آشنایی با گل ارکیده

نگهداری از برخی گیاهان باعث ایجاد حس شادی و آرامش در افراد می شود. یکی از زیبا‌ترین گل های آپارتمانی بدون شک گل ارکیده است. این گل به عنوان نمادی از زندگی دوباره، شکوه و عشق شناخته می شود. این گیاه ماندگاری بالایی دارد و در گلدان ۳ تا ۶ ماه گل می دهد. با این حال در هنگام نگهداری از آن باید صبوری به خرج دهید. در این مقاله قصد داریم شما را به طور با ارکیده و شرایط نگهداری آن آشنا کنیم با گیاه نت همراه باشید.

تاریخچه گل ارکیده

ارکیده گیاهی از خانواده ثعلب ها است که با نام انگلیسی Orchid و با نام علمی Orchi sp شناخته می ‌شود. در واقع این گیاه توسط یک گیاه شناس یونانی نام گذاری شده است و نام آن از واژه یونانی Orkhis گرفته شده است. در گذشته یونانیان و رومیان این گل را فراتر از یک گیاه دارویی یا تزیینی می دانستند. به طور مثال در یونان باستان از این گل برای تعیین جنسیت فرزند خود استفاده می کردند.

آن ها معتقد بود اگر مرد یک گل ارکیده بزرگ بخورد صاحب فرزند پسر خواهد شد در مقابل اگر مادر یک گل ارکیده کوچک بخورد صاحب فرزند دختر خواهد شد. همچنین برخی از مبلغین مذهبی، گیاه شناسان و دریانوردان این گیاه را از سراسر جمع و به انگلستان می آوردند. تا اینکه از قرن ۱۸ میلادی این دیدگاه ها به تدریج از بین رفت. در دوران ملکه ویکتوریا این گل بسیار نادر و کمیاب شده بود به طوری که مردم از آن چون یک شی قیمتی مواظبت می کردند.

تولید اقتصادی این گل نخستین بار در سال ۱۸۲۱ در یک گلخانه در نزدیکی لندن آغاز شد. از آن پس صنعت پرورش این گل به وجود آمد. گلخانه سان کی یکی دیگر از گلخانه های تولیدی این گل است که در سال ۱۹۱۳ در سنگاپور فعالیت خود را آغار کرد. این گلخانه همچنان با زمینی به مساحت ۱۳۷۳ مشغول پرورش و عرضه این گل به اروپا و سایر نقاط جهان است.

انواع ارکیده

تا کنون ۵۰ گونه مختلف از این گیاه در ایران یافت شده است که هر یک زیبایی خاص خود را دارند. این ۵۰ گونه متعلق به ۱۸ جنس مختلف هستند. ۵ مدل معروف گل ارکیده عبارت اند از:

• ارکیده فالانوپسیس phalaenopsis: نام دیگر این گونه ارکیده شاپرکی یا پروانه ای است. این گونه بومی کشور چین و هلند محسوب می شود. سایر گونه ها معمولا در اوایل زمستان گلدهی خود را آغاز می کنند که بعد از مدتی گل ها می ریزند و گیاه به استراحت می پردازد؛ اما این گونه در تمام طول سال همواره گل می دهد. قطر گل های آن بین ۵ الی ۱۲ سانتی متر است و معمولا به رنگ های متنوعی مانند سفید، ارغوانی، ارغوانی رگه دار، زرد و ترکیبی از سفید و صورتی دیده می شوند.
• ارکیده سیمبیدیوم cymbidium: این نوع اندازه کوچکی دارد و مناسب نگهداری در محیط هایی با فضای کم هستند. تراکم گل ها در این گونه نسبت به سایر گونه ها بیشتر است. بومی آسیا و استرالیا هستند و به رنگ های صورتی، سبز، قرمز و شاه بلوطی دیده می شوند‌. در واقع اولین گونه تزیینی گل ارکیده بودند و به راحتی از طریق تقسیم ریزوم قابل پرورش هستند. در طول سال در حدود ۲ الی ۳ ماه گل دهی دارند. بهتر است در هنگام باز شدن غنچه‌ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرند.
• ارکیده کاتلیا cattleya: این نوع با نام ملکه ارکیده ها نیز شناخته می شود. یکی از محبوب ترین گل ها برای دسته گل عروس محسوب می شود. تنوع رنگی بالایی دارند و زیبای منحصر به فردی به محیط اطراف خود می بخشند. معمولا در انواع چند رنگ و خالدار دیده می شوند. گل‌دهی و رشد ریشه های این گیاه در اوایل بهار صورت می گیرد و پس پایان گل دهی، برگ ها و ریشه ها تا فصل زمستان رشد می کنند. در زمستان استراحت گیاه آغاز می شود. متاسفانه این گونه در ایران کمیاب است.
• ارکیده دندروبیوم Dendrobium: این نوع دارای بیش از ۱۰۰۰ گونه مختلف است و به جنس بالبوفیلوم تعلق دارد. در هر نقطه و در هر منطقه ای قابلیت رشد و پرورش دارند. ابعاد این گل در مقایسه با سایر گونه ها بزرگ تر است و به رنگ های سفید، زرد و بنفش دیده می شوند. گل دهی بالایی دارد به طوری که در هر ساقه چندین گل شکوفا می شوند. برای ایستایی بهتر این گیاه می توانید از یک قیم یا داربست استفاده کنید.
• پافیوپدیلوم paphiopedilum: ظاهری شبیه کفش دارد از این رو با نام کفش ونوس نیز شناخته می شود. زادگاه اصلی این گونه در جنوب شرق آسیا مخصوصا اندونزی قرار دارد. تکثیر و نگهداری از آن بسیار ساده است و معمولا از طریق تقسیم بوته در فصل بهار تکثیر می یابند. گل های این گیاه در سرمای هوا و فصل زمستان شکوفا می شوند و از رنگ های قهوه ای، قرمز، صورتی، شاه بلوطی و طرح های بسیار زیبا برخوردار هستند‌.

