قسط بندی مهریه چقدر است

قسط بندی مهریه به مبلغی ثابت بستگی ندارد؛ بلکه دادگاه با ارزیابی دقیق شرایط مالی زوج، میزان مهریه و وضعیت زوجه، پیش قسط و اقساط را تعیین می کند. این فرآیند، راهکاری قانونی برای مدیریت تعهد مهریه است.

مواجهه با مطالبه مهریه، اغلب با نگرانی ها و ابهامات حقوقی و مالی همراه است. بسیاری از زوجین، به ویژه مردان، در پی درک چگونگی پرداخت مهریه به صورت اقساطی و میزان پیش قسط و اقساط ماهیانه آن هستند. از سوی دیگر، زنان نیز مایلند از حقوق خود در فرآیند تقسیط مهریه و تبعات عدم پرداخت آن مطلع شوند. این مقاله با هدف شفاف سازی این پیچیدگی ها، به ارائه راهنمایی جامع و کاربردی در خصوص نحوه، میزان و شرایط قسط بندی مهریه می پردازد. ما در این نوشتار، نه تنها به ابعاد قانونی و نظری موضوع خواهیم پرداخت، بلکه با ارائه مثال ها و سناریوهای رایج، به درک واقع بینانه تری از میزان پیش قسط و اقساط مهریه در شرایط مالی گوناگون کمک می کنیم. هدف نهایی، کاهش ابهامات و ارائه اطلاعات قابل اعتماد برای تصمیم گیری آگاهانه است.

۱. قسط بندی مهریه: تعاریف و ضرورت

در نظام حقوقی خانواده، مهریه به عنوان یک حق مالی برای زوجه، از لحظه انعقاد عقد نکاح بر ذمه زوج مستقر می شود. با این حال، توانایی پرداخت یکجای این تعهد مالی، همواره برای زوجین میسر نیست. در چنین شرایطی، مفهوم قسط بندی مهریه به عنوان راهکاری قانونی و عملی، مطرح می گردد.

۱.۱. مفهوم مهریه و انواع آن: عندالمطالبه و عندالاستطاعه

مهریه، مالی است که مرد در زمان عقد نکاح به زن می پردازد یا متعهد به پرداخت آن می شود. این مال می تواند به صورت پول نقد، سکه، طلا، یا سایر اموال منقول و غیرمنقول باشد. دو نوع اصلی مهریه عبارتند از:

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه به محض مطالبه زن، باید توسط مرد پرداخت شود و نیازی به اثبات توانایی مالی مرد نیست.
• مهریه عندالاستطاعه: پرداخت این مهریه منوط به اثبات توانایی مالی مرد توسط زن است. یعنی زن باید ثابت کند که مرد تمکن مالی پرداخت مهریه را دارد تا بتواند آن را مطالبه کند.

۱.۲. تقسیط مهریه و علل آن

«تقسیط مهریه» به معنای تقسیم مبلغ کل مهریه به دفعات و اقساط معین در طول زمان است که می تواند به صورت ماهیانه، فصلی یا سالیانه تعیین شود. این روش معمولاً در مواردی مطرح می شود که مرد به دلیل ناتوانی مالی که در اصطلاح حقوقی «اعسار» نامیده می شود، قادر به پرداخت یکجای مهریه نباشد. اعسار به معنای عدم دسترسی به مالی جز مستثنیات دین است که فرد قادر به تأدیه دیون خود نباشد. در چنین حالتی، زوج با ارائه دادخواست اعسار، از دادگاه تقاضای قسط بندی مهریه را می نماید تا بتواند این بدهی را در بازه های زمانی مشخص و با اقساط متناسب با وضعیت مالی خود پرداخت کند.

