راهنمای دعاوی ملکی
مقدمه
املاک یکی از مهمترین دارایی‌های افراد است. به همین دلیل، دعاوی ملکی یکی از پرکاربردترین انواع دعاوی در دادگاه‌ها است. دعاوی ملکی می‌تواند در مورد مسائل مختلفی مانند مالکیت، اجاره، ارث، افراز، تقسیم، تخلیه، خلع ید و غیره باشد. در این راهنما، به بررسی کلی دعاوی ملکی و مراحل رسیدگی به آنها خواهیم پرداخت. همچنین، به برخی از دعاوی ملکی رایج مانند دعوای خلع ید، دعوای تخلیه، دعوای ابطال سند و دعوای افراز خواهیم پرداخت.
انواع دعاوی ملکی
دعاوی ملکی را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- دعاوی مالکیت: این دعاوی در مورد مالکیت یک ملک مطرح می‌شوند. به عنوان مثال، اگر شخصی ادعا کند که صاحب یک ملک است و شخص دیگری ادعا کند که صاحب همان ملک است، این دو نفر می‌توانند با یکدیگر دعوای مالکیت مطرح کنند.
- دعاوی غیرمالکیت: این دعاوی در مورد موضوعاتی غیر از مالکیت ملک مطرح می‌شوند. به عنوان مثال، اگر شخصی ادعا کند که حق استفاده از یک ملک را دارد و شخص دیگری ادعا کند که این حق را ندارد، این دو نفر می‌توانند با یکدیگر دعوای غیرمالکیت مطرح کنند.
مراحل رسیدگی به دعاوی ملکی
رسیدگی به دعاوی ملکی در دادگاه‌های عمومی حقوقی انجام می‌شود. مراحل رسیدگی به این دعاوی به شرح زیر است:
- دادخواست: اولین مرحله از رسیدگی به یک دعوای ملکی، تقدیم دادخواست به دادگاه است. دادخواست باید به صورت کتبی نوشته شود و حاوی اطلاعات زیر باشد:
- نام و نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل طرفین دعوا
- موضوع دعوا
- دلایل و مستندات دعوا
- تعیین وقت رسیدگی: پس از تقدیم دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند. در وقت رسیدگی، طرفین دعوا باید در دادگاه حاضر شوند و دفاعیات خود را ارائه دهند.
- تحلیل مدارک و استماع اظهارات طرفین: پس از حضور طرفین دعوا در دادگاه، قاضی مدارک و مستندات دعوا را بررسی می‌کند و اظهارات طرفین را استماع می‌کند.
- صدور رای: پس از بررسی مدارک و مستندات دعوا و استماع اظهارات طرفین، قاضی رای خود را صادر می‌کند.
دعاوی ملکی رایج
در ادامه، به بررسی برخی از دعاوی ملکی رایج خواهیم پرداخت:
- دعوای خلع ید: این دعوا در مورد تخلیه یک ملک مطرح می‌شود. به عنوان مثال، اگر شخصی ملکی را اجاره کند و پس از انقضای مدت اجاره، از تخلیه ملک خودداری کند، موجر می‌تواند با طرح دعوای خلع ید، ملک خود را از مستاجر تخلیه کند.
- دعوای تخلیه: این دعوا نیز در مورد تخلیه یک ملک مطرح می‌شود. با این حال، دعوای تخلیه می‌تواند در مواردی غیر از انقضای مدت اجاره نیز مطرح شود. به عنوان مثال، اگر مستاجر از پرداخت اجاره‌بها خودداری کند، موجر می‌تواند با طرح دعوای تخلیه، ملک خود را از مستاجر تخلیه کند.
- دعوای ابطال سند: این دعوا در مورد ابطال یک سند ملکی مطرح می‌شود. به عنوان مثال، اگر شخصی ادعا کند که سند ملکی به صورت غیرقانونی صادر شده است، می‌تواند با طرح دعوای ابطال سند، سند ملکی را باطل کند.
- دعوای افراز: این دعوا در مورد افراز یک ملک مشترک مطرح می‌شود. به عنوان مثال، اگر دو نفر مالک یک ملک مشترک باشند، می‌توانند با طرح دعوای افراز، ملک را به دو قسمت مساوی تقسیم کنند.
دعاوی ملکی می‌تواند مسائل حقوقی پیچیده‌ای باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که در صورت بروز هرگونه اختلاف ملکی، از یک وکیل ملکی در کرج متخصص کمک بگیرید.