شرایط نگهداری از گل ارکیده

خاک
خاک مناسب رشد ارکیده باید از زهکشی مطلوبی برخوردار باشد و آب به سرعت از آن خارج شود. به منظور افزایش زهکشی می توانید در انتهای گلدان چندین سوراخ ایجاد کنید. این گیاه در خاک های معمولی رشد چندانی ندارد. معمولا برای کاشت ارکیده از دو نوع خاک پوسته درخت (چیپس) و خزه درشت (ماس) استفاده می شود. در صورت استفاده از خاک پوسته درخت، باید آن را هر سال عوض کنید زیرا که بعد از گذشت مدتی ساختار خاک فرسوده می شود و زهکشی خود را از درست می دهد.

آبیاری
آب دهی به این گیاه زمان خاصی ندارد. در واقع احتیاج گیاه به آب به عوامل مختلفی مانند مقدار رطوبت هوا، گرما، جریان هوای محیط و نوع خاک بستگی دارد. در این میان نوع خاک مهم ترین عامل محسوب می شود. اگر در کاشت گیاه از پوسته درخت استفاده کردید هر ۷ یا ۱۰ روز یک بار گیاه را آبیاری کنید و اگر از خزه استفاده کردید گیاه را هر ۱۴ یا ۲۱ روز یک بار آبیاری کنید.
پوسته درخت در مقایسه با خزه آب را مدت زمان کمتری در خود نگه می دارد. خزه ساختاری شبیه اسفنج دارد از این رو آب را مدت زمان بیشتری در خود نگه می دارد. به طور کلی قبل از آبدهی می توانید انگشت خود را به اندازه ۱ الی ۲ سانتی متر در خاک فرو کنید اگر احساس رطوبت کردید گیاه به آبیاری نیاز ندارد در غیر این صورت گیاه را آبیاری کنید.

نور
ارکیده گیاهی آفتاب دوست است اما نباید مستقیماً در مقابل نور خورشید قرار گیرد. بهترین مکان برای نگهداری گل ارکیده در منزل، مجاورت پنجره های شرقی و جنوبی است. در این مکان ها علاوه بر تامین نور مورد نیاز، گیاه از خطر آفتاب سوختگی در امان می ماند. در مواقع لزومی می توانید ارکیده گل‌دار را دور از نور خوشید نگه دارید اما به محض پایان گل دهی آن را به محیطی پر نور منتقل کنید.

رطوبت
محل قرارگیری این گیاه باید رطوبتی در حدود ۴۰ الی ۶۰ درصد داشته باشد. در واقع رطوبت محیط باید شبیه رطوبت گلخانه باشد. اگر رطوبت محیط از میزان گفته شده کمتر یا بیشتر باشد گیاه شما آسیب می بیند. اگر در نزدیکی دریا زندگی می کنید رطوبت محیط برای رشد این گیاه مناسب است؛ اما اگر در محیط های خشک زندگی می کنید با استفاده از یک اسپری آب رطوبت محیط را افزایش دهید. البته به هیچ وجه نباید آب به برگ های ارکیده برخورد کند.

دما
این گیاه آب و هوای معتدل و دمایی بین ۱۶ الی ۲۴ درجه سانتی گراد را برای رشد می پسندد. اگر خواهان گیاهی سالم بزرگ هستید آن را در محیطی با این دما قرار دهید. از قرار دادن این گیاه در مجاورت وسایل گرمایشی یا باد کولر خودداری کنید؛ زیرا که دمای بالای ۳۰ درجه سانتی گراد موجب مرگ این گیاه می شود و هوای سرد رشد گیاه را کند می کند.

جریان هوای محیط
ریشه های این گیاه باید به هوای تازه و ملایم دسترسی داشته باشند. این موضوع تاثیر زیادی بر طراوت و شادابی گیاه دارد. بدین منظور می توانید پنجره ها را باز کنید تا گیاه از هوای تازه بهره مند شود.

کوددهی
کوددهی باعث افزایش رشد گیاه می شود. بدین منظور می توانید یک چهارم میزان کود توصیه شده برای این گیاه را با آب مخلوط کنید و در هنگام آبیاری به آن اضافه کنید. با این کار هر بار مقدار کمی کود به گیاه می رسد.

جهت مطالعه ادامه این مقاله اینجا کلیک کنید