۱.۳. نقش دادگاه در تعیین اقساط

اختیار تعیین میزان پیش قسط و مبلغ اقساط مهریه به طور کامل به قاضی پرونده واگذار شده است. هیچ نص قانونی ثابتی برای حداقل یا حداکثر اقساط مهریه وجود ندارد. قاضی با در نظر گرفتن عواملی نظیر میزان مهریه، وضعیت مالی و درآمدی زوج، هزینه های ضروری زندگی او و افراد تحت تکفلش، و همچنین دفاعیات زوجه، تصمیم نهایی را اتخاذ می کند. این رویکرد انعطاف پذیر به دادگاه اجازه می دهد تا حکمی عادلانه و متناسب با شرایط خاص هر پرونده صادر کند.

تعیین پیش قسط و اقساط مهریه، کاملاً در اختیار قاضی است و با توجه به توانایی مالی زوج و سایر شرایط، به صورت موردی بررسی و مشخص می شود.

۲. قسط بندی مهریه چقدر است؟ عوامل تعیین کننده و مثال های کاربردی

مهم ترین سوال برای هر دو طرف دعوا، به خصوص مردان، این است که قسط بندی مهریه چقدر است؟ باید تأکید کرد که هیچ مبلغ ثابت و یکسانی برای پیش قسط و اقساط مهریه وجود ندارد. هر پرونده ای منحصر به فرد است و قاضی با بررسی دقیق جزئیات، رأی مقتضی را صادر می کند.

۲.۱. مهم ترین عوامل تعیین کننده مبلغ پیش قسط و اقساط

تصمیم گیری در خصوص محاسبه اقساط مهریه و تعیین پیش قسط، بر اساس مجموعه ای از عوامل صورت می گیرد که مهم ترین آن ها به شرح زیر است:

1. توانایی مالی زوج (درآمد و اموال): این مهم ترین عامل در تعیین میزان اقساط است.
   • حقوق ثابت (کارمندان دولت و بخش خصوصی): برای کارمندان، دادگاه ها معمولاً اقدام به کسر درصدی از حقوق خالص می کنند. این میزان طبق ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی، در صورتی که محکوم علیه دارای همسر یا فرزند باشد، یک چهارم حقوق و مزایای دریافتی و در غیر این صورت یک سوم آن خواهد بود.

     مثال: اگر حقوق خالص مردی ۱۵ میلیون تومان باشد و همسر و فرزند داشته باشد، ممکن است تا یک چهارم (۳.۷۵ میلیون تومان) از حقوق او کسر شود. اگر فرزند یا همسر جدید نداشته باشد، این میزان می تواند به یک سوم (۵ میلیون تومان) نیز برسد. (لازم به ذکر است که این مبلغ کل کسر شده است که شامل اقساط مهریه و سایر کسورات قانونی می شود).

   • مشاغل آزاد و درآمد متغیر: اثبات درآمد واقعی برای این افراد چالش برانگیزتر است. قاضی به گردش حساب بانکی یک سال اخیر، استشهادیه شهود مطلع، و در صورت وجود، اظهارنامه مالیاتی توجه می کند.

     مثال: فردی با درآمد تقریبی ۲۰ میلیون تومان از شغل آزاد، اما با هزینه های بالای اجاره خانه و نفقه فرزندان، ممکن است با اقساط کمتر و فواصل طولانی تر (مثلاً هر ۶ ماه یا سالی یک سکه) مواجه شود.

   • افراد بیکار یا با درآمد بسیار کم: در این موارد، اثبات بیکاری واقعی و عدم تمکن مالی ضروری است. با این حال، حتی در صورت بیکاری، مرد مکلف به پرداخت حداقل مبلغی است و عدم پرداخت می تواند به صدور حکم جلب منجر شود. در این شرایط تقسیط مهریه برای مرد بیکار نیز صورت می گیرد، اما معمولاً با اقساط بسیار کم و فواصل طولانی تر.
2. میزان مهریه: تعداد سکه ها یا ارزش نقدی مهریه، به طور مستقیم بر میزان کل بدهی و در نتیجه بر اقساط تأثیر می گذارد.
3. هزینه های ضروری زندگی زوج: شامل اجاره بها، نفقه واجب النفقه ها (فرزندان تحت تکفل)، و اقساط بانکی مستند و اثبات شده (نه اقساط صوری).
4. وضعیت جسمی و بیماری های خاص زوج: هزینه های درمانی و شرایط جسمانی خاص می تواند در تعدیل اقساط مؤثر باشد.
5. شرایط و دفاعیات زوجه: زوجه می تواند با ارائه مستنداتی مبنی بر تمکن مالی پنهان زوج یا نقل و انتقالات صوری اموال، بر تصمیم دادگاه تأثیر بگذارد.

