان
مرجع بالاتر
،
پرونده
شما را
مجدداً
بررسی خواهد کرد. اگر
حکم دادگاه بدوی
نیز
منفی
بود، می توانید در
مهلت قانونی
تجدیدنظرخواهی
کنید.
آیا برای تغییر نام حتماً باید وکیل گرفت؟
خیر،
الزام قانونی
برای
داشتن وکیل
وجود ندارد و شما می توانید
شخصاً
پرونده
خود را
پیگیری
کنید. اما با توجه به
پیچیدگی های حقوقی
و
اداری
فرآیند
،
استفاده از وکیل متخصص
به شدت توصیه می شود.
وکیل
می تواند
فرآیند
را
تسریع
بخشیده، از
بروز اشتباهات
جلوگیری کرده و شانس
موفقیت
شما را افزایش دهد.
تأثیر تغییر نام بر نام خانوادگی فرزندان چیست؟
تغییر نام کوچک پدر
یا
مادر
، به طور خودکار
تأثیری
بر
نام خانوادگی
فرزندان
ندارد.
نام خانوادگی فرزندان
از
نام خانوادگی پدر
(یا در موارد خاص از
نام خانوادگی مادر
) گرفته می شود و
تغییر نام کوچک
والدین این
قاعده
را تغییر نمی دهد. اگر والدین قصد
تغییر نام خانوادگی فرزندان
را نیز داشته باشند، باید
فرآیند جداگانه ای
را برای
تغییر نام خانوادگی
طی کنند
.
افراد زیر ۱۸ سال چگونه می توانند نام خود را تغییر دهند؟
افراد
زیر ۱۸ سال
نمی توانند
شخصاً
برای
تغییر نام
خود اقدام کنند.
این درخواست
باید توسط
ولی
یا
قیم قانونی
آن ها (معمولاً
پدر
یا
مادر
) با
دلایل موجه
ارائه شود. در صورت
اختلاف نظر والدین
،
دادگاه
با
در نظر گرفتن مصلحت طفل
تصمیم گیری
می کند. پس از
سن بلوغ شرعی
(۹ سال تمام قمری برای دختران و ۱۵ سال تمام قمری برای پسران) و
تا قبل از ۱۸ سالگی
، اگر
فرزند
دارای
قدرت تشخیص
باشد،
نظر
او نیز می تواند
مورد توجه دادگاه
قرار گیرد، اما
تصمیم نهایی
با
ولی
یا
دادگاه
است.
نتیجه گیری
فرآیند
تغییر نام کوچک
، مسیری قانونی است که امکان
انطباق هویت سجلی
با
هویت اجتماعی
و
روانی
فرد را فراهم می آورد. این
فرآیند
چه از طریق
هیأت حل اختلاف اداره ثبت احوال
و چه از طریق
دادگاه عمومی حقوقی
پیگیری شود، نیازمند
آگاهی کامل
از
شرایط
،
مدارک
و
نحوه تنظیم دقیق متن درخواست
یا
دادخواست تغییر نام
است.
انتخاب نام مناسب
با
دقت
و
بررسی تمام جوانب
،
جمع آوری صحیح مدارک
و
پیگیری مستمر
پرونده،
کلید موفقیت
در این
امر
است.
مشاوره با متخصصین حقوقی
می تواند
راهنمای
شما در این
مسیر
باشد تا
فرآیند
به شکلی
صحیح
و
بدون اتلاف وقت
به
نتیجه مطلوب
برسد. امید است این
راهنمای جامع
، تمامی
ابهامات
و
سوالات
شما را در خصوص
تغییر نام
برطرف کرده باشد.