آیا طلاق از زوج مجنون امکان‌پذیر است؟
از جمله اعمال حقوقی بسیار مهمی که در خصوص افراد دارای جنون مطرح است، نحوه و شرایط مرتبط با طلاق در خصوص افراد مجنون یا دیوانه است. به بیانی دیگر، در خصوص طلاق شخص مجنون این سوالات مطرح می‌گردد که آیا افرادی که مجنون یا دیوانه می‌باشند حق دارند به منظور طلاق دادن همسر خود اقدام قانونی صورت بدهند ؟ و یا آنکه به دلیل محجور بودن افراد مجنون یا دیوانه فرد دیگری به نمایندگی از ایشان بایستی به جهت طلاق شخص مجنون اقدام کند؟ و طلاق به دلیل جنون زوج امکان‌پذیر است؟
حامد امیری بهترین وکیل دعاوی خانوادگی در اصفهان در این مطلب درباره حکم طلاق مجنون در زمان جنون دائمی و جنون ادواری یا دوره‌ای صحبت می‌کند و همچنین مطالبی درباره طلاق به دلیل جنون زوج بیان می‌کند. پس اگر شما هم سوالاتی در این زمینه دارید حتما با ما همراه باشید.
حکم طلاق مجنون دائمی و دوره‌ای
به موجب قانون مدنی، در شرایطی که فردی به جنون دائمی یا همان جنون همیشگی دچار گردیده باشد، حق ندارد زوجه خود را طلاق بدهد؛ زیرا فاقد قوه ادراک و اراده حقوقی بوده و بر همین اساس، امور حقوقی وی باطل می‌باشد. با وجود این، به این خاطر که امکان دارد ادامه زندگی مشترک برای وی ممکن نباشد، با اینکه طلاق یک موضوع شخصی بوده و خود فرد بایستی در خصوص آن تصمیم اتخاد نماید. استثنائا در شرایطی افراد متولی مجنون می‌توانند که به منظور جدا شدن از همسر مجنون تحت سرپرستی خود اقدامات قانونی لازم را صورت بدهند.
شرایط این مسئله در قوانین مربوطه اعم از قانون مدنی و قانون امور حسبی تحت بررسی قرار گرفته است و این موضوعات را در بخش‌های بعد بررسی خواهیم کرد. با وجود این لازم به ذکر است که چنانچه مجنون به جنون ادواری مبتلا گردیده باشد، به این معنی که در بعضی مواقع یا زمان‌ها در شرایط عادی قرار داشته و در پاره‌ای دیگر از مواقع به حالت جنون دچار گردد، به این خاطر که در حالت عادی یا افاقه از قوه تعقل و تفکر برخوردار است، شخص مجنون حق دارد جهت طلاق همسر خود اقدامات قانونی مورد نیاز را انجام بدهد.
از این رو، طلاق زن در جنون ادواری امکان ندارد از طریق اولیاء و افراد متولی امور مجنون صورت بگیرد و اصولا خود فرد مجنون می‌تواند به منظور انجام طلاق زن اقدام کند؛ زیرا اصولا در دوران بهبودی حکم مجنون بر آن فرد بار نمی‌گردد و در حقیقت بایستی وی را فردی سالم به حساب آورد که می‌تواند کلیه اعمال حقوقی خود از جمله طلاق را هم انجام دهد که این مسئله در رابطه با ازدواج مجنون هم صادق است .
طلاق به دلیل جنون زوج
در صورتی که زن قادر به اثبات این باشد که مرد به بیماری صعب العلاج مبتلا گردیده و یا درگیر بیماری می‌باشد که باعث سوءرفتار و سوءمعاشرت وی می‌گردد حق دارد از دادگاه تقاضای طلاق، حتی با وجود مخالفت شوهر داشته باشد. مسئله مهم اثبات موضوع می‌باشد.
دو راه به منظور تقاضای طلاق زن وجود دارد یا بایستی اثبات نمود یکی از شروط دوازده گانه عقدنامه در صورتی که مرد امضاء نموده باشد، محقق گردد و یا بایستی به عسر و حرج زوجه را در دادگاه اثبات کرد. تفاوت این دو مسئله بسیار ظریف بوده که در مطلب طلاق از جانب زن به طور کامل به آن پرداخته شده است.
بر اساس بند ۵ ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی: «ابتلا زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.» از موجبات عسر و حرج زن بیماری صعب العلاج مرد بوده و با تشخیص دادگاه و اثبات عسر و حرج، دادگاه مرد را ملزم به طلاق می‌نماید و در شرایطی که الزام میسر واقع نگردد به حکم دادگاه طلاق ثبت می‌گردد.
بند ۲ ، ۳ و ۴ شروط دوازده‌گانه سند ازدواج نیز می‌تواند مستمسکی بر این مسئله باشد:
بند ۲) سوء رفتار یا سوء معاشرت مرد به گونه‌ای که ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرقابل تحمل سازد.
بند ۳) ابتلا مرد به امراض صعب العلاج به گونه‌ای که دوام زندگی مشترک برای زن دشوار باشد.
بند ۴) جنون مرد در مواردی که فسخ نکاح شرعا امکان‌پذیر نباشد.
روش اثبات بیماری عسر و حرج زوجه چگونه است؟
این موضوعی است که به دلایل اثبات دعوی مربوط می‌گردد ولی وکیل طلاق اصفهان به طور مختصر توضیح داده که اقرار صریح یا تلویحی مرد، سوابق پزشکی، معاینه پزشکی قانونی، شهادت شهود، تحقیقات محلی و… تماما امکان دارد به اثبات ادعای زن و اقناع قاضی پرونده کمک نماید.
