جراحی زخم‌های بستر و بهبود آن بصورت قطعی

زخم‌های بستر یا همان زخم‌های فشاری یا زخم‌های دیکوبیتوس، آسیب‌هایی به پوست و بافت زیرین به دنبال فشار طولانی بر روی پوست هستند. این زخم‌ها اغلب در مناطقی از بدن که پوست آن‌ها بر بخش‌های استخوانی قرار دارد، مانند زانو، بازو، پشت سر و پشتینه، تشکیل می‌شوند.

افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم‌های بستر هستند، افرادی هستند که شرایط پزشکی آن‌ها توانایی تغییر وضعیت بدن را محدود می‌کند یا مجبورند بیشتر از وقت خود را در تخت یا صندلی بگذرانند.

زخم‌های بستر ممکن است در چند ساعت یا روز تشکیل شوند. اغلب این زخم‌ها با درمان بهبود می‌یابند، اما برخی از آن‌ها هیچ‌گاه به‌طور کامل بهبود نمی‌یابند. شما می‌توانید اقداماتی انجام دهید تا از ایجاد زخم‌های بستر جلوگیری کرده و بهبود آن‌ها را کمک کنید.

علائم زخم بستر

علائم هشداردهنده زخم‌های بستر یا زخم‌های فشار عبارتند از:

تغییرات غیرعادی در رنگ یا بافت پوست

تورم

ترشحات زرد رنگ یا خونابه ی

منطقه‌ای از پوست که لمس آن گرمتر از سایر ناحیه‌های اطراف خود است

افزایش حساسیت ناحیه

زخم‌های بستر بر اساس عمق، شدت و ویژگی‌های دیگر به یکی از مراحل مختلف تقسیم می‌شوند. میزان آسیب به پوست و بافت از تغییرات در رنگ پوست تا آسیب عمیق به عضلات و استخوان متغیر است.

خطرات زخم بستر

خطرات ناشی از زخم‌ بستر ، بعضا باعث آسیب جانی میشود که شامل:

سلولیت: سلولیت عفونت پوست و بافت‌های نرم متصل به آن است. این می‌تواند باعث گرمی، التهاب و تورم ناحیه متأثر شود. افرادی که فلج های عصبی دارند، اغلب در ناحیه تحت تأثیر سلولیت درد حس نمی‌کنند.

عفونت استخوان و مفاصل: عفونت ناشی از یک زخم بستر ممکن است به مفاصل و استخوان‌ها نفوذ کند. عفونت مفاصل (آرتریت سپتیک) می‌تواند  غضروف و بافت را آسیب بزند. عفونت استخوان (استئومیلیت) ممکن است عملکرد مفاصل و اندام‌ها را کاهش دهد.

سرطان: زخم‌های بلندمدت که بهبود نمی‌یابند (زخم‌های مارجولین) ممکن است به نوعی سرطان های اسکواموس سل تبدیل شوند.

سپسیس: به ندرت، یک زخم پوستی می‌تواند به سپسیس منجر شود که شرایط بسیار خطرناک و در اغلب اوقات کشنده میباشد.

جراحی و بهبودی کامل

جراحی ترمیمی یکی از روش‌های موثر و پیشرفته برای درمان زخم بستر است، به ویژه زمانی که سایر روش‌های درمانی مانند پمادها و مراقبت‌های عمومی نتوانند بهبودی کامل را فراهم کنند. این روش درمانی به ویژه در موارد پیشرفته و پیچیده زخم بستر که به عضلات و استخوان‌ها نیز آسیب رسانده‌اند، توصیه می‌شود.

در ابتدا، پزشک معالج با استفاده از ارزیابی‌های بالینی و تصویربرداری پزشکی (مثل MRI یا CT scan) وضعیت زخم را بررسی می‌کند. سپس بر اساس شدت و محل زخم، نوع جراحی مناسب تعیین می‌شود. جراحی‌های زخم بستر ممکن است شامل برداشتن بافت‌های مرده، بازسازی پوست و بافت‌های زیرین، و در برخی موارد پیوند پوست باشد.

یکی از روش‌های جراحی متداول برای زخم بستر، Debridement است که در آن بافت‌های مرده و عفونی از زخم برداشته می‌شوند. این کار باعث کاهش بار باکتریایی و بهبود جریان خون به منطقه آسیب‌دیده می‌شود. نوع دیگری از جراحی، Flap Surgery است که در آن بافت‌های سالم از بخش‌های دیگر بدن به منطقه زخم منتقل می‌شود تا زخم بهبود یابد.