۲.۲. حداقل پیش قسط مهریه چقدر است؟ واقعیت و عرف

برخلاف تصور رایج، هیچ نص قانونی مشخصی برای تعیین «حداقل پیش قسط مهریه» وجود ندارد. این مبلغ نیز مانند اقساط، کاملاً به تشخیص قاضی و با در نظر گرفتن کلیه عوامل ذکر شده تعیین می گردد. با این حال، در رویه عرفی دادگاه ها، معمولاً مبلغی معادل ۲ تا ۵ سکه یا معادل نقدی متناسب با وضعیت مالی زوج به عنوان پیش قسط تعیین می شود.

اینکه آیا امکان حذف پیش قسط وجود دارد، پاسخ منفی است؛ زیرا پیش قسط نشانه ای از حسن نیت زوج برای ایفای تعهد خود است، اما ممکن است در صورت اثبات شدید ناتوانی مالی، مبلغ آن تعدیل شود. در قانون جدید مهریه و رویکردهای سال های اخیر (از جمله سال ۱۴۰۴)، این اصل ثابت مانده است. معمولاً دادگاه ها برای پرداخت مهریه تا ۱۱۰ سکه، حتی با وجود اعسار، یک پیش قسط و سپس اقساطی را تعیین می کنند.

مثال فرضی: اگر مهریه ۱۱۰ سکه باشد و زوج حقوق بگیر باشد، ممکن است ۳ سکه به عنوان پیش قسط و سپس هر ۶ ماه یک سکه برای او تعیین شود. این مثال صرفاً برای روشن شدن موضوع است و تصمیم نهایی با قاضی پرونده است.

۳. مراحل قانونی قسط بندی مهریه و دادخواست اعسار

فرآیند تقسیط مهریه، یک مسیر حقوقی مشخص دارد که با مطالبه مهریه توسط زوجه آغاز شده و با رسیدگی دادگاه به دادخواست اعسار زوج و صدور حکم تقسیط پایان می یابد.

۳.۱. مطالبه مهریه توسط زوجه و تقدیم دادخواست اعسار از سوی زوج

در ابتدا، زوجه مهریه خود را مطالبه می کند. این مطالبه می تواند از طریق:

• اجرای ثبت: در صورتی که سند نکاحیه رسمی باشد، زوجه می تواند از طریق اداره اجرای ثبت اقدام به مطالبه و توقیف اموال زوج کند. این روش سریع تر است، اما تنها در صورت شناسایی اموال قابل توقیف توسط زوج، موفقیت آمیز خواهد بود.
• دادگاه: در صورت عدم موفقیت در اجرای ثبت یا عدم وجود سند رسمی، زوجه می تواند از طریق دادگاه خانواده اقدام به مطالبه مهریه نماید.

پس از مطالبه مهریه و در صورت عدم توانایی زوج در پرداخت یکجا، او باید دادخواست اعسار مهریه را به دادگاه تقدیم کند. بهترین زمان برای تقدیم این دادخواست، ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ اجراییه یا حکم پرداخت مهریه است. عدم تقدیم به موقع دادخواست اعسار، می تواند منجر به صدور حکم جلب مهریه شود.

