متداول ترین روش‌ها در ارزش گذاری استارتاپ
ارزش استارتاپ شما چقدر است؟ سوالی که هم بنیان‌گذاران را آزار می‌دهد و هم سرمایه گذاران را. ارزش گذاری استارتاپ هرگز یک فرآیند معمولی و ساده نیست. برای استارتاپهای کمدرآمد یا بدون درآمد یا سود، که فاقد آینده نه چندان مشخص هستند، فرآیند ارزش گذاری می‌تواند بسیار مسئلهساز باشد. به همین دلیل است که ارزش گذاری یک هنر نامیده می‌شود. بر خلاف ضرب المثل معروف جوجه را اخر پاییز می‌شمارند، ارزش یک استارتاپ را باید همیشه به روز نگه داشت. دلیل این امر ماهیت چابکی استارتاپ‌ها و نیاز به واگذاری سهام، جذب سرمایه و… است. در این مقاله به بررسی اجمالی متداول‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری پرداخته شده است.
لیست متداول‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری استارتاپ
در ارزیابی استارتاپ‌ها، از روش های متفاوتی استفاده می‌شود. اینکه ارزش گذار در ارزش گذاری استاتاپ شما از چه روش یا روش‌هایی بهره ببرد به عوامل مختلفی بستگی دارد.
- روش تجمیع عوامل ریسک (Risk Factors Summation Method )
- ارزش گذاری به روش کارت امتیازدهی (Score Cards Method)
- روش برکس یا روش برکوس (Berkus Method)
- ارزش‌گذاری به روش منصفانه بازار (Market Fair Value)
- ارزش‌گذاری استارتاپ به روش نمونه‌کاوی تحلیلی (Analytical Benchmarking Method)
- ارزش‌گذاری استارتاپ به روش ضرایب (Multiples Method)
- روش ارزش‌گذاری مقایسه‌ای (Comparable Method)
- روش تنزیل جریان‌های نقدی (Discounted Cash Flows Method)
- روش سرمایه گذاری خطرپذیر (Venture Capital Method)
- ارزش گذاری استارتاپ به روش ارزش روز تعدیل شده با ریسک (Risk Adjusted NPV)
- ارزش گذاری استارتاپ به روش هزینه باز تاسیس Cost To Duplicate
12. روش ارزش روز تعدیل شده با ریسک (rNPV)
13. روش هزینه باز تاسیس (Cost to Duplicate)
هیچ کدام از روش‌های ذکر شده برتری خاصی بر روش دیگر ندارند. هر کدام از این روش‌ها با توجه به میزان بلوغ استارتاپ، داده‌های در دسترس، داده‌ها و فایل پیش بینی مالی استارتاپ، مدل درآمدی، تشخیص خود کارشناس ارزش گذاری و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
13روش ارزش گذاری استارتاپ بر چه مبنایی دسته بندی می‌شوند؟
روش‌های ارزش گذاری استارتاپ بر اساس رویکردها و مبناهای مختلفی دسته بندی می‌شوند. به طور مثال اگر بخواهیم این روش‌ها را مبتنی بر نوع تحلیل دسته بندی کنیم، در سه دسته می‌توان آنها را جای داد. دسته‌های کیفی، داده‌های مالی و روش‌های نسبی مبتنی بر بازار.