جدای از موضوع طلاق، در صورتی که مرد حتی پس از عقد به جنون مبتلا گردد، به موجب ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی منجر به فسخ نکاح خواهد شد. برعکس حدوث جنون پس از عقد برای زن که از موجبات فسخ نکاح برای شوهر نیست.
ولی چنانچه هر یک از زن و مرد در زمان عقد به مجنون مبتلا باشند بر اساس ۱۱۲۱ قانون مدنی سبب فسخ نکاح خواهد بود. یا چنانچه بتوان ثابت کرد که در رابطه با بیماری زن یا مرد تدلیسی شده باشد، فسخ نکاح نیز در این خصوص وجود دارد. اکثر حقوقدانان بر این عقیده‌اند که چنانچه فسخ نکاح به علت تدلیس زن باشد حتی با وجود نزدیکی به زوجه مهریه تعلق نمی‌گیرد.
شرایط طلاق زوجه مجنون در قانون مدنی
در ماده 1137 قانون مدنی در خصوص حکم طلاق مجنون در شرایط جنون دائمی توضیحاتی ارائه شده و شرایط مرتبط با طلاق زن مجنون دائمی را در نظر گرفته است. به موجب همین ماده: «ولی مجنون دائمی می‌تواند در صورت مصلحت مولی علیه، زن او را طلاق دهد.»
بنابراین طبق ماده مذکور، طلاق مجنون دائمی بایستی از جانب ولی وی صورت بگیرد و بر اسلس عمومات کلی قانون مدنی، می‌توان چنین گفت که در این ماده ولی مجنون عبارتند از ولی قهری مجنون، وصی تعیین شده از جانب ولی قهری برای افراد مجنون و نیز قیم تعیین شده که سرپرستی یا ولایت بر مجنون را بر عهده دارد. البته به موجب این ماده از دیگر شرایط طلاق زن مجنون این می‌باشد که مصلحت مولی علیه یعنی فرد مجنون رعایت شود و بدون آنکه مصلحت فرد مجنون اقتضا کند، ولی حق طلاق زوجه او را نخواهد داشت.
نحوه طلاق زوجه مجنون در قانون امور حسبی
نه تنها قانون مدنی شرایط کلی مرتبط با طلاق زن مجنون را تدوین کرده است، بلکه قانون امور حسبی نیز در خصوص شرایط طلاق مجنون از طریق قیم به شرط دیگری اشاره داشته است که عبارتند از: موافقت دادستان با طلاق زن مجنون و تصویب طلاق مجنون از طریق دادگاه. ماده 88 قانون مذکور در خصوص شرایط طلاق مجنون اینگونه مقرر داشته است که: «هر گاه طلاق زوجه مجنون لازم باشد، به پیشنهاد دادستان و تصویب دادگاه قیم طلاق می دهد.»
در حقیقت به این خاطر که در نظام حقوقی ایران تکالیف و اختیارات قیم محدودتر از تکالیف و اختیارات ولی قهری و یا وصی می‌باشد، در شرایطی که قیم قصد طلاق زوجه مجنون تحت ولایت خود را داشته باشد، بایستی حتما از دادگاه کسب اجازه نماید. دلی بر حسب آنچه که در قانون مدنی در رابطه با حکم طلاق مجنون مقرر گردیده است، ولی قهری و یا وصی تعیین شده از جانب ولی قهری لزومی به مراجعه به دادگاه و دریافت موافقت یا رضایت دادگاه به منظور طلاق زن مجنون را نداشته و به طور مستقل حق دارد برای طلاق زوجه مجنون اقدام نماید.
در این صورت نیز میتوانید با یکی از بهترین وکلای حقوقی اصفهان حامد امیری مشاوره دریافت کنید.
کلام آخر
در خصوص طلاق به دلیل جنون زوج همانطور که در متن مقاله بیان شد، دو راه به منظور تقاضای طلاق زن وجود دارد یا بایستی اثبات نمود یکی از شروط دوازده گانه عقدنامه در صورتی که مرد امضاء نموده باشد، محقق گردد و یا بایستی به عسر و حرج زوجه را در دادگاه اثبات کرد. در صورتی که زن قادر به اثبات این باشد که مرد به بیماری صعب العلاج مبتلا گردیده و یا درگیر بیماری می‌باشد که باعث سوءرفتار و سوءمعاشرت وی می‌گردد حق دارد از دادگاه تقاضای طلاق، حتی با وجود مخالفت شوهر داشته باشد. مسئله مهم اثبات موضوع می‌باشد.
سوالات متداول
- آیا فردی که مجنون است می‌تواند همسر خود را در حالت جنون طلاق بدهد ؟
امکان طلاق زن از طریق فرد مجنون بسته به این موضوع است که وی در حالت جنون دائمی و یا جنون دوره‌ای باشد که حکم هر کدام از موارد بیان شده متفاوت می‌باشد و در مقاله به طور کامل مورد اشاره قرار گرفته است.
- آیا فرد دیگری به نمایندگی از مجنون حق دهرد برای طلاق دادن همسر او اقدام نماید ؟
به موجب قانون مدنی ولی مجنون تحت شرایطی حق دارد برای طلاق زن مجنون اقدام کند که شرح این موضوع به صورت مفصل در مقاله ارائه شده است .
- شرایط طلاق دادن زوجه مجنون از سوی ولی مجنون چیست ؟
اولیای مجنون از جمله مولی قهری، وصی یا قیم فقط در صورت مصلحت مجنون حق دارند جهت طلاق زوجه او اقدام کنند که برای دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص می توانید مقاله را مطالعه نمایید.