۳.۲. مدارک لازم برای دادخواست اعسار

برای اینکه دادگاه بتواند وضعیت مالی زوج را به درستی ارزیابی کند، ارائه مدارک مستدل و کامل الزامی است:

• دادنامه محکومیت به پرداخت مهریه (در صورتی که حکم از دادگاه صادر شده باشد).
• استشهادیه اعسار: این استشهادیه باید توسط حداقل دو شاهد مرد مطلع از وضعیت مالی زوج، با ذکر مشخصات کامل و نحوه اطلاع آنها از وضعیت معیشتی زوج، تنظیم و به تأیید برسد.
• لیست کامل اموال منقول و غیرمنقول زوج: این لیست باید شامل تمامی دارایی ها با تأکید بر صحت و شفافیت باشد.
• صورت گردش حساب بانکی یک سال اخیر: تمامی حساب های بانکی باید مورد بررسی قرار گیرند.
• فیش حقوقی یا گواهی اشتغال به کار: برای کارمندان و افراد شاغل.
• مدارک مربوط به بدهی ها و اقساط اثبات شده: مانند اقساط بانکی و وام های رسمی که زوج به صورت منظم پرداخت می کند.

۳.۳. رسیدگی دادگاه و صدور حکم تقسیط

پس از تقدیم دادخواست اعسار و ارائه مدارک، دادگاه به شرح زیر رسیدگی می کند:

1. تحقیق و استماع شهادت شهود: دادگاه از شهود معرفی شده تحقیق می کند و دفاعیات زوجه را نیز می شنود. زوجه می تواند با ارائه دلایلی مبنی بر تمکن مالی زوج، به دادخواست اعسار اعتراض کند.
2. بررسی اموال و دارایی ها: قاضی با استعلام از مراجع مربوطه (مانند اداره ثبت اسناد، بانک مرکزی، راهور)، نسبت به دارایی ها و نقل و انتقالات مالی زوج در یک سال گذشته تحقیق می کند.
3. صدور حکم تقسیط: در نهایت، دادگاه با در نظر گرفتن تمامی شواهد و مستندات، حکم نهایی را صادر و میزان پیش قسط و اقساط دوره ای (ماهیانه، سه ماهه یا سالیانه) را مشخص می کند.

۴. تقسیط مهریه در سناریوهای مختلف شغلی و حقوقی

میزان و شرایط قسط بندی مهریه بسته به وضعیت شغلی و حقوقی زوج می تواند بسیار متفاوت باشد. آشنایی با این تفاوت ها برای تصمیم گیری آگاهانه ضروری است.

۴.۱. تقسیط مهریه برای کارمندان دولت و بخش خصوصی

تقسیط مهریه برای کارمند معمولاً روال مشخص تری دارد. طبق ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی، از حقوق و مزایای کارمندان دولت و بخش خصوصی، در صورتی که محکوم علیه دارای همسر و فرزند باشد، یک چهارم و در غیر این صورت یک سوم به نفع محکوم له (زوجه) توقیف می شود. این کسر حقوق که به آن توقیف حقوق برای مهریه نیز گفته می شود، به صورت خودکار توسط اداره کارفرما انجام می پذیرد.

چالش ها: در صورت افزایش حقوق و تورم، زوجه می تواند با دادخواست تعدیل، تقاضای افزایش اقساط را مطرح کند. همچنین، زوج می تواند در صورت تغییر شرایط (مانند افزایش بدهی یا هزینه های زندگی) درخواست کاهش اقساط را ارائه دهد.

۴.۲. تقسیط مهریه برای صاحبان مشاغل آزاد

برای صاحبان مشاغل آزاد، چالش اصلی اثبات درآمد واقعی است. در این موارد، قاضی به گردش حساب های بانکی، شواهد شهود مطلع و سایر مستندات برای تخمین توانایی مالی زوج اتکا می کند. معمولاً مبلغ اقساط مهریه برای این دسته از افراد کمتر و با فواصل طولانی تر تعیین می شود، زیرا درآمد آن ها فاقد ثبات کارمندی است. اهمیت ارائه مستندات دقیق از درآمد و هزینه ها در این موارد بسیار بالاست.