دعوای خلع ید
دعوای خلع ید یکی از دعاوی ملکی رایج است که در مورد تخلیه یک ملک مطرح می‌شود. در این دعوا، خواهان ادعا می‌کند که مالک یا متصرف قانونی یک ملک است و خوانده ملک را بدون رضایت او تصرف کرده است.
برای طرح دعوای خلع ید، خواهان باید مدارک زیر را به دادگاه ارائه دهد:
- سند مالکیت یا تصرف قانونی ملک
- گواهی عدم حضور خوانده در محل ملک
- شهادت شهود مبنی بر تصرف خوانده در ملک
پس از تقدیم دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند. در وقت رسیدگی، خواهان و خوانده باید در دادگاه حاضر شوند و دفاعیات خود را ارائه دهند. در صورت احراز ادعای خواهان، دادگاه حکم به خلع ید خوانده از ملک صادر می‌کند. حکم خلع ید یک حکم اجرایی است و خوانده باید ظرف مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ حکم، ملک را تخلیه کند.
دعوای تخلیه
دعوای تخلیه نیز در مورد تخلیه یک ملک مطرح می‌شود. با این حال، دعوای تخلیه می‌تواند در مواردی غیر از انقضای مدت اجاره نیز مطرح شود. به عنوان مثال، اگر مستاجر از پرداخت اجاره‌بها خودداری کند، موجر می‌تواند با طرح دعوای تخلیه، ملک خود را از مستاجر تخلیه کند.
برای طرح دعوای تخلیه، موجر باید مدارک زیر را به دادگاه ارائه دهد:
- سند مالکیت ملک
- قرارداد اجاره
- گواهی عدم پرداخت اجاره‌بها
پس از تقدیم دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند. در وقت رسیدگی، موجر و مستاجر باید در دادگاه حاضر شوند و دفاعیات خود را ارائه دهند.
در صورت احراز ادعای موجر، دادگاه حکم به تخلیه ملک صادر می‌کند. حکم تخلیه یک حکم اجرایی است و مستاجر باید ظرف مدت یک هفته از تاریخ ابلاغ حکم، ملک را تخلیه کند.
دعوای ابطال سند
دعوای ابطال سند در مورد ابطال یک سند ملکی مطرح می‌شود. در این دعوا، خواهان ادعا می‌کند که سند ملکی به صورت غیرقانونی صادر شده است و فاقد اعتبار است.
برای طرح دعوای ابطال سند، خواهان باید مدارک زیر را به دادگاه ارائه دهد:
- سند ملکی مورد ادعا
- دلایل و مستندات ابطال سند
پس از تقدیم دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند. در وقت رسیدگی، خواهان و خوانده باید در دادگاه حاضر شوند و دفاعیات خود را ارائه دهند. در صورت احراز ادعای خواهان، دادگاه حکم به ابطال سند صادر می‌کند. حکم ابطال سند یک حکم غیرقابل اجرا است.
دعوای افراز
دعوای افراز در مورد افراز یک ملک مشترک مطرح می‌شود. در این دعوا، مالکان یک ملک مشترک می‌توانند با توافق یکدیگر، ملک را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنند.
برای طرح دعوای افراز، مالکان ملک باید مدارک زیر را به دادگاه ارائه دهند:
- سند مالکیت ملک
- توافقنامه افراز
پس از تقدیم دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند. در وقت رسیدگی، مالکان ملک باید در دادگاه حاضر شوند و دفاعیات خود را ارائه دهند. در صورت احراز ادعای مالکان، دادگاه حکم به افراز ملک صادر می‌کند. حکم افراز یک حکم اجرایی است.
سایر دعاوی ملکی
علاوه بر دعاوی ملکی رایج که در بالا به آنها اشاره شد، دعاوی ملکی دیگری نیز وجود دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- دعوای تقسیم ترکه: این دعوا در مورد تقسیم اموال متوفی مطرح می‌شود.
- دعوای الزام به تنظیم سند رسمی: این دعوا در مورد الزام طرفین به تنظیم سند رسمی برای ملک مطرح می‌شود.
- دعوای رفع مزاحمت: این دعوا در مورد جلوگیری از مزاحمت برای ملک مطرح می‌شود.
- دعوای رفع تصرف عدوانی: این دعوا در مورد جلوگیری از تصرف عدوانی در ملک مطرح می‌شود.
در صورت بروز هرگونه اختلاف ملکی، توصیه می‌شود که از یک وکیل متخصص کمک بگیرید. وکیل ملکی می‌تواند شما را در مراحل مختلف رسیدگی به دعوی ملکی راهنمایی کند و از حقوق شما دفاع کند.