دسته بندی روش‌های ارزش گذاری، مبتنی بر داده‌های مالی کسب و کار
- روش تنزیل جریان‌های نقدی(Discounted Cash Flows Method)
- روش سرمایه گذاری خطرپذیر (Venture Capital Method)
- ارزش گذاری استارتاپ به روش هزینه باز تاسیسCost To Duplicate
- روش ارزش روز تعدیل شده با ریسک (rNPV)
دسته بندی روش‌های ارزش گذاری نسبی و مبتنی بر بازار
- ارزش‌گذاری به روش منصفانه بازار(Market Fair Value)
- ارزش‌گذاری استارتاپ به روش نمونه‌کاوی تحلیلی(Analytical Benchmarking Method)
- ارزش‌گذاری استارتاپ به روش ضرایب (Multiples Method)
- روش ارزش‌گذاری مقایسه‌ای(Comparable Method)
دسته بندی روش‌های کیفی ارزش گذاری
- روش تجمیع عوامل ریسک(Risk Factors Summation Method )
- ارزش گذاری بهروش کارت امتیازدهی (Score Cards Method)
- روش برکس یا روش برکوس(Berkus Method)
تفاوت ارزش گذاری استارتاپ ها با ارزش گذاری کسب و کارهای سنتی
بر اساس تعریف Investopedia، ارزش گذاری فرآیند تحلیلی تعیین ارزش فعلی (یا پیش بینی شده) یک دارایی یا یک شرکت است. هدف واقعی هر ارزش گذاری تعیین این موضوع است که یک شخص ثالث چقدر برای شرکت، ایده، خدمات و… شما پول پرداخت می‌کند. در ارزیابی‌های سنتی، برای تعیین ارزش یک شرکت به اطلاعات زیر نیاز است:
- آخرین صورت‌های مالی و صورت‌های مالی 5 سال گذشته
- هر گونه بودجه یا طرح تجاری ایجاد شده برای شرکت
- کپی تمام قراردادهای موجود
- جزئیات مالکیت کسب و کار از جمله لیست مدیران، لیست سهامداران و سهام مالکیت
- اطلاعات مربوط به انتقال یا فروش سهام مالکیت
- افشای کامل هر گونه بدهی قانونی معلق، اختلاف یا بدهی مالیاتی
- اطلاعات در مورد حفظ و رضایت مشتری
- اطلاعات کلیه دارایی‌های شرکت
- جدیدترین ارزیابی‌های دارایی‌های غیرجاری
- اطلاعات مربوط به اختراعات، حق چاپ یا علائم تجاری متعلق به شرکت
لیست بالا تنها بخشی از اطلاعاتی است که هنگام ارزش گذاری کسب و کارهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، وقتی نوبت به ارزیابی استارتاپ‌ها می‌رسد، با توجه به سطح بلوغ استارتاپ، برخی از اطلاعات لیست شده در بخش قبل وجود ندارد.
یک استارتاپ در ابتدای مسیر خود، بدون داشتن ذره‌ای پیشینه و داده تاریخیِ قابل اطمینان باید مورد ارزش‌گذاری قرار گیرد. اما به تدریج در ادامه مسیر توسعه و با کسب تجربه و بازخورد بازار، داده‌هایی تولید می‌شود که در کیفیت و دقت ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها تاثیرگذار است. بنابراین، هرچه ارزش‌گذاری با فاصله بیشتری نسبت به نقطه صفر استارت‌آپ صورت گیرد، استفاده از روش‌های ارزش‌گذاری مبتنی بر داده (Data-driven) میسرتر می‌شود. این امر تا جایی می‌تواند ادامه پیدا کند که چندین متخصص ارزش‌گذار با داشتن داده‌های یکسان به اعداد بسیار نزدیکی از ارزش یک کسب‌وکار می‌رسند.
به همین دلیل است که روش‌ها و تکنیک‌های ارزش گذاری یک استارتاپ با روش‌های سنتی‌تر متفاوت است.
ارزش گذاری استارتاپ با گروه تحلیل گران رتیبا
گروه تحلیل‌گران رتیبا، با سال‌ها تجربه در زمینه مشاوره و ارزش گذاری استارتاپ و کسب‌وکارهای نوپا در تمام مسیر آماده‌سازی مستندات، تهیه گزارش تحلیلی ارزش گذاری، اعتبار سنجی نتایج به دست آمده و طراحی سناریوهای پیشنهادی برای جذب و یا تزریق سرمایه در کنار شما خواهد بود. کافی است با ثبت درخواست ارزش گذاری در اینجا، منتظر تماس کارشناسان رتیبا و هماهنگی جلسه مشاوره رایگان به منظور گفت‌وگو پیرامون گرفتن بهترین تصمیم برای کسب‌وکار خود باشید.
فرآیند آماده‌سازی گزارش‌های ارزش گذاری رتیبا، به پشتوانه سال‌ها تجربه به گونه‌ای طراحی شده است که کم‌ترین فشار را به لحاظ درگیری و آماده‌سازی مستندات برای کارفرما به همراه داشته باشد. روند انجام کار به این صورت است که پس از تحویل داده‌های لازم به کارشناسان رتیبا، پروژه ارزش گذاری به صورت کاملا واقعی و مطابق با نیازهای کارفرما آماده می‌شود. کارشناسان ما با توجه به دغدغه‌های کارفرمای محترم، آماده رفع هر گونه ابهام در زمینه گزارش‌های خود هستند.
در ارزش گذاری استارتاپ مهم‌تر از جنبه محاسباتی و ریاضی قضیه، تحلیل کسب‌وکار از منظر ارزش گذاری و تخمین ارزش منصفانه به منظور رفع آن نیاز است. این اهداف می‌توانند جذب سرمایه، خرید و فروش سهام، واگذاری سهام تشویقی یا مواردی از این دست باشند.