۴.۳. تقسیط مهریه برای مردان بیکار

در شرایطی که مرد بیکار باشد یا درآمد بسیار ناچیزی داشته باشد، چالش های تقسیط مهریه برای مرد بیکار دوچندان می شود. هرچند بیکاری به تنهایی توجیهی برای عدم پرداخت مهریه محسوب نمی شود، اما می تواند در کاهش میزان پیش قسط و اقساط مؤثر باشد. دادگاه معمولاً حکم به پرداخت اقساط بسیار اندک و با فواصل طولانی تر می دهد.

با این حال، حتی در این شرایط نیز عدم پرداخت اقساط می تواند منجر به صدور حکم جلب مهریه شود. اثبات بیکاری واقعی و عدم تمکن مالی، نیازمند ارائه مستندات قوی مانند گواهی عدم کاریابی، فیش های بانکی با گردش مالی ناچیز و استشهادیه است.

۴.۴. تقسیط مهریه در طلاق توافقی

در طلاق توافقی، زوجین می توانند در مورد تمامی حقوق مالی از جمله مهریه، توافق کنند. این توافق می تواند شامل بخشش کامل مهریه، پرداخت یکجا، یا تقسیط مهریه باشد. اهمیت دارد که توافقنامه جامع و دقیق باشد و در دفترخانه طلاق ثبت شود. در این نوع طلاق، معمولاً ضمانت اجراهایی مانند ممنوع الخروجی یا توقیف اموال نیز برای اطمینان از پرداخت اقساط در نظر گرفته می شود. توافقات صورت گرفته در طلاق توافقی برای دادگاه لازم الاجراست، مگر اینکه خلاف شرع یا قانون باشد.

۴.۵. تقسیط مهریه در طلاق یک طرفه از جانب مرد

در طلاق یک طرفه از جانب مرد، ثبت طلاق منوط به تعیین تکلیف تمامی حقوق مالی زوجه، از جمله مهریه، است. در این حالت، زوج می تواند دادخواست اعسار دهد، اما رویه برخی شعب دادگاه ها این است که اعسار مرد در زمانی که خودش خواهان طلاق است، به راحتی پذیرفته نمی شود و او را ملزم به پرداخت کامل مهریه (تا ۱۱۰ سکه) پیش از ثبت طلاق می کنند. این رویکرد به منظور حمایت از حقوق مالی زن در طلاقی است که از سوی مرد مطرح شده است. بنابراین، اگر درخواست طلاق از سوی مرد باشد آیا مهریه قسط بندی می شود؟ پاسخ مثبت است، اما شرایط برای پذیرش اعسار ممکن است سختگیرانه تر باشد.

۵. حقوق و تعهدات پس از قسط بندی مهریه

پس از صدور حکم قسط بندی مهریه، طرفین دارای حقوق و تعهداتی هستند که آگاهی از آن ها برای جلوگیری از مشکلات بعدی ضروری است.

۵.۱. عواقب عدم پرداخت اقساط مهریه

اگر زوج اقساط مهریه را در مواعد مقرر پرداخت نکند، با عواقب قانونی مواجه خواهد شد:

• حال شدن دین: به این معنا که در صورت عدم پرداخت یک یا چند قسط، کل مهریه از حالت قسطی خارج شده و به صورت یکجا قابل مطالبه می شود.
• حکم جلب و حبس: به خصوص برای ۱۱۰ سکه اول مهریه، در صورت امتناع از پرداخت با تمکن مالی، حکم جلب مهریه و حبس صادر خواهد شد. همچنین، عدم پرداخت پیش قسط نیز می تواند منجر به صدور حکم جلب شود.
• جریمه تأخیر: در برخی موارد، جریمه تأخیر معادل یک بیستم قیمت سکه در روز نیز به مهریه اضافه می شود، هرچند این موضوع بیشتر در خصوص دیون نقدی و با شرایط خاصی اعمال می گردد.