بعد از انجام جراحی، مرحله بهبودی آغاز می‌شود که ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در این مرحله، مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز است تا از عفونت و باز شدن مجدد زخم جلوگیری شود. استفاده از پانسمان‌های استریل، تغییر مکرر وضعیت بدن بیمار برای کاهش فشار بر ناحیه جراحی شده، و پیگیری مداوم وضعیت زخم از جمله این مراقبت‌ها هستند.

در طول دوره بهبودی، توجه به رژیم غذایی غنی از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز بسیار مهم است، زیرا این مواد مغذی به تسریع فرآیند بهبودی کمک می‌کنند. در برخی موارد، پزشکان توصیه به انجام تمرینات فیزیکی ملایم نیز می‌کنند تا عضلات ناحیه جراحی‌شده‌تقویت شود و گردش خون بهبود یابد.

در نهایت، هدف از جراحی زخم بستر و مراقبت‌های پس از آن، بازگرداندن بیمار به حالت عادی زندگی با کمترین میزان عوارض و درد است. با رعایت نکات مراقبتی و پیگیری مداوم، می‌توان بهبودی کامل را برای بیماران مبتلا به زخم بستر تضمین کرد.

دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک زیبایی و ترمیمی

فوق تخصص جراحی پلاستیک زیبایی و ترمیمی  با سابقه درخشان در حوزه زیبایی و ترمیمی
فوق تخصص جراحی پلاستیک از دانشگاه علوم پزشکی مشهد
پایان‌نامه فوق‌تخصص حفظ و ارتقا راه‌های هوایی بعد از جراحی زیبایی بینی
بورد تخصصی جراحی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی شیراز
ثبت اختراع پایان نامه تخصصی جراحی عمومی در مورد بهبود اسکار ناشی از سوختگی با پماد انالاپریل و پسودوافدرین
دارای دانشنامه پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
فارغ التحصیل سازمان استعدادهای درخشان(سمپاد) کرمان

۵. پانسمان‌ها و مراقبت‌های لازم

پانسمان‌ها و مراقبت‌های لازم برای درمان زخم بستر از اهمیت بسیاری برخوردارند. انتخاب نوع مناسب پانسمان و اجرای صحیح مراقبت‌ها می‌تواند در تسریع روند بهبود و جلوگیری از عفونت‌ها نقش موثری ایفا کند.

یکی از مهم‌ترین عوامل در درمان زخم بستر، تمیز نگه‌داشتن زخم است. برای این منظور، استفاده از پانسمان‌های خاص که قابلیت جذب رطوبت و جلوگیری از نفوذ باکتری را داشته باشند، ضروری است. انواع مختلف پانسمان‌ها شامل:

• پانسمان‌های فومی (Foam Dressings): این نوع پانسمان‌ها برای جذب ترشحات زخم بسیار مفید هستند و می‌توانند محیط زخم را مرطوب نگه دارند.
• پانسمان‌های هیدروکلوئیدی (Hydrocolloid Dressings): این پانسمان‌ها به دلیل خاصیت چسبندگی و ایجاد محیط مرطوب به تسریع فرایند بهبود کمک می‌کنند.
• پانسمان‌های آلژینات (Alginate Dressings): این نوع پانسمان از جلبک دریایی ساخته‌شده‌و به جذب ترشحات زخم کمک می‌کند و برای زخم‌های عفونی مناسب است.

علاوه بر انتخاب نوع پانسمان، نحوه تعویض و نگهداری از زخم نیز بسیار حائز اهمیت است. برای جلوگیری از عفونت و تسریع فرایند بهبود، باید به نکات زیر توجه داشت:

• شستشوی زخم با محلول‌های ضدعفونی‌کننده: استفاده از محلول‌های مخصوص مانند سالین (Saline) یا کلرهگزیدین (Chlorhexidine) برای شستشوی زخم توصیه می‌شود.
• تعویض منظم پانسمان: پانسمان باید به‌طور منظم و با دقت تعویض شود تا از تجمع باکتری‌ها و ایجاد عفونت جلوگیری شود.
• بررسی مداوم وضعیت زخم: تغییرات در رنگ، اندازه و بوی زخم باید به‌دقت مورد بررسی قرار گیرد و در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت، بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

در نهایت، مراقبت‌های عمومی نیز نقش مهمی در بهبود زخم بستر دارند. تغذیه مناسب، تامین مواد مغذی مانند پروتئین‌ها و ویتامین‌ها، و همچنین حفظ بهداشت عمومی بدن، از جمله عوامل موثر در درمان زخم بستر هستند. به یاد داشته باشید که همکاری و مشاوره با کادر درمانی و پزشکان متخصص، بهترین راه برای مدیریت و درمان صحیح زخم بستر است.