۵.۲. اعتراض به حکم تقسیط مهریه و تعدیل اقساط

طرفین می توانند به رأی تقسیط مهریه اعتراض کنند:

• اعتراض زوجه: در صورتی که زوجه معتقد باشد زوج توانایی مالی بیشتری دارد یا اطلاعات مالی دروغین ارائه داده، می تواند با ارائه مدارک جدید، درخواست تجدیدنظر یا تعدیل اقساط مهریه (افزایش اقساط) را مطرح کند.
• اعتراض زوج: اگر زوج به دلیل تغییر شرایط مالی (مثلاً بیکاری، کاهش درآمد یا افزایش هزینه های ضروری زندگی) قادر به پرداخت اقساط تعیین شده نباشد، می تواند با ارائه مستندات، درخواست تعدیل اقساط (کاهش اقساط یا افزایش فاصله زمانی بین آن ها) را مطرح نماید.

مهلت تجدیدنظرخواهی به رأی تقسیط مهریه، ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی است. این فرآیند به اعتراض به حکم تقسیط مهریه معروف است.

۵.۳. مهلت پرداخت پیش قسط مهریه

پس از ابلاغ اجراییه مهریه و صدور حکم تقسیط، زوج معمولاً ۱۰ روز فرصت دارد تا پیش قسط تعیین شده را پرداخت کند. عدم پرداخت در این مهلت، می تواند منجر به تقاضای حکم جلب از سوی زوجه شود. در صورت ناتوانی در پرداخت در مهلت مقرر، زوج می تواند با نگارش لایحه ای جدید، تقاضای مهلت بیشتری از دادگاه کند. این مهلت پرداخت پیش قسط مهریه از اهمیت بالایی برخوردار است.

۶. مستثنیات دین در مهریه

مفهوم مستثنیات دین در پرونده های مهریه اهمیت بسزایی دارد. این اصطلاح به اموالی اطلاق می شود که حتی در صورت بدهی محکوم علیه، قابل توقیف و فروش برای پرداخت بدهی نیستند و برای ادامه زندگی حداقلی او و افراد تحت تکفلش ضروری محسوب می شوند.

۶.۱. اموال مشمول مستثنیات دین

طبق ماده ۲۴ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، برخی از اموال جزء مستثنیات دین محسوب می شوند و از توقیف مصون هستند:

1. مسکن مورد نیاز: تنها مسکن مورد نیاز و متناسب با شأن محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی.
2. اثاثیه ضروری زندگی: شامل لوازم و اثاثیه منزل که برای زندگی ضروری و متناسب با شأن عرفی است.
3. ابزار و وسایل کار: ابزار و وسایل ضروری کسب وکار یا حرفه محکوم علیه که بدون آن ها قادر به امرار معاش نباشد.
4. بخور و نخور: آذوقه موجود و لازم برای یک ماه محکوم علیه و افراد تحت تکفلش.
5. وجوه نقدی: مبلغی که برای پرداخت هزینه های ضروری زندگی محکوم علیه و افراد تحت تکفلش لازم است.
6. سایر موارد: برخی حقوق مانند حقوق بازنشستگی یا وظیفه (در حد کفاف زندگی) نیز ممکن است در موارد خاص مشمول مستثنیات دین قرار گیرد.

تشخیص اینکه کدام اموال جزو مستثنیات دین هستند، بر عهده قاضی است و با توجه به شرایط هر پرونده و شأن اجتماعی محکوم علیه صورت می گیرد. این موضوع از عوامل تعیین کننده قسط مهریه توسط قاضی نیز محسوب می شود، زیرا اموالی که جزء مستثنیات دین هستند، نمی توانند برای پرداخت مهریه توقیف شوند.

۷. سوالات متداول درباره قسط بندی مهریه

آیا پس از پرداخت تعدادی از اقساط، مابقی آن ساقط می شود؟

خیر، پرداخت تعدادی از اقساط مهریه باعث ساقط شدن مابقی آن نمی شود. در صورت عدم پرداخت هر یک از اقساط، دین مهریه حال می شود و زوجه می تواند کل باقی مانده مهریه را به صورت یکجا مطالبه کند.

آیا پرداخت مهریه بعد از ازدواج مجدد زن ادامه می یابد؟

بله، حق مهریه یک حق مالی است که به محض عقد نکاح برای زن ایجاد می شود و ازدواج مجدد او تأثیری در این حق و ادامه روند پرداخت اقساط آن ندارد. زوج همچنان مکلف به پرداخت اقساط است.

آیا پس از فوت شوهر، پرداخت اقساط مهریه متوقف می شود؟

خیر، با فوت شوهر، تمامی اقساط مهریه حال می شوند و زوجه می تواند کل مهریه باقی مانده را از ماترک (اموال به جای مانده) متوفی مطالبه کند. در واقع، مهریه جزء دیون متوفی محسوب شده و قبل از تقسیم ارث باید پرداخت شود.

آیا می توان مبلغ اقساط را به صورت توافقی تغییر داد؟

بله، زوجین می توانند با رضایت هر دو طرف و با تنظیم یک توافقنامه جدید که بهتر است در دفترخانه رسمی ثبت شود، مبلغ یا زمان بندی اقساط مهریه را تغییر دهند. این توافق جایگزین حکم قبلی دادگاه خواهد شد و به تعدیل اقساط مهریه به صورت توافقی منجر می شود.

تفاوت رویکرد دادگاه و اجرای ثبت در قسط بندی مهریه چیست؟

اجرای ثبت تنها در صورتی اقدام به وصول مهریه می کند که اموالی از زوج قابل شناسایی و توقیف باشد. در صورتی که زوج مالی نداشته باشد و ادعای اعسار کند، پرونده از اجرای ثبت خارج شده و به دادگاه ارجاع می شود و دادگاه با بررسی توانایی مالی، حکم به قسط بندی مهریه می دهد. اجرای ثبت صلاحیت رسیدگی به دادخواست اعسار را ندارد.

آیا مهریه عندالمطالبه نیز می تواند قسطی شود؟

بله، در صورتی که زوج توانایی پرداخت یکجای مهریه عندالمطالبه را نداشته باشد و اعسار خود را در دادگاه ثابت کند، دادگاه حکم به قسط بندی مهریه خواهد داد. عندالمطالبه بودن به معنای حق مطالبه فوری است، نه توانایی پرداخت فوری. بنابراین، مهریه عندالمطالبه قسطی می شود.

آیا مهریه عندالاستطاعه نیز قسطی می شود؟

بله، در مهریه عندالاستطاعه نیز اگر مرد استطاعت پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار داده و تقاضای قسط بندی مهریه کند. در این حالت، زن باید توانایی مالی مرد را ثابت کند و سپس دادگاه با توجه به توانایی وی، اقساط را تعیین می کند. لذا، مهریه عندالاستطاعه قسطی می شود، اما با رویکردی متفاوت در اثبات تمکن مالی.

۸. نتیجه گیری

موضوع قسط بندی مهریه، از جمله مسائل پیچیده و حساس در حقوق خانواده است که ابعاد مالی و روانی قابل توجهی دارد. همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، مبلغ پیش قسط و اقساط مهریه ثابت نبوده و به مجموعه ای از عوامل از جمله توانایی مالی زوج، میزان مهریه، هزینه های زندگی و شرایط خاص هر پرونده بستگی دارد که توسط قاضی با دقت ارزیابی می شود. از ثبت دادخواست اعسار و ارائه مدارک مستدل تا آگاهی از حقوق و تعهدات پس از صدور حکم تقسیط، هر مرحله نیازمند شناخت دقیق قوانین و رویه های قضایی است. توجه به جزئیاتی نظیر عواقب عدم پرداخت اقساط مهریه، امکان تعدیل اقساط مهریه، و نقش مستثنیات دین در مهریه، می تواند به افراد در مدیریت بهتر این فرآیند کمک شایانی کند. در نهایت، توصیه اکید می شود که در تمامی مراحل این روند، از مشاوره حقوقی تخصصی با وکیل مجرب در امور خانواده بهره مند شوید تا بهترین تصمیمات را برای حفظ حقوق خود اتخاذ